Satıcıları da aldatırlar

Bu sitelerde, ne zaman ilgimi çeken bir el yazması kitap ya da tarihi bir belge görsem, dayanamıyor, sahip olmak için teklif vermekten kendimi alamıyorum.

Ebay.com’la dünyayı saran bu hastalıktan Türkiye’de pay kapmak isteyenlerin sayısı da sürekli artıyor. Gittigidiyor.com ve HemAlHemSat.com’a her gün yenileri ekleniyor. Bunlardan alısverisburda.com, alsatpazar.com, acikalan.com, obenim.com takip edebildiğim siteler. Bu sitelerde tek taş pırlantadan antika şamdana, duvar saatinden model uçaklara kadar her türlü ürünün açık artırma yöntemiyle satışı gerçekleşiyor.

UYGUN ZEMİN

Bu da beraberinde pay kapma yarışını getiriyor. İlgiyi sitelerine çekmek isteyenler, birbirinden cazip kampanya ve promosyonları devreye sokuyor. Hediyeler, indirimler havalarda uçuşuyor, gözü açıklar için uygun zeminler oluşturuluyor.

Böyle olunca da, sanal müzayede siteleriyle ilgili şikayetlerin ardı arkası kesilmiyor. Sağlam diye alınan ürün bozuk ya da hasarlı çıkabiliyor. Tanıtımı yapılanla kargodan gelen ürün farklı olabiliyor. Sorun yaşamak istemeyen siteler de, alıcılardan onay almadan ürün bedellerini satıcıya ödemiyor. Bu yolla, üyelerinin zarar görmesi engellenmeye çalışılıyor.

Ancak, Enis Özelçi’nin Ankara’dan gönderdiği mesajı okuyuncaya kadar ben de hep, aldatılanın alıcılar olduğunu düşünüyordum. Özelçi’nin "İnternet’ten sattığımız ürünler Allah’a emanet" başlıklı mesajını okuyunca, gözü açık alıcılara karşı da önlem alınması gerektiği düşüncesine kapıldım. Mesajına son dönemlerde peş peşe açılan açık artırma sitelerinde alıcıların zarar görmemesi için alınan önlemleri sıralamakla başlayan Özelçi, "Gönderdiğiniz ürünün ve karşılığında almayı beklediğiniz bedelin akıbeti tamamen alıcının iyi niyetine ve Allah’a emanet oluyor. Satıcı için hiçbir altyapı oluşturulmamış" diyor. Ardından da, bu siteler üzerinden alıcılara kargoyla gönderilen ürünlerin başına nelerin gelebileceğini, kendi tecrübeleriyle aktarıyor.

İSPATI SATICIYA

Özelçi’ye göre, kötü niyetli alıcılar, kargoyla gelen ürünü arızalı bir başka ürünle değiştirse ya da sağlam gönderilen ürünü bozsa, siteye de “İstediğim ürün gelmedi, ödemeyi durdurun” demesi yeterli oluyor. Sağlamı alıp, bozuğu iade ettiği taktirde, satıcının herhangi bir hak iddia etme şansı kalmıyor. Siteler, doğru ürünün gönderdiğini satıcıdan ispat etmesini bekliyor. Bu durumda, satıcı hem, gönderdiği üründen hem de ürün bedelinden oluyor.

Açık artırma sitelerinde yaşanan sorun, bununla da bitmiyor. Bu siteler üzerinden pazarlanan pırlanta tek taş yüzük, altın bilezik, saat, televizyon, telefon, telsiz, MP3 çalar gibi her türlü kıymetli ürün satışı da yapılıyor. Özelçi, "50 karat 10 gram pırlanta altın yüzük sattınız. Kötü niyetli alıcı, bunun yerine sizeÊ5 karat veÊ1 gramlık değersiz bir yüzük iade etmeye kalkar ve belirtilen ürün gelmedi, ödemeyi durdurun diye talimat verirse, satıcının hukuken hiçbir hakkı yok. Siteler, gelen ürünün kargo görevlisi yanında açılarak tespit yapılması gerektiği kuralını kesinlikle uygulamıyor. Gönderdiğiniz urun bedelini alamadığınız gibi üründen de oluyorsunuz.

TEDBİR ŞART

Aynı şekilde, gönderilen elektronik ürünün yerine bozuk değersiz bir ürünle değiştirilse yine hukuken hiç bir hak elde etme sansınız bulunmuyor.ÊÜstelik, yüzde 10 oranındaki sitenin komisyonunu da ödemek zorunda kalınıyor" diye yakınıyor.

Bu da, peş peşe açılan sanal müzayede sitelerinin sağlıklı büyüyebilmesi için, bu sitelerin güvenlik önlemlerini bir kez daha gözden geçirmeleri gerektiğini ortaya koyuyor. Sadece alıcıların değil, satış gerçekleştiren, sitede dükkan açan üyelerin de mağdur olmasını önleyecek tedbirleri alma yoluna gitmesi gerekiyor.