Enflasyona ne olacak?

Erdal SAĞLAM

Önümüzdeki yıl için saptanacak enflasyon hedefi konusunda bir kargaşadır gidiyor. Her kafadan ayrı ses, hatta aynı kafalardan bir-kaç gün arayla ayrı ses çıktığı için, herkesin kafası allak bullak oldu.

Bu kafa karışıklığını gidermek için şu iki seçenek üzerinde durulabilir:

- Eğer Hükümet, IMF'li ya da IMF'siz, önemli tedbirlerin yeralacağı bir istikrar paketine karar verirse, bu paketteki önlemlerin dozuna göre, enflasyon 1998 yılında yüzde 15 ile 40 arasında bir yerde saptanacak.

- Hükümet yeni bir istikrar paketini göze alamaz ise, bütçedeki popülizm dozuna göre, bu kez enflasyon 50 ile 80 arasında biryerlerde olur.

Görüldüğü gibi enflasyonla mücadele artık teknik bir çalışma olmaktan çıktı, tümüyle Hükümetin alacağı siyasi karara bağlı. Eğer istikrar tedbiri kararı alırsa, Hükümet bu kez de ne kadar düşüreceğine karar verecek.

Öyle anlaşılıyor ki; kamuoyundaki bu kafa karışıklığı bir süre daha gidecek. Ancak bu sürenin uzun olmayacağı da ortada. Çünkü 17 Ekim'de 1998 yılı bütçesi TBMM'ye verildiğinde Hükümetin kararı da ortaya çıkmış olacak.

Süre ile ilgili bir seçenek daha var. O da; TBMM'ye sunulacak tasarının, daha sonra Plan ve Bütçe Komisyonu'nda değiştirileceği belirtilerek, süre biraz uzatılabilir. Bu takdirde; IMF incelemelerini tamamlayıp ABD'ye dönerken, ‘‘Teknik görüşmeler tamam, Kasım ayı başında ABD'de yapılacak görüşmelerde anlaşma olup olmayacağına karar verilecek’’ açıklaması gelir.

Yani en geç bir ay içinde enflasyon hedefinin ne olacağı belli olur.

Aslında enflasyonun değil, öyle bir yol ayrımına gelindi ki; bir ay içerisinde Türkiye ekonomisinin ne olacağı, büyük ölçüde ortaya çıkar.

Sadece ekonominin de değil, bu karara bağlı olarak zamlar, yatırımlar gibi kritik bütçe kararları da belirginleşeceği için, Hükümetin ne zaman seçim yapmak istediği de netleşmiş olur.

Görüldüğü gibi enflasyonla mücadele tümüyle siyasi bir karar olacak.

ÇALIŞMALAR BİRLEŞTİRİLMELİ

Enflasyonla mücadelenin siyasi bir karar olduğunu artık Başbakan Mesut Yılmaz da, bürokratlar da net bir biçimde görüyor.

Yılmaz'ın geçenlerde, bürokratlara ‘‘Enflasyon dediğiniz gibi yüzde 25'e kadar indirilebilir mi?’’ diye sorduğu ve ‘‘Siz kararlıysanız olur’’ yanıtını aldığını öğrendik.

Enflasyon konusunda kafaları iyice karıştıran Devlet Bakanı Güneş Taner'in ‘‘Enflasyon 1998 sonunda yüzde 15'e inecek’’ demecine gelince...

Bazılarının şakayla karışık yaptığı ‘‘İngilizcesinden çeviri nedeniyle 50 demiş ama 15 anlaşılmış’’ yorumunun doğru olmadığı kesin. Taner bilerek yüzde 15 dediği, demecin arkası araştırıldığında ortaya çıkıyor.

Bu sözlerin gerisinde de Hazine'de yürütülen yeni bir ekonomik program çalışmasının olduğunu söyleyebiliriz. Etkisi azalmasın diye şimdilik gizli tutulan bu paketin uygulanması halinde enflasyon yüzde 15'e inecekmiş.

1998 yılı bütçesi ve enflasyon hedefleri konusunda çeşitli birimlerde çok sayıda çalışma var. Ancak bu çalışmalar hala biraraya getirilmiş değil.

Dün yapılması beklenen Yüksek Planlama Kurulu(YPK) toplantısı ertelendi. Bizce artık zaman geçirilmeden bu çalışmaların biraraya getirilip, karar için Hükümete sunulması gerekiyor.

Başbakan Yılmaz'ın bu konuda tek başına karar alamayacağı, ortaklarına danışması gerekeceği kesin. Bu da yetmiyor, eğer enflasyonun gerçekten yüzde 15-25 gibi bir orana çekilmesi yönünde karar alınırsa, bunun için ortakların yanısıra çeşitli kesimlerin de ikna edilmesi gerekiyor.

Böylesine radikal bir indirimin başta mali kesim olmak üzere hem özel sektör hem çalışanlar için ‘‘uyumu zor bir süreç’’ yaratacağı unutulmamalı.