İzmir’de dinde hoşgörünün sırrı
İZMİR’in dindarlığı CNN Türk’te Ahmet Hakan’ın programında konunun uzmanı dört profesör ve CHP İzmir Milletvekili Alaatin Yüksel’in katılımıyla tartışılırken şaşırıp kaldım. Cevabı çok basit olan bir soru dallanıp budaklanıp içinden çıkılamaz hale geldi. Program sona erdiğinde hala Diyanet İşleri Başkanı’nın İzmir’in dindarlığına irfan gelecek sözlerini hangi amaçla söylediği ve İzmir’de nasıl bir dindarlık anlayışı olduğu konusunda uzlaşma sağlanmamıştı.
Prof. Şaban Ali Düzgün, Diyanet İşleri Başkan’ının irfan gelecek diyerek hoşgörülü bir din anlayışından söz ettiğini, kendisinin de öyle düşündüğünü söyledi. Prof. Mehmet Bayraktar ise, ‘Gavur İzmir’ deyiminin tarihten gelen hikayesini anlatırken, aslında ‘Gavur İzmir’ diyenlerin bu sözleri pek iyi niyetle kullanmadıklarını ifade etti. ‘Gavur İzmir’in hikayesinin 1876 Abdülhamit Dönemi’ne uzandığını anlatan Bayraktar, o tarihte padişahın emriyle çıkarılan bir yasayla Osmanlı İmparatorluğu sınırlarında yabancılara sadece İzmir ve Filistin’de toprak satın alma hakkı verildiğini hatırlattı. Bu yasanın ardından Avrupalılar yoğun bir şekilde göç eder, İzmir’in nüfusunun üçte biri yabancı olur. O zaman şehirdeki Müslümanlar, Padişah’a, ‘İzmir’i gavur yaptın’ diye serzenişte bulunurlar ve bu olay günümüze ‘Gavur İzmir’ şeklinde ulaşır.
Bunların hepsi birbirinden farklı görüşlerdi. Ama ben başını izleyemediğim program kapanırken hala İzmir’de mahalle baskısı olmadığı için dinde hoşgörü olduğu değerlendirmesini duyamadım.
Türkiye’nin birçok kentinde Ramazan aylarında lokantalar kapanıp herkes oruç tutmaya zorlanırken, başörtüsüz, türbansız dolaşmanın çok zor olduğu yerler var. İzmir’de de oruç tutan çoktur ama dışarıdan bakınca bunları anlamak zordur. İzmir’e dışarıdan gelenler, modern giyim kuşamına bakıp dinle ilgisi yoktur diye düşündükleri birçok hanımefendinin Ramazan’da gün kaçırmadan oruç tutmasını, yeri geldiğinde kendilerinden çok daha dindar olduklarını fark ettiklerinde şaşkına dönüyorlar.
İzmir’de cuma namazlarında kentin bütün semtlerinde cemaat sokaklara taşar ama namaza gitmeyenlere de kötü gözle bakılmaz.
Genel olarak İzmir’in kültüründe din tanrıyla insan arasında geçer. İbadet gösteriş için yapılmadığından bunu anlamakta zorluk çekenler oluyor.
İzmirli seçmenin işi zor
İZMİR tarihinin en kıran kırana ve çekişmeli geçecek yerel seçimlerinden birini yaşayacak. İş öyle bir noktaya gidiyor ki İzmirliler kime ve neye inanacaklarını şaşırabilir, son dakikaya kadar kararsız seçmenlerin oranı hayli yüksek olabilir. Şu iki haber sıradan seçmeninin işinin ne kadar zor olacağına iyi birer örnek:
İzmir milletvekilleri adına konuşan AKP’li Aydın Şengül: Önümüzdeki seçimlere iki korku salacaklar. Birincisi kentsel dönüşüm, ikincisi yarı başkanlık ya da başkanlık sistemi. Kocaoğlu, ‘Hükümet bütün projelerimizi geciktiriyor’ diyor. Ne kadar gecikmiş? Söylediği her projesi 7-8 ay gecikmiş. Bugün Büyükşehir Belediyesi ile işiniz olsun, işinizin sonucu için yıllarca beklersiniz. Büyükşehir bürokrasini aşamazsınız. Seçim öncesi ne diyecekleri belli oldu, ‘Ben yapmak istedim ama yaptırmadılar.’ ‘Bizim önemli projelerimiz var, ama bunu engelliyor’ diyecekler.
CHP İzmir Milletvekili Alaattin Yüksel: Ankara’nın yedi kentsel dönüşüm bölgesi bir günde Bakanlar Kurulu’ndan çıkarken, İzmir’in projeleri iki yılda geçti. Türkiye’nin en büyük fuar alanı projesini yapıyorsunuz. Orada bile itirazlar 20 günde sonuçlandırılması gerekirken, KİK konuyu 7.5 ay bekletiyor. Tramvay Projesi’ne 1.5 yıldır onay vermiyorlar. Büyükşehir Belediyesi, hükümetin İzmir’e son 8 yılda yaptığı yatırımların tamamından 1 milyar 80 milyon TL daha fazla yatırım yapmış. Büyükşehir’in yaptığı yatırım 5 milyar TL’yi geçti. Gediz Nehri için Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, ‘Balık tutacağız’ dedi ama İzmir dışında Manisa, Kütahya, Uşak’ta hiçbir belediyenin arıtma tesisi yok. Akan evsel ve sanayi atıklarını engellemek için hükümet hiçbir iş yapmadı. Gediz ve Menderes nehirleri zehir olarak akıyor. Hala evsel atıkların, sanayi atıklarının aktığını görüyoruz. Kocaoğlu arıtma tesisleriyle Körfez’i, Aliağa’yı, Seferihisar’ı, Urla’yı kurtardı.
