Gökyüzünde ne zaman ‘özgür’ olacağız

Konuşulanları takip edince aslında kafalarımızın çok karışık olduğunu fark ettim. Daha önceki yazılarımda bu konuya küçük de olsa değinmiştim. Şimdi daha ayrıntılı bir yazı ile konuyu arşive kaldırmaya çalışacağım.

1) Öncelikle bu uçakları nasıl aldığımızın kısaca hikâyesini paylaşmakta yarar var. Ülkemizde F-16 üretimi konuşulduğunda aklımıza hemen TUSAŞ geliyor. Çünkü bu serüven orada başladı ve halen orada devam ediyor. Rahmetli Özal döneminde çok tartışmalı bir sürecin sonucunda F-16 alımına karar verilmişti. O dönem diğer rakip uçakların daha iyi olduğu tartışılsa da zaman seçiminin doğru olduğunu bizlere gösterdi. TUSAŞ, ‘Öncel I Projesi’ ile 1987-1995 yılları arasında Blok 30 ve Blok 40 konfigürasyonunda 160 adet F-16 C/D uçağı üretildi. Bu ilk partinin yalnızca 8 adedi ABD’de diğerleri Türkiye’de üretildi. Sonra 1995-1999 arasında ‘Öncel II Projesi’ ile 80 adet Blok 50 üretildi. Çeşitli nedenlerle kaza ve kırıma uğrayan uçakların yerine ve teknolojik olarak modernizasyona ihtiyaç duyulması nedeniyle ‘Öncel III ve IV’ projeleri ile 30 adet daha F-16 Blok 50+ ülkemizde üretilmiş oldu. Şu anda ABD’den sonra en fazla F-16 ya sahip ikinci ülke konumundayız.

F-16 MESELESİ

İlk üretildiğinde 4 nesil savaş uçağı diye anılan F-16, dünya üzerinde en fazla üretilen üçüncü savaş uçağı. Halen 24 ülkenin envanterinde yer almaya devam ediyor. Yeni teknolojiler ile 4,5 nesil savaş uçağı kategorisine kendisini çıkarmış durumda.  Şimdi gelelim kafa karıştıran konulara... Birçok kişi F-35 projesine katıldığımızda gelen uçakların, F-16 yerine Türkiye’ye geleceğini zannetmekte. Türkiye’nin uzun vadeli envanter planlaması F-35 ve MMU projeleri üzerine kurulmuştu. Planlamada F-35 geldiğinde F-4’ler, MMU uçakların devreye girmesiyle de ilk üretilen F-16 envanterden çıkarılacaktı. Maalesef bu plan F-35 projesinden çıkarılmamızla sekteye uğramış oldu. Bu nedenle envanterden çıkarmayı düşündüğümüz, modernize edilen F-4 E Terminatör 2000’ler 2030’a kadar envanterde kalmaya devam edecekler.

ZAFİYET OLUŞTU MU?

İşte  en önemli soru: “Yaşanan gecikmeler Hava Kuvvetlerimiz üzerinde olumsuz etki yaratacak mı ve güç dengesi nasıl etkilenecek?” Aslında bu konuda uzmanlar iki farklı görüşü paylaşıyorlar.

Birinci görüştekiler; ‘F-35 projesinde olmamamızın Hava Kuvvetlerimiz için yeri doldurulamaz bir açık olduğunu’ söylüyorlar. ‘Yapacağımız projelerin başarı şansı olsa bile dengeyi 2030’dan önce sağlayamayacağımızı’ ileri sürüyorlar. Bu uzmanların en büyük dayanak noktası uçak teknolojisinin devamlı gelişim gösterdiği ve ülkemizin bu konuya bir süre sonra yeterli kaynağı aktaramayacağı için, ürettiğimiz uçakların eski nesil olarak kalacağı. ABD ile şu anda süren havacılık süreçlerinin sekteye uğrayacağı ve daha sonra istesek bile eski sürece dönemeyeceğimizi iddia ediyorlar.

İkinci görüş ise; ‘Havacılık sektöründe yaşanan bu bağımlılığın ülkenin savunmasında büyük bir zafiyet noktası oluşturduğu’... ‘Yalnızca platform almakla işin bitmediğini, ondan atılacak mühimmatlar, yedek parça ve yeni çıkan teknolojilerin adaptasyonu konusunda bağımlılığın sonsuz bir şekilde devam edeceğini’ söylüyorlar. ‘F-35 projesinin uzun vadede maliyetinin 100 milyar dolar olacağını’ ifade ediyorlar. Ayrıca ‘ABD, Türkiye ile yaşadığı her sorunda yapılan anlaşmalar dışına çıkılarak güvensiz bir patner olduğunu ispatlamıştır’ diyorlar. Türkiye’nin Güney Kore modelinde olduğu gibi kendi modelini oluşturmasının mümkün olduğunu ve sürecin yönetilebileceğini belirtiyorlar. ‘Kritik süreçler geride kaldı ve ülkemiz bunu başardı’ diye de ekliyorlar.

