Erdal Sağlam: Bankalar kağıt alacak

Erdal SAĞLAM

BAYRAM tatilinde, üzerlerindeki gerginliği atabilmek için, bazı bankacılar tatile çıktılar. Bazıları İstanbul'da kalırken, bir bölümü tatilin bazı günlerinde de ofislerine gidip çalıştılar.

İşte bayram tatilinde İstanbul'da kalan bankacıların bir bölümü, geçtiğimiz Pazartesi günü biraraya geldiler. Konu, doğal olarak, ekonominin ve bankacılığın geleceği idi.

Bu toplantı belki yeni yılın ilk günlerinde, Ocak ayının 2'sinde, 3'ünde, değişik isimlerin de katılımıyla tekrarlanacak. Yine aynı günlerde, Hazine yetkilileri ile de biraraya gelinip, tahvil-bono ihalelerinin sağlıklı bir raya oturtulması sağlanmaya çalışılacak.

Amaç; 5 Ocak'taki yılın ilk hazine ihalesine kadar belli bir konsensusun sağlanması. Aslında konsensus sağlanması demek yerine, 'gidişatın görülmesi, nabız tutulması ve kazasız belasız ilk ihalelerin atlatılmasını sağlamak' demek daha doğru olacak. Böylece de, ekonomiye ve bankacılık sistemine olan güvenin yeniden inşasına başlamak amaçlanıyor.

Peki, bunu neden bankalar yapıyor? Sorunun yanıtı aslında açık, ihalelerin iyi gitmesi, ekonomiye ve mali sisteme güvenin yeniden kazandırılması ekonomi yönetimi kadar bankaların da işine geliyor. İşte Pazartesi günkü toplantıdan çıkan genel hava da, bankaların 2001 yılında da Hazine ihalelerine ilgi gösterecekleri yönünde.

Toplantıya katılan bankacılar, kriz döneminde yaşanan telaşın, ekonomi yönetimi ve bankacıların birbirlerine olan güvensizliklerinin zaman içinde yumuşadığını söylüyorlar. Bayram tatilinin bu gerginliğin giderilmesine önemli katkı yapacağını kaydeden bankacılar, yeni yıldan itibaren diyalog ve koordinasyon içinde işin götürülmesi halinde, Hazine ihalelerinde fazla bir sıkıntı yaşanacağını sanmadıklarını, bu ihalelerin iyi başlayıp sürmesi halinde de ekonomiye güvenin kazandırılmasında çok önemli bir adım atılmış olacağını söylüyorlar.

Bankacıların, yapılacak Hazine ihalelerinde satış konusunda fazla bir sıkıntı beklemedikleri, bu toplantıda ortaya çıkmış. Geri ödemelerin rahatlıkla yeniden satışa dönüşebileceğini belirten bankacıların, faiz konusundaki tahminleri ise değişik. Bankaların bu ihalede yeni kağıt almak için talepte bulunacakları ortaya çıkarken, teklif edecekleri faizin ne olacağı ise, zaten fazlaca konuşulmuyor. Bankacılar ilk ihale için yüzde 55-60'lık bir faizi tahmin ediyorlar.

DEMİRBANK'IN KAĞIDI

Toplantıda bazı bankacılar, önemli olanın satılacak kağıtların ikinci piyasadaki derinliği ve likiditesi olduğunu tekrarlamışlar. Bu nedenle halka kağıt satışı yeniden gündeme gelmiş. Bu konuda istenen, beyanname verme şartının kaldırılması. Beyanname şartı kaldırılırsa stopaj konması gerekiyor ki; bu da derinliği azaltan bir unsur oluyor. Bu nedenle önümüzdeki günlerde bu konunun daha sıkça tartışılacağı anlaşılıyor.

Toplantıda üzerinde durulan başka bir konu da Hazine'nin açıkladığı içborçlanma programında., 2000 yılında satılan Şubat 2002 vadeli kağıdın, bu yıl ikinci ayda da tekrar satışa sunulması. Bankacılar, 'Bu kağıtta sıkıntı var o nedenle bunun tekrarlanması doğru değil' derken, sıkıntıyı sorduğunuzda 'likidite sıkıntısı' olarak geçiştirmeye çalışıyorlar.

Ancak öğrendik ki; bu kağıt üzerindeki sıkıntı daha büyük. 2002 Şubat vadeli tahvillerin çok büyük bölümü , Mevduat Sigorta Fonu'na alınan Demirbank'ın elinde bulunuyormuş. Bankacılar önümüzdeki ay aynı kağıdı almaları, örneğin yüzde 50-55'lik bir faizle almaları halinde daha sonra faiz yüzde 50'ye inince kar edecekken, Demirbank'ın aynı kağıdı hızla elden çıkarıp faizleri yeniden yükseltmesinden, dolayısıyla bu kağıdı almaları halinde zarar etmekten korkuyorlar.

Sanıyorum ki; bu kağıtla ilgili kaygılarını, ilk toplantılarda Hazine yetkililerine de iletecekler. Bankacıların kaygısının, Hazine yönetiminin, içborçlanma programını değiştirmese bile, çıkacağı 2002 Şubat vadeli kağıdın tanımını değiştirdiği takdirde giderileceğini tahmin ediyoruz.

Zaten diyalog ve koordinasyonun önemi de işte buralarda ortaya çıkıyor. İşlerin iyi gitmesi şu sıralarda, hem ekonomi yönetiminin hem de bankacıların işine geliyor. Bu fırsat iyi kullanılmalı.