Sağlık

Gündüz TEZMEN

Soğukta donmamak için neler yapmalı? (2)

Cuma günkü yazımda çok aşırı olmayan soğuklarda bile bazı insanların donabileceğiniden bahsetmiş ve donma belirtilerini sıralamıştım. Dünkü yazımda böyle durumlarda neler yapılabileceğini anlatmıştım. Bugün de hipotermi olarak adlandırdığımız, soğukta donma halinden korunmak için neler yapılabileceğini anlatmak istiyorum.

Hipotermi sadece kış sorunu da değildir. Özellikle suda kalanlarda her mevsim görülebilir. Örneğin yazın 21 derecelik bir denizde ya da havuzda 2 saat gibi süreyle suda kalmak komaya girmek için yeterlidir. Su ısısının daha düşük olduğu ya da rüzgar estiği ortamlarda bu süre çok daha kısadır. Özellikle çocuklar açısından çok dikkatli olmak gerekebilir.

Kış aylarında dışarıda olacakların meteoroloji raporlarına dikkat etmeleri yararlıdır. Ancak ani hava değişimlerinin bazen meteoroloji uzmanları tarafından önceden bilinemeyebileceğini de hatırdan çıkartmayıp temkinli olmakta yarar var.

Uygun giysiler seçilmelidir. Bir tane kalın palto yerine, soğan kabuğu gibi kat kat giyinmekte yarar var. İçe yünlü giysi dışa da yağış ve rüzgárı içe geçirmeyen, naylon gibi bir giysi uygun olmaktadır. Önceki günlerde de belirttiğim gibi ıslaklık ve rüzgar soğuğun etkisini arttırıcı yönde etki ederler. Giysilerinizin ıslanmaması için çaba gösterin. Aynı şekilde aşırı efor harcayarak terlememeye de özen gösterin. Terin ciltten buharlaşması vücudun ısı kaybını arttıracaktır. Ayrıca vücudu sıcak tutmak için gerekli olan enerjiyi de gereksiz eforlarla tüketmemekte yarar var.

Şapka ya da bere giymek çok önemlidir. Vücut ısısının yüzde 30 ile yüzde 50 civarındaki bir kısmı kafa derisinden kaybedilir.

Üşüdüğünüzü hissediyorsanız ve de şiddetli rüzgar varsa, kuytu bir yer aramakta ya da rüzgarı kesecek bir engel yaratmakta yarar var. Tabii ki ateş yakma olanağı varsa bunu ihmal etmemek gerekir. Bol sıvı ve bol gıda almak gerekir. Eğer şüpheli hava koşullarında yola çıkacaksanız, yanınıza bol enerji veren tatlılı yiyeceklerden ve pekmez, meyve suyu ya da su gibi içeceklerden bol miktarda almakta yarar var. Çay, kahve, kolalı içecekler gibi kafeinli içeceklerle, alkolden kesinlikle kaçınmak gerekir. Bunlar, vücuttan ısı kaybını arttırırlar. Özellikle alkol, başlangıçta sıcaklık hissi yaratırsa da, ciltteki damarları genişletip ısı kaybını yüksek boyutlara ulaştırarak donmayı kolaylaştırıcı etki yaratır. Unutmayın, her zaman için korunmak, iyileşme çareleri aramaktan çok daha kolay ve doğrudur.