Ortadoğu barışı ve Golan

İsrail Başbakanı Ehud Olmert’in, Başbakan Tayyip Erdoğan aracılığıyla ilettiği mesajda Golan tepelerinin iadesinden söz etmesi, barış arayışının sanıldığından daha ciddi bir uluslararası desteğe sahip olduğunu da gösteriyor.

İsrail ile Suriye arasında Türkiye’nin 2006 yılından beri devrede olduğunu biliyoruz.

Bunu Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad da doğruluyor ama süreç esas olarak Nisan 2007’den sonra hızlanıyor.

İsrail ve Filistin devlet başkanları Peres ve Abbas’ın Ankara’da buluşmaları bu sürecin kritik ama önemli dönemeçlerindendi.

* * *

MART ayı başında Olmert ve Esad’ın konuşmaları dikkatle izlendiğinde Suriye ile İsrail arasındaki gizli kanallarda hareketlenme olduğu seziliyordu.

İsrail Başbakanı Ehud Olmert, 3 Mart’ta Knesset’te yaptığı açıklamada,

"Eğer terör desteğine son verirse ve şer eksenden kendini uzaklaştırırsa Suriye ile görüşