Enis Berberoğlu: Diktatörün veliahtı

Enis BERBEROĞLU

Abdullah Öcalan'ın İmralı'da noktalanan serüveni hatırlayacaksınız Suriye'den sınır dışı edilmesi ile başladı... O tarihte, aralarında bu satırların yazarının da bulunduğu çok kişi Suriye'nin elindeki bu kıymetli kozdan neden vazgeçtiğini pek anlayamadı.

Çünkü Suriye'deki dikta rejiminin Türkiye karşısında düştüğü aczin gerekçeleri pek belli değildi... Ama aradan geçen sürede Şam'daki iktidar çatlağı artık saklanamaz hale geldi.

* * *

Geçen hafta İsrail'de yayımlanan Haaretz Gazetesi'nde, Lübnan yayın organı As Safir'den ilginç bir alıntı vardı: Suriye Devlet Başkanı Hafız Esat'ın oğlu Başar önümüzdeki on gün içinde Başkan Yardımcılığı görevine atanacak. Böylece Suriye'deki Esat hanedanının veliahtı dosta-düşmana ilan edilecek. (Stratfor, 25 Şubat 2000)

Aslında Başar'ın babasının koltuğuna adaylığı biraz da trafik canavarının yardımıyla oldu... 1994 yılına kadar Londra'da Şam politikasından tamamen bihaber yaşayan Başar, ağabeyi Basil'in trafik kazasında ölümü üzerine babasının ısrarıyla ülkesine döndü. Başkanlık kariyerine ilk adım olarak orduya katıldı, 1999 ocak ayında albaylığa terfi etti. Devrim Muhafızları'nın en seçkin birliğine komutan oldu.

* * *

Hafız Esat, politik açıdan deneyimsiz oğlunun yolunu açarken en iyi bildiği yöntemi kullandı: Toptan temizlik... Önce yüksek rütbeli ve orduda saygın isimler tasfiye edildi... Ardından en tepeye kadar gidildi.

Ülkenin eski İstihbarat Şefi Beşir El Nacar görevden alındı, yolsuzluk suçlamasıyla hapse atıldı. Başar Esat'a karşı çıktığı ileri sürülen Genelkurmay Başkanı da koltuğundan oldu.

Son olarak şubat ayı başında askeri istihbarat biriminin başkanı General Ali Duba emekliye sevk edildi... Zaten generalin yıldızı Lübnan'dan Kanada'ya uzanan tarihi eser kaçakçılığına karıştığı suçlaması nedeniyle sönmüştü.

* * *

Başar Esat'a ayrılan Başkan Yardımcılığı koltuğunda uzun yıllar amcası Rıfat Esat oturdu... 1984 yılında ağabeyi Hafız'a karşı darbe girişiminde bulunan Rıfat, 13 yıl kadar Başkan Yardımcısı sıfatını koruyabildi... Ama yıllar geçtikçe Hafız karşısında zemin kaybetti. Ve geçen yıl hem unvanından hem de Lazkiye'deki özel üssünden oldu.

Başar Esat komutasındaki özel birlikler 23 Ekim 1999 günü Rıfat Esat'ın evini bastı, onlarca kişi öldü.

* * *

Suriye'deki iktidar kavgasının uluslararası sonuçları da hesaplanıyor... Yabancı gözlemciler Hafız Esat'ın oğluna sorunsuz bir miras bırakabilmek amacıyla İsrail'le barış görüşmelerini bir an önce sonuçlandırmayı istediği görüşünde...

Hatta bu yönde ilk adım olarak aileye sadakatiyle tanınan ve barış yanlısı Dışişleri Bakanı Faruk El Şara'nın başbakanlığa getirilmesi bekleniyor... Eğer Hafız'ın veliaht seçimi Ortadoğu barışının kaderini bile etkiliyorsa... Türkiye'nin Abdullah Öcalan'ı Suriye'den kovduracak gücüne şaşmamak lazım...