O tabloyu siz yaptınız
Bombardıman uçaklarının sesi duyulmaya başladığı zaman Guernica sakinleri donmuş kalmışlardı. İspanya İç Savaşı bütün acımasızlığı ile sürüyordu. Kuzey İspanya’daki bu küçük Bask kasabasının erkeklerinin çoğu faşist Franco ile savaşmak için cepheye koşmuşlardı. Geride kalan kadınlar ve çocuklar dehşet içinde yaklaşan uçakları seyrediyordu.
Gelen ölüm makineleri, Franco’ya destek veren Hitler’in hava kuvvetlerine aitti. 28 adet Junkers Ju-87 uçağı göz açıp kapayıncaya kadar kasabanın üzerine tüm bombalarını bıraktı. Hedef kadınlar ve çocuklardı; faşistler İspanya’ya gözdağı vermek istiyorlardı. O gün üç bine yakın masum insan insan can vermiş Guernica alevler içinde kalmıştı.
Takvimler 26 Nisan 1937 gününü gösteriyordu.
***
Çok değil, bu olaydan bir kaç hafta önce İspanya Hükümeti Picasso’ya 1937 Paris Fuarı’nda sergilenmek üzere bir duvar resmi ısmarlamıştı. Ünlü ressam katliamı duyar duymaz kolları sıvadı ve sadece 15 gün içinde 20. Yüzyılın en önemli sanat eserlerinden biri olan Guernica tablosunu bitirdi. 
Belki de hiç bir zaman hatırlanmayacak olan bu katliam, Picasso’nun resmi sayesinde o küçük Bask kasabasının sınırlarını aştı ve bütün dünyada savaşa karşı bir çığlık olarak damgasını vurdu... 
***
1940 yılında Hitler’in orduları Paris’i işgal ettikleri zaman bir Nazi subayı Picasso’yu evinde ziyaret etmiş ve ona şirin görünmeye çalışıyordu. Bir ara Guernica’nın fotoğrafını görünce “Bunu siz mi yaptınız?” diye sordu.
Picasso’nun tarihe geçecek cevabı şöyleydi; “Hayır, siz yaptınız...” 
***
Bugün o Nazi subayının adını kimse bilmiyor. Ama Picasso’nun faşizme ayna tutan bu tokat gibi yanıtı ve Guernica dünya var oldukça hatırlanacak. Faşizmin her türlüsüne lanet olsun…