2) ‘ÖZGÜR’LE MODERNİZASYON

Türkiye’de yaşanan tartışmaların dışında toplumun sorduğu en önemli soru da sanırım şu: “Aylardan beri Türkiye’nin yapmayı başardığı hava platformlarını seyrettik, neden hâlâ ABD’nin kapısında uçak için beklemek zorunda kalıyoruz?” Bence de en anlamlı soru bu sanırım. Bunu da sizin için araştırdım ve ilgililerine sordum.

Söylenen en önemli konu şu: 2. Dünya Savaşı sonunda başlayan ABD bağımlılığını bıçak gibi kesip atmak imkânsız. Ama bu kendi yol haritamız ile bu bağımlılığı azaltmayacağımız anlamına da gelmiyor. Kritik birçok üründe bu bağımlılıktan kurtulmayı başardık. Şimdi en önemli safhadayız ve yaklaşık bir beş seneye ihtiyacımız var. Bu süreci kendi alternatif planlarımız ile zafiyet oluşturmadan geliştirmeye çalışıyoruz. Bu konuda birçok ara projeye sahibiz. İşte bunlardan en önemlisi; Özgür Projesi ilk başladığı yıllarda Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde bulunan F-16 Blok 30TM savaş uçakları, dönemin muharebe şartlarına karşı demode olmaya başlamıştır. Blok 30’ları modernize etmek veya yerlerine ek F-16 alımı yapmak üzere iki farklı seçeneği bulunan Türk Hava Kuvvetleri, F-16 Blok 30’ları modernize etme kararı aldı. ÖZGÜR Projesi, ŞİMŞEK ve IŞIK modernizasyonlarından sonra üçüncü milli modernizasyon projesidir.

GÖKDOĞAN

MİLLİ DONANIM

Proje kapsamında, 35 adet F-16 Blok 30 uçağının milli aviyonikler ve milli OFP yazılımına sahip özgün bir görev bilgisayarı ile donatılması amaçlanmaktadır. Modernizasyon kapsamında F-16 Blok 30 savaş uçakları; Milli Görev Bilgisayarı, Sistem Arayüz Birimi, Kokpit Üst Ön Kontrol Paneli, Yakıt Hidrolik Göstergesi, Motor Gösterge Ekranı, Acil Durum Göstergesi, Milli Ses Emniyeti Cihazı, Milli Dost – Düşman Tanımlama (IFF) Sistemi, Çok Modlu Alıcı, Ataletsel Seyrüsefer Sistemi, Arayüz Körleme Birimi, Kaska Entegre Hedefleme Sistemi, Orta Kokpit Göstergesi ve Renkli Çok İşlevli Gösterge ile teçhiz edilecektir. Ayrıca ASELSAN tarafından geliştirilen MURAD AESA Radar da geliştirme faaliyetlerinin tamamlanmasına müteakiben, ÖZGÜR modernizasyonundan geçen F-16 platformlarına entegre edilecektir. ÖZGÜR Projesi sayesinde milli mühimmatların entegrasyonu da gerçekleştirilmektedir. F-16 Blok Milli görev bilgisayarı ile teçhiz edilen ÖZGÜR F-16’ları; AKBABA, GEZGİN, ATMACA, ÇAKIR, EDPOD, EHPOD, GÖKHAN, GÖKDOĞAN ve LAÇİN gibi milli mühimmatları kullanabilecekler.

AKINCI

3) 2050’YE KADAR SEMALARDA

SAVUNMA Sanayii Başkanlığı’nın, Blok 40 ve Blok 50 savaş uçakları için de çeşitli modernizasyon projeleri bulunuyor. Milli Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre; F-16 Blok 40 ve F-16 Blok 50 savaş uçakları, gerçekleştirilecek yapısal modernizasyonun ardından 2050 yılına kadar kullanılacaklar. 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü imkân ve kabiliyetleri ile modernize edilmesi planlanan birinci parti yapısal iyileştirme işlemlerine yönelik sözleşme çalışmaları halihazırda devam ediyor.

