Cumhuriyet tarihinin önemli tanığı: 2. TBMM Binası

Tarihi bina 1923 yılında mimar Vedat Tek tarafından Cumhuriyet Halk Fırkası binası olarak tasarlanmış fakat I.Türkiye Büyük Millet Meclisi binasının yetersiz olması nedeniyle inşaatın bitiminde bazı değişiklikler yapılarak meclis olarak kullanılmasına karar verilip, 18 Ekim 1924 tarihinde hizmete açılmıştı. Bodrum üzerine iki katlı olan bu yapının iç bölümleri, iki kat boyunca yükselen ortadaki meclis salonunun üç kenarına dizilmiş.

Girişten sonra enine uzanan, iki ucunda merdivenlerin yer aldığı geniş geçit, Selçuklu ve Osmanlı bezeme motiflerinin yer aldığı bir tavanla örtülmüş. Benzer biçimde ele alınmış yerlerden birisi de büyük salonu. Yer yer localarla değerlendirilen bu salonun özellikle yıldız motiflerini içeren ahşap tavanı, sonradan düzenlenen taç kapı ve bazı noktalar dışında kemerler, saçaklar, yer yer çinilerin yer aldığı bölümler ile bu dönemin mimari özelliklerini yansıtmakta.

Bina, II. Türkiye Büyük Millet Meclisi binası olarak 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesi’ne kadar işlevini sürdürdüğü 36 yıl boyunca önemli tarihi olaylara tanıklık etmişti. 1924-1960 yılları arasında Atatürk ilke ve inkılâplarının gerçekleştirildiği, Cumhuriyetimizin gelişmesi için önemli kararların alındığı, çok sayıda yasaların çıkarıldığı, uluslararası alanda Türkiye'nin etkinliğini ve saygınlığını artıran antlaşmaların yapıldığı; çok partili sisteme geçişin sağlandığı önemli olaylara sahne olmuştu.

Meclisin, 1961 yılında inşaatı tamamlanarak bugünkü modern binasına taşınmasının ardından 1971 yılına kadar CENTO Genel Merkezi olarak kullanılan tarihi yapı, CENTO’nun kaldırılmasıyla aynı yıl Kültür Bakanlığı’na devredilmiş. Müze kısmı düzenlenerek 30 Ekim 1981 tarihinde “Cumhuriyet Müzesi” olarak ziyarete açılan bina, 1985 yılında çeşitli tadilat ve restorasyon çalışmalarından geçirilmesinin ardından, 29 Ekim 2008 tarihinde bugünkü halini alarak ziyarete açılmıştı. Müzede ilk üç Cumhurbaşkanı dönemini yansıtan olaylar, bazı özel eşyaları, fotoğraf ve kendi sözleri ile o dönemde mecliste alınan kanunlar ve kararlar sergileniyor.