Ferai Tınç: Oğul Esad, ‘Özal modeli’ni seçti

Ferai TINÇ

SURİYE'ye ikinci gidişimde, Şam, Halep, Lattakya ve civarını dolaşmış Hafız Esad'ın köyünü ziyaret etmiş, Fırat boyundaki gezintilerden, Türkmen köylerine birçok yere girip çıkmıştım.

Diktatörlükle yönetilen bir Ortadoğu ülkesi izlenimi, derinlere daldıkça silinmiş ve karşıma duyguları güçlü, şiir ve müziğe meraklı, flörtü yaşam biçimi haline getirmiş, kavgadan hoşlanmayan, direnmekten daha çok kabule eğilimli insanların toplumu çıkmıştı.

Yasemin kokan yollarıyla Şam'ı, Halep'in vişne kebabını ve Lattakya'daki Akdeniz'in mavisini unutamam.

Perşembe günü Şam'dan gelen geniş gazeteci heyetinin söyledikleri sürpriz olmadı.

Bu günlerin geleceğini biliyordum.

* * *

SURİYE değişiyor.

Hafız Esad'ın ölümünden sonra iktidara gelen oğlu Beşşar, babasının döneminde Suriye'yi değişim sürecine yönlendiren güçlü iki devlet adamı Abdülhalim Haddam ve Faruk El Şara'nın desteğiyle önemli adımlar atıyor.

Bu değişim sürecinde Şam'ın gözü Türkiye'de.

Şam'daki konuşmalarda, ‘‘82'de Özal'ın yaptığını yapacağız’’ deniyor. Yani karma ekonomiden piyasa ekonomisine geçişte Özal modeli benimseniyor. Ancak ‘‘Biz daha yavaş yapmak zorundayız’’ diyor yetkililer.

Örneğin, ham madde ithalatını kolaylaştırmak için gümrükler sıfırlanıyor. Bu önlem otomobil ithalatını patlatıyor.

Şam yollarında 4x4'lerin cirit attığını söyleniyor.

Beşşar Esad'ın ikinci önemli adımı ise sosyal alanda. Geçenlerde siyasi tutuklular serbest bırakıldı. Şam'ın tarihi Mazze cezaevi boşaltıldı.

Yolsuzlukların üzerine gidiliyor.

Baba Esad zamanında başlayan süreç devam ediyor.

Ama en önemlisi, haberleşme ve iletişim konularında alınan kararlar.

Suriye birbuçuk ay önce cep telefonuna kavuşuyor. Daha bir yıl önceye kadar bir faks makinasi için bile devletin iznine gerek duyulan ülkede cep telefonu büyük değişim. Bu Fransız sermayesi imiş, İtalyanlar da iki şebeke teklifiyle sıradalar.

Ama bununla da kalmıyor Beşşar Esat, bağımsız gazete çıkartılması için düğmeye basıyor. Şimdi sadece parlamentodaki partiler gazete çıkartacak ama yakında sektör bağımsız sermayeye de açılacak.

* * *

SURİYE'den geçen hafta Türkiye'ye gelen basın heyeti bir ilki gerçekleştiriyor. İlk kez bir grup Suriyeli gazeteci Türkiye'de incelemelerde bulunuyor. Ve çok memnun kalıyorlar. Aralarında Enformasyon Bakanlığı sorumlusunun da bulunduğu heyetin ziyaretine Şam Yönetimi'nin çok önem verdiği söyleniyor.

Heyetin sözcülüğünü yürüten ve önümüzdeki dönemde yapılacak bir hükümet değişikliğinde görev alacaklar arasında adı geçen El Baas Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Dr. Türki Sakr, ‘‘Geçmişte sorunlar oldu ama artık geride kaldı. PKK geride kaldı. Biz basın olarak, Türkiye ve Suriye'de karşılıklı güven atmosferini yaratmak istiyoruz’’ diyor.

Bu gezi, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'ın Ocak ayı sonunda beklenen Türkiye ziyaretine bir hazırlık.

Ancak bir şey duydum ve canım sıkıldı. Bu gezi şimdilik biraz erteleniyormuş. Daha önceki görüşmelerde bütün pürüzlerin ortadan kalkmasına rağmen Türkiye'nin yeni bir talepte bulunduğu ve bunun da işleri zorlaştırdığı anlaşılıyor.

Bu konuya başka bir yazımda değineceğim, ama Suriye'de değişim, bölgemiz ve Türkiye açısından çok önemli. Anlayalım ve destekleyelim.