Cesis'teki 163 asker

RİGA CUMHURBAŞKANI Ahmet Necdet Sezer, yılbaşından bu tarafa ilginç bir dış gezi programı uyguluyor.Bu yılın sonunda yapılacak Danimarka zirvesinde, 2004'ten itibaren Avrupa Birliği'ne tam üye olarak kabul edilmesi beklenen ülkeleri sırasıyla ziyaret ediyor.Bir ay önce Slovakya ve Çek cumhuriyetlerindeydi, bugün de Baltık'ta... Sezer'in bu hafta sonuna kadar dolaşacağı üç ülke; Letonya, Litvanya ve Estonya...Her üçü de 2004'ten itibaren AB'ye tam üye olacak 10 ülke arasında bulunuyor. Aslında Türkiye'nin bu üç ülke ile yoğun ticari ve diplomatik ilişkisi yok.Hatta yakın zamana kadar bu üç ülke ile diplomatik ilişkiler Türkiye'nin Litvanya Büyükelçiliği aracılığıyla yürütülüyordu.137ASKER NEREDE?Estonya'nın Ankara'da büyükelçilik açması sonucu, Türkiye de bu ülkede büyükelçilik açtı. Türkiye ve Letonya'nın ise hala birbirlerinde büyükelçilikleri bulunmuyor. Bundan dolayı, bu ülkeye gelmek isteyen bir kişinin pasaportu İstanbul- Helsinki arasında mekik dokuyor.Oysa, Letonya ve Türk halkı birbirini 1877-78 Rus savaşından bu tarafa tanıyor.Rusya Plevne Savaşı'nda esir aldığı 163 Türk askerini Başkent Riga'ya bir saat kadar uzaklıktaki Cesis iline göndermiş. Cesis halkı Türk askerlerini çok sevmiş. İçlerinden 26'sı kısa sürede vefat etmiş. Cesis halkı onlar için bir şehitlik yapmış. Sezer de bugün bu şehitliği ziyaret edecek. Geri kalan 137 asker için ise Cesis halkı şöyle diyor: ‘‘İçimize kaynaşıp gittiler...’’Bu üç ülkenin toplam nüfusuna bakıldığında ortaya çıkan tablo da ilginç. İSTANBUL'UN YARISIHer üçünün toplam nüfusu İstanbul'un neredeyse yarısı. Örneğin, Sezer'in dün geldiği Letonya'nın nüfusu 2,5 milyon. Bugün gideceği Litvanya ise 3.7 milyon nüfusa sahip.Estonya ise içlerinde en küçüğü; 1.4 milyon nüfus.Ancak, 2004'ten itibaren her üçü de nüfuslarına bakılmadan AB'nin tam üyesi olacaklar.Tam üye olduklarında, diğer AB üyesi ülkelerle oyları eşit sayılacak.Türkiye'nin tam üyeliği ile ilgili karar verici konumda olacaklar. Oysa, her üç ülke bağımsızlığına 10 yıl önce Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla kavuştu.Bugün ulaştıkları nokta 10 yıl öncekinin çok ötesinde. Letonya'nın parasının değeri bugün doların neredeyse iki katı. Kişi başına düşen milli gelir ise 5 bin dolara yaklaşmış bulunuyor. Diğerlerinin durumu da farklı değil. AB'ye başvuru tarihleri de Türkiye'den neredeyse 30 yıl sonra.Oysa bugün her üçü 31 başlık altında toplanmış tam üyelik müzakerelerinden 29'unu tamamlamış.Sezer'in gezdiği diğer AB adayı ülkelerin olduğu gibi bu üç ülkenin Türkiye'den de beklentisi var.Hepsi de NATO üyesi olmak için Türkiye'nin desteğini istiyor. Sezer'in dünkü sohbetimizde de vurguladığı gibi bu üç ülkenin gelecekte Türkiye'nin AB adaylığında önemli bir rol alması kaçınılmaz. Dolayısıyla onlar aday olmadan önce ilişkileri geliştirmek Türkiye'nin tam üyelik süreci açısından da önemli bir durum arzediyor.