Oya Berberoğlu: Tipik söylem mi?

Oya BERBEROĞLU

WOLFENSOHN ne güzel şeyler söylüyor öyle! İçimizi ferahlatıyor, umudumuzu artırıyor... Kapasitemizi biliyoruz zaten. Ne mucizeler yarattığımızı da öğreniyoruz..

Görevinden ayrılmasına yaklaşık bir yıl var. 5 yıldır Dünya Bankası Başkanı James Wolfensohn.

Dünya Bankası'nda on küsur yıl çalışmış, şimdi üst düzey yönetici olan arkadaşıma Wolfensohn'un konuşmalarını değerlendirmesini rica ediyorum: Özetle şöyle diyor:

‘‘Dünya Bankası, Başkanı'ndan uzmanına kadar gittikleri yerlerde tabirimi mazur gör gaz vermeye bayılır. Tipik söylemidir. ‘Harika gidiyorsunuz, çok başarılısınız, mucizeler yaratıyorsunuz' gibi. Wolfensohn resmi olarak Türkiye'ye ilk kez geldi. Bangladeş'e üç kez gitti. Resmen Afrika ülkesi muamelesi görüyoruz. Söylem aynı kuşkunuz olmasın. Para satıyorlar. 3 yıl için 3 milyar dolar satacaklar. Olay bu kadar basit. Türkiye senede 5-6 milyar dolar borçlanabilen bir ülke oysa. Türkiye elindeki Dünya Bankası projelerini yürütmüyor.

Dünya Bankası ağzıyla da olsa böylesi aşırı iyimser hava yaratılmaya çalışılması halkı aptal yerine koymak gibi geliyor bana...’’

İstikrar programına inanmaya devam ediyoruz da mucizeyi cebimizde de yaşamak istiyoruz. Öyle değil mi?

30 yıllık dostluk

DÜNYA Bankası Başkanı James Volfensohn, geçen perşembe öğlen yemeğinde işadamı Selahattin Beyazıt’ın konuğu oldu. Hava yağışlıydı, ama Halas Teknesi'yle Boğaz turu atıp, bazı işadamları ve bürokratlarla yemek yediler. Selahattin Beyazıt'la Wolfensohn'un dostluğu 30 yıllık bir geçmişe uzanıyor. Yılda en az iki kez buluşuyorlar. Wolfensohn, resmi anlamda Başkanlık koltuğuna oturduktan sonra Türkiye'yi ilk kez ziyaret ediyor. Oysa kendisi geçen yıl Selahattin Bey'in konuğu olarak İstanbul'a gelmiş. Bu geziyle birlikte Wolfensohn'un bazı ilginç yönlerini de ğreniyoruz. Örneğin, çok iyi bir müzisyen olduğunu, dekorasyon ödülleri bulunduğunu... Üstelik eskrimciliği de var. Wolfensohn, geçmişte kendi adına bir bankanın da sahibiymiş. Daha sonraları New York merkezli bu bankayı satmış. 30 yıllık iki dost Wolfensohn'la Selahattin Bey, perşembe günü kendilerini bir gölge gibi izleyen arkadaşımız Ebru Baki'ye ‘‘dostluk pozu’’ vermiş.

CHP’nin yoksulluk atölyeleri

DÜNYA Bankası, yoksullukla mücadeleye destek oluyor. İki yıldır uluslararası yarışma açıyor. Tüm kurumlara açık. Yoksullukla savaşı içeren yenilikçi projeleri değerlendirip kredilendiriyor.

İşte son yarışmada 1600 projeden 300'ünün finale kaldığını bunların içinde Türkiye'den de 4 proje olduğunu aktarmıştım sizlere. Güneydoğu Sanayici ve İşadamları Derneği (GÜNSİAD)'nin yerel kalkınmaya yönelik kapasite gelişimi projesinin 2. olduğunu yazmıştık. (Dünya Bankası'nın yoksullukla savaştan sorumlu Başkan Yardımcısı bir Türk. Kemal Derviş.)

Murat Karayalçın aradı. Projelerle ilgili detay sorunca CHP'nin de bu yönde çalışması olduğunu öğrendim.

Eski SHP'nin Genel Başkanı, eski bakanlardan Murat Karayalçın, CHP Parti Meclisi üyesi şimdi. Karayalçın, özeleştiri de denilebilir, kanımca doğru bir saptama yapıyor. Diyor ki ‘‘Solun siyaset ekseninde kayma oldu. Son 20 yılda gelir dağılımı eşitliği yerine demokratikleşmeyi öne çıkardık. Avrupa'da Türkiye'de söylemler buna egemen oldu. Ama yoksulluk yenilmeden demokratikleşmeyi sağlamak mümkün değil. Türkiye Latin Amerikalılaşıyor!’’ Karayalçın, CHP'nin üçüncü dönem çalışmalarını yoksullukla mücadeleye ayırdıklarını anlatıyor. CHP önümüzdeki 7-8 aylık dönemde atölye çalışmalarını tamamlamayı planlıyor. Karayalçın, sonra da 3. Sosyal Demokratlar Kurultayı'nı Ankara'da toplayıp yoksullukla mücadele projelerini tartışacaklarını söylüyor.

CHP'nin 10 veyla 30 kişiden oluşan Türkiye'nin çeşitli yerlerinde 80 atölyesi var. Bu atölyelerde iki dönemdir sosyal demokratlar fikir üretmeye proje geliştirmeye çalışıyorlar. Parti'nin geleceğe yönelik söylemlerine, parti programına katkı olacaktır kuşkusuz.

CHP'nin seçimli kongresi önümüzdeki sene nisan ya da mayıs ayında yapılacak. Bir süredir kulislerde seslendirilmeye başlanmıştı. CHP Eski Genel Başkanı Deniz Baykal dönüş hazırlığında. Murat Karayalçın'ın da genel başkanlığa tekrar aday olacağı savunuluyor.

Bankadan hodri meydan

Emlakbank üst düzey yetkilisi aradı. Eski yönetimler zamanında fazla ödeme yapıldığının tesbit edildiğini, bu hesaplar üzerine firmayı görüşmeye davet ettiklerini söyledi. Öncelikle görüşmeyle sorunu çözmeye çalıştıklarını ancak gerekirse mahkeme boyutundan kaçmayacaklarını vurguladı, bir anlamda ‘‘hodri meydan’’ dedi. Üst düzey yetkilinin anlattıklarının özeti de şöyle:

- Nurol’un yaptığı birinci etap konutlara ilişkin çıkardığımız kesin hesaplara göre fazla ödeme 9.8 trilyon lira. 1997 yılında çıkarılması gierekirken çıkarılmamış. Sözleşmelere dayanarak biz hesabımızı eskolasyon katsayısına göre yapıyoruz.

- Nurol’un 99 Temmuzu öncesinde verdiği hesap icmalleri, hakedişleri borçlu göstermiyor. İlk hesaplarda ise önce 2 trilyon lira borçlu çıkarılmışlar. Sonra bu 13 Ağustos '99'da güncel fiyatlarla 400 milyar liraya indirilmiş. Bu durumda kesin hakediş yapılması için Banka'nın ilgili birimine geliyor. O aşamada da biz yönetime geldik ve bize sunuldu doğal olarak. Yeniden incelettik ve fazla ödeme yapıldığını tesbit etti uzmanlarımız. Firmaya sizin hesaplarınız yanlış lütfen tekrar tetkik edin hakedişinizi ona göre gönderin dedik.

- İlgili firma ile biraraya gelmemiz için (Karşılıklı noter kanalıyla yazışıyorlar) bizim gönderdiğimiz hesaplara, sözleşmenin şu şu maddelerine aykırıdır kesin hakedişimiz budur gibi cevapla çıkmaları lazım. Biz hak hukuk neyi gerektiriyorsa ona göre hareket ederiz. Diğer müteahhit firma Mesa ile ilgili hesaplara daha yüzde 50 seviyesinde bakabildik.

Bu iş mahkemede biter

NUROL’la Emlakbank mahkemelik oluyor. MHP'li Bakan Sadi Somuncuoğlu döneminde Emlakbank'ın başına gelen yeni yönetimin İstanbul Bahçeşehir konutlarıyla ilgili hesapları yeniden incelemeye başladığını ve trilyonluk fazla ödeme tesbit ettiğini yazmıştık. Hatta Banka'nın bağlı olduğu Bakanlık'tan gelen haberler 40 trilyon lira gibi büyük bir tutarı işaret ediyordu.

Bahçeşehir konutlarının müteahhit firmaları Nurol ve Mesa. Ayrıca Banka ile arsa ortaklıkları da var. Nurol firmasının yaptığı konutlardan 1. etaplara ilişkin hesapların incelemesinin bittiğini, Banka'nın hesabına göre fazla ödeme tutarının 10.5 trilyon lira olduğunu yazmıştık. (Sonradan öğrendim 9.8 trilyon olarak kesinleşmiş.)

Nurol'un patronlarından Oğuz Çarmıklı aradı. İddiaları reddetti. Çarmıklı, ‘‘Kesinlikle yalan. Eski Bakan ile yöneticilerinin karalaması, tezgahı’’ diyor. Bazı belgeler gönderdi. Çarmıklı, iddiaların aksine kesin hesap icmallerinin sözleşme zamanında Banka'nın o zamanki yönetimine sunulduğunu, ilgili birim Emlak Pazarlama Proje Yönetimi ve Servisi A.Ş.'nin de onayladığını anlattı. (Çarmıklı, 1989 fiyatlarıyla konuşuyor. Öyle trilyonlar filan değil. ‘‘Bana çıkardıkları borç 1 milyar lira’’ diyor. Devam ediyor:

‘‘Artık bıktık. Onaylanmış kesin hesapları tekrar tekrar pişirip karalamaya çalışmalarından. Bu iş mahkemede biter. Görüşmek için iki kere ihtar çektik. Cevap vermediler. Banka'yı da bu iddiaları ortaya atanları da mahkemeye vereceğiz. 2. etap konutlarından da çekileceğiz. Versinler arsalarımızı bitsin bu iş!’’