Türkiye’nin tayt sorunu
‘Herkes istediğini giyebilir ama ne olur bu tayt olayına bir dur deyin artık’ dedi, sosyal medyanın gündemine oturdu. Ünlü şarkıcı Nükhet Duru taytın tunik (bol ve uzun bir gömlek) ile giyilebileceğini aksinin hoş bir görüntü olmadığını savundu. Birkaç ay önce kadın sanatçıların sahne kıyafetlerine yapılan eleştirilere, ‘Kadınları sindiremezsiniz’ cevabı verdiği için Duru’nun bu açıklamayı moda gözlüğü ile yaptığını düşünüyorum. Ama öte yandan tayt ile derdi olan bir tek Duru değilmiş ki! İnternet arama motoruna ‘tayt’ yazın, gözlerinize inanamayacaksınız! Sözlükçüler ‘Tayt yasaklansın’ kampanyası başlatmış, bazısı gizlice çektiği fotoğraflar ile kadınları linç etmiş. Uzuyor da uzuyor... Anladım ki Türkiye’de ciddi bir ‘tayt sorunu’ var. Bir gün tayt yazacağım hiç aklıma gelmezdi ama buyurun okuyun kim, ne düşünüyor?
ZİHNİYET DEĞİŞİMİ DİLDE BAŞLAR
NÜKHET Duru; Melis Sezen’e derin dekoltesi, Gülşen’e sahne kıyafeti, Melek Mosso’ya iptal edilen konseri, Ezgi Mola’ya ‘tecavüz’ davası sonrası sahip çıkmış ve ‘Kadın sanatçıları sindiremezsiniz’ demişti. Bu sebeple bu açıklamayı moda penceresinden yaptığını düşünüyorum. Ancak kadın bedeni-ahlak anlayışı ile moda-güzellik kavramı arasında incecik bir çizgi var. Dolayısıyla hele de ünlü isimlerin ne söylediğine dikkat etmesi gerektiğine inanıyorum. Hatırlayalım! Geçtiğimiz şubat ayında 44 yaşındaki Zafer Bozkurt, tayt giydiği için 22 yaşındaki eşi Esra’yı öldüresiye dövdü. O daha yoğun bakımdayken saldırgan eş çoktan serbest bırakılmıştı. Sosyal medya fenomeni Başak Ermiş de tayt giydiği için erkek arkadaşı Can Topçu’nun saldırısına uğramış ve isyan etmişti. Psikolog Cansu Akın da benimle aynı görüşte: “Birkaç yıl önceye kadar Meclis’te kadınların pantolon giymesi yasaktı. Hemşirelik gibi bazı meslek kollarında kadınların bluzlarının düğme aralarının kaç santim olacağı bile mevzuatla düzenleniyordu. Şort giydiği için tekmelenen kadınlar var bu ülkede. Kadınların dış görünüşlerinin ‘erkek’ tarafından belirlenmesi cinsiyetçi toplum düzenine işaret eder. Ve ancak zihniyet değişirse toplum değişir. Dolayısıyla sanatçılardan politikacılara kadar, ‘Kadınlar şort/tayt giymesin’, ‘Gece sokağa çıkmasın’ gibi toplumsal cinsiyet eşitsizliğini körükleyecek her tür ifadeden kaçınılmalı. Çünkü zihniyet değişimi dilden başlar.”
KİM, NASIL MUTLU HİSSEDİYORSA ÖYLE GİYİNSİN
SIRA dışı kreasyonların cesur tasarımcısı olarak anılan Cihan Nacar, tüm dünyada vücut formu ile ilgili değişim yaşandığını ve ‘kendini sevmek ve beden olumla’ gibi kavramların öne çıkmasıyla kadınların artık eskisinden de cesur olduğunu belirterek, diyor ki: “Bir moda tasarımcısı olarak ne yaşa göre ne de bedene göre giyinmeye katılıyorum. Kim, kendini nasıl mutlu hissediyorsa öyle giyinsin. Artık birbirimizi giydiklerimizle değerlendirmeyi ve eleştirmeyi bırakmalıyız. Giydiklerinizin bizimle bütünleşmesinin tek kriteri beden ölçülerimiz değildir. Bizden yansıyan enerji; ruhumuz, bedenimiz ve seçimlerimizin bütününden oluşur. Bu bütünün en belirleyici parçası ise özgüvendir. Özgüven bir kadının tüm aurasını değiştirir.”
ANAHTAR KELİME DOĞRU KOMBİN
MODA ve güzellik editörü Yağmur Kalyoncu da spor yaparken giymek için tasarlanan bir ürünün farklı ortamlarda giyildiğinde, şık durması için doğru kombinlenmesi gerektiğine inanıyor: “Burada önemli olan taytı beden formunuz ve giydiğiniz yere uyarlayabilmek. Yani anahtar kelime: ‘Doğru kombin.’ Pandemiden sonra hepimizin hayatı değişti. İnsanlar rahata alıştı. Ayrıca ekonomik sebepler ile de tayt gibi ‘tek parça’ ürünler daha uygun fiyatlı olduğu için hayat kurtarıcı oldu. Ancak hele de çok şık bir ortamda vücut yapısı dolayısıyla bu parçayı, ‘Olması gereken’ şekli ile taşıyamayan kadınlarla karşılaşıyoruz. Bu noktada doğru kombin önemli. Bol bir gömlek, üzerine şık bir kemer, dış mekânda isek bele bağlanan bir kazak... Çok şık görünebilir. Ayrıca taytlardan öyle kolay da kurtulamayacağız. Bu sonbahar-kış kreasyonlarında abiye eteklerin içine tayt giyildiğini göreceksiniz.”
ÖNCE BİR AYNAYA BAKMAK LAZIM
STİL ve marka iletişim danışmanı Erdal Güvenç, ‘Bu tartışmada Nükhet Duru’nun yanındayım. Bir süre önce de ‘geyikli’ tayt modası vardı, hatırlayın. Geyiklere yazık oldu’ diyerek, şöyle anlatıyor: “Taytın üzerinde geyik baskısı vardı, büyük beden bir hanım giymiş... Baskının geyik olduğunu gel de anla. O tayt bambaşka, çirkin bir şeye dönüşmüş. Doğru, pandemi sonrası ev-sokak kıyafeti birbirine karıştı. Herkes rahatlık peşinde ama kullanım şeklimiz yanlış. Moda olan bir şey herkese yakışacak diye bir kural yok. Önce aynada kendimize bir bakmalıyız. Bir dekolte verilecekse kadının en beğendiği bölge; bacak, sırt, göbek, göğüs, öne çıkarılmalı. Bunun dışındaki tarzlar, moda açısından, ‘kötü görüntüdür.’
KİLOLU BİRİ GİYDİĞİNDE ŞIK DURMAYABİLİR
MODA ve güzellik editörü Buse Turan: “Bence görünüm olarak her vücuda göre bir parça değil tayt. Daha fit insanlarda çok daha şık duruyor. Özellikle gece dışarı çıkarken içine şık bir crop ya da badi üzerine blazer bir ceket ve kemer ile harika bir uyum yakalanabilir. Ama bu kombini daha kilolu biri giydiğinde şık duramayabileceği gibi fazla da dikkat çekici olacağı için bu durum bazı sözel ya da fiziksel saldırılara karşı kadını açık hedef haline getirebilir. O sebeple duruma göre, yerine göre ve vücut yapısına göre giyinmek gerekir. Zaten moda dediğiniz şey de aşağı yukarı budur.”
