Erdal Sağlam: Enerji yatırımları yapılsın da...

Erdal SAĞLAM

BAKANLAR Kurulu bugün, enerjideki mevcut tabloyu görüp, yeni kararlar alacak.

Son günlerde Keban'daki su sıkıntısı ve doğacak açık, problemin büyüklüğünü gösterir biçimde, yeni bir şeymiş gibi konuşulur oldu. Halbuki, sadece Keban değil bütün hidroelektrik santrallardaki su seviyesinin düşüklüğü, birkaç ay önceden çok iyi biliniyordu. Sıkıntının, bu toplantı öncesi büyütülmesi ilginç...

Bakanlar Kurulu, hazırlanan tasarruf tedbirlerini görüşecek. Alınacak tedbirlere rağmen, kış aylarında elektrik kesintileri yine kaçınılmaz görülüyor.

Bu arada, yeni enerji yatırımlarının da yine bu toplantıda ele alınması bekleniyor.

Dolayısıyla, tartışmalı yeni enerji yatırımlarının akıbeti de kesinleşmiş olacak. Yani, büyüyen sıkıntı, tartışmalı yeni yatırımlar için zemin hazırladı...

Türkiye'nin enerjide yeni yatırımlara ihtiyacı var. Bu kesin. Aslında bu ihtiyaç şimdi kesinlik kazanmış değil. Yıllardır bu ihtiyaç hissediliyordu.

Bir süredir, yeni enerji yatırımlarını bürokrasinin engellediği söylendi. Doğru da...

Söylenen doğru da, bürokrasinin neden engellediği çok az konuşuldu.

Doğru ama DPT ve Hazine'nin bu yatırımlara neden itiraz ettiğini bilmek gerekiyor. Şu kadarını söyleyelim ki; geçtiğimiz yıl, Hazine ve DPT yaptıkları değerlendirmede ‘‘enerji yatırımlarına ilişkin gidişatın vahim olduğunu’’ saptadılar. Enerji Bakanlığı'nın ön izin verdiği enerji yatırımlarının hepsine olur verilseydi, Hazine'nin 3-5 yıl sonra, yılda enerji sübvansiyonu için vereceği para 10 milyar doları bulacaktı. Çünkü ön izin verilen yatırım sayısı 200'e yaklaşmıştı ve hepsine olur verilseydi, pahalı elekrik satışı öngören bu projelerin yaratacağı kara delik, sosyal güvenlik açığını bile katlayacaktı. Hazine'nin ödediği para, unutulmamalı ki halkın cebinden alınan para. Enflasyon yaratacak, yeni bir delik...

İşte bu nedenle işe el atıldı. Enerji Bakanlığı bürokratlarına durum anlatıldı ve onlar da işin farkına vardılar. İşte o zaman bu tartışmalar başladı.

İNSAF ARTIK

Unit ve Enron'un santralları ile başlayan yap-işlet-devret yatırımları, işin içine giren şaibeli faktörlerle bu noktaya geldi. Tamam, devletin parası yok, enerji açığı varsa, bunu özel sektöre yaptıracak. Kimsenin itirazı yok. Ama insaf...

İşte bu nedenle, DPT ve Hazine olur vermedi. Yani kaygı; ülkenin geleceği...

Şimdi gelinen noktada yatırım gereği ortada. Ancak, çok dikkatli olunması lazım. Bu sıkıntıyı bahane ederek çok pahalı projeler, kamunun açığını büyütecek projeler dayatılmaya çalışılacak. ‘‘Gezer santral’’lar düşük elektrik ihtiyaçları için kullanılırken, şimdi çok büyükleri ‘‘zorunlu’’ diye konuşulur oldu. Nedense, enerjiyle ilgisi olmayan, politikacılara yakınlığı ile bilinen şirketler Doğu'da daha önce gezer santrallar yaptı. 12 cent'ten TEAŞ'a sattılar. Yeni ihaleler yapıldı, aynı santrallardan 6 cent'e elektrik alındı. Eskiler kapasite artıralım dediler, 12 cent'ten sattıkları enerjiyi, artan kapasite için 6 cent'e vermeyi de kabul ettiler.

Yine fizibl olmayacağı TEAŞ raporlarına geçen, düşük kapasiteli doğalgaz santrallerı, bu gerçek biline biline bazı büyük firmalara verilmeye çalışılıyor.

Tamam enerji yatırımı yapalım da. Devleti soymadan, halkın cebinden almadan...