AESA İLE VURACAK

Aslında ABD ile yapılan müzakereyi yeni F-16 Blok 70 Viper alımı ve modernizasyon kitleri olarak ikiye ayırmalıyız. Türkiye’nin modernizasyon planında eli kolu bağlı olmadığı gibi aslında kendi modernizasyon programında daha iddialı olduğunu söylemek gerekir. Karşılaştırma tabloları da bunu teyit etmektedir. Bir önceki Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir bir açıklamasında, “Dışarıdan alacağınız bir F-16 Blok 70’ten milli mühimmatları atamazsınız. ÖZGÜR’leştirdiğiniz F-16 Blok 30’lardan, 40’lardan, 50’lerden atabilirsiniz. F-16 Blok 40 ve 50’lere ÖZGÜR Modernizasyonu uygulanması için resmi kararı aldık. ÖZGÜR F-16’lara, ASELSAN’ın geliştirdiği AESA Radarı entegre edilince, hava hava füzelerimizle hedefleri yüzlerce kilometrelerden tespit edip çok uzaktan vurabileceğiz” dedi.

NEDEN ABD’DEN İSTİYORUZ

Bu tercihin kuvvetli hale geldiğini de ASELSAN ile TUSAŞ arasında son dönemde imzalanan yüklü sözleşmelerden de anlıyoruz. Peki biz kendi modernizasyonumuzu yapıyorsak niye Biden’dan talepte bulunuyoruz? Çünkü Hava Kuvvetleri için ara formülde uçak platformlarına ihtiyacımız var. Bunu da en iyi tanıdığımız uçak üzerinden kapatmaya çalışıyoruz. F-16’nın her parçasını yapmaya muktedir olsak da lisans sizde olmadığı için üretimi yapamıyoruz.

TÜRK HAVACILIK ÜRÜN AİLESİ 2023

-TUSAŞ HÜRKUŞ A/B/C1/C2

- TUSAŞ MMU

-TUSAŞ HÜRJET

-TUSAŞ ATAK-II

-TUSAŞ ATAK T129

- TUSAŞ GÖKBEY T625

-TUSAŞ AKSUNGUR

- TUSAŞ ŞİMŞEK-TUSAŞ ANKA

- LENTATEK KARAYEL SU

-BAYRAKTAR KIZILELMA

-BAYRAKTAR MİNİ İHA

-BAYRAKTAR DİHA

-BAYRAKTAR TB-3

-BAYRAKTAR TB-2/2S

-BAYRAKTAR AKINCI

BAŞLIKTAKİ SORUNUN YANITI

Dünyanın savaş sarmalına girdiği bir ortamda güvenlik açığı oluşmadan bu açığı nasıl kapatabileceğiz? Öncelikle diplomasiyi daha etkin kullanarak sorunları daha ileri yıllara taşımaya çalışacağız. Yerli üretimle başardığımız hava savunma sistemlerinin katmanlarını oluşturmaya devam edeceğiz. Hava Kuvvetleri’nin yerli mühimmatları atabileceği Kızıl Elma, Anka 3, Akıncı, Hürjet, Hürkuş, Atak 2 gibi milli platformların sayısını artıracağız. İnsansız savaş uçaklarının envanterde hızlıca yer almasına ve teknolojilerinin geliştirilmesine önem vereceğiz. Doğacak bir çatışmada yanımızda yer alacak güçlü müttefikler ile ortak savunma anlaşmaları imzalayacağız. Hava-Hava ve Hava-Yer görevlerinde kullanacağımız mühimmat ailesini geliştirmeye ve stok oluşturmaya öncelik vereceğiz. Motor geliştirme konusunda taviz vermeden kaynak aktaracağız. Uzun menzilli seyir füzeleri ve dolanan mühimmat yapımında başat ülke olmak için çaba sarf edeceğiz.

HÜRKUŞ

5 SENEYE İHTİYAÇ VAR

Türkiye zor bir süreçten geçiyor ve bunun büyük bir kısmını teknik kapasitesi ile aşmayı başardı. Önümüzde bir beş seneye ihtiyaç var. Bizler için bu çok uzun bir süreç gibi görünse de tam bağımsız ‘ÖZGÜRLEŞMİŞ’ bir Hava Kuvvetleri için kısa bir zaman dilimidir. Hepimiz el ele vereceğiz ve başkasının ‘Senato’sundan himmet beklemeyeceğimiz bir gün için mücadele edeceğiz. Ben de bu sürecin elimden geldiğince takipçisi olacağım, yapanı alkışladığım gibi engel olmaya çalışanları deşifre edeceğim ki, maalesef hâlâ bu süreçleri baltalamaya çalışanların olduğunu da şimdiden buraya not olarak düşmüş olayım. Peki sizler bu sürecin başarıya ulaşması için ne yapacaksınız?