IMF Türkiye Masası, ’büyüme eksi 5.5’ diyor

Daha geçen hafta yayımlanan IMF’in Küresel Görünüm Raporu’yla Türkiye’nin bu yıl yüzde 5.1 oranında küçüleceği tahmini açıklanmışken, IMF Türkiye Masasının yapılan görüşmelerde 2009 büyümesi için yüzde 5.5 küçülme öngördüğünü öğrendik.

Hükümet geçen yıl sonunda açıkladığı hedeflerde sanki kriz yokmuş gibi davranma yolunu seçmiş ve 2009 için yüzde 4 büyüme öngörmüştü. Ardından Başbakan Tayyip Erdoğan IMF’e çatmış ve "eksi büyümenin kabul edilemeyeceğini" söylemişti. Buna rağmen krizin etkilerinin ağır hissedilmesi üzerine, katılım öncesi ekonomik programda 2009 için yüzde 3.6 küçülme öngörülmüştü. Bu rakamın Başbakana kabul ettirilmesi bürokrasi açısından olumlu bulunurken, şimdi IMF ile yapılacak anlaşmada küçülmenin yüzde 5’in üzerine çıkmasına Başbakan ne diyecek, açıkçası bürokrasi de merak ediyor...

Sadece büyüme rakamında değil, hemen hemen tüm ekonomik hedeflerde, yapılan yeni revizyonların yeterli olamayacağı da ortaya çıktı. Bir tek enflasyon rakamında aşağı doğru yapılan revizyonun IMF tarafından da kabul görebileceği kaydedilirken, geri kalan neredeyse tüm hedeflerin tekrar değişmesi gerekecek.

Özellikle bütçe rakamlarında yapılacak revizyonların büyük boyutlara ulaşabileceğini belirten ilgili çevreler, buna bağlı olarak harcamalarda önemli tasarruflar yapılmasının da söz konusu olmasını bekliyorlar. IMF’in gelir açısından yeni yapılan tahminleri de iyimser bulduğu, gelir rakamının daha aşağı çekilmesiyle tasarruf tedbiri boyutunun büyüyebileceği belirtiliyor.

Tüm bunlar aslında IMF’in isteyeceği tedbirlerin boyutunu da yükselten unsurlar. Bu nedenle ön uzlaşma sağlanıp masaya oturulduğunda, bütçe üzerinde çetin müzakerelerin olması kaçınılmaz görülüyor.

VERGİ DENETİMİNDE ISRARLI

Ekonomi bürokratları, kendi rakamlarıyla IMF’in rakamları arasında önemli farklar oluşacağını kabul ediyor ama, ne olursa olsun bütçe konusunda yapılacak müzakereler sonrası bir ortak noktanın bulunacağını düşünüyorlar.

Buna karşılık bürokratları asıl korkutan ise yapısal tedbirler için yapılacak müzakereler. IMF’in yapısallar konusunda bu kez işi çok sıkı tuttuğu öğrenilirken, daha önce yerine getirilmeyen yapısal tedbirlerin mutlaka hayata geçirilmesi konusunda bastırdığı belirtiliyor.

Bu yapısal tedbirlerin başında da gelir vergisi ve idaresine ilişkin reform başta geliyor. Başbakan Erdoğan’ın seçim öncesi sert bir tonda karşı çıkıp, "asla olmaz" dediği gelir idaresine ilişkin reformlar konusunda IMF’in çok da geri adım atmadığı anlaşılıyor. Gelir idaresinin bağımsızlığından açık açık söz edilmese bile, IMF’in özellikle vergi denetimlerinin siyasi otoriteden bağımsızlaştırılması konusunda radikal tedbirler istediği ifade ediliyor.

Yanı sıra IMF’in yine kayıt dışı ekonominin önlenmesi amacı başta olmak üzere, gelir vergi reformunda da kapsamlı yapısal tedbirler istediği, bu konuda ısrarlı olduğu kaydediliyor. Bilgi veren yetkililer IMF ile stand-by anlaşması için resmi olarak masaya oturulmasında bu kadar gecikilmesinin nedenlerinin başında, IMF’in bu yapısal tedbirler konusunda ısrarlı olmasının ve asıl pazarlıkların bu noktalarda yürümesinin etkili olduğu görüşündeler.

Yanı sıra IMF’in 2011’de yapılacak seçimler nedeniyle hükümetin uygulanacak programı yarıda bırakma riskini azaltmak için; verilecek kredinin dilimleri ve gözden geçirmeler için belirlenecek yapısallardaki performans kriterleri konusunda da çok hassas olduğu söyleniyor.

Umarız IMF işi sıkı tutar, ekonominin geleceği için elzem olan, gelir idaresi de dahil, sağlıklı bir piyasa ekonomisinin kurumsallaştırılması için gereken adımlar atılabilir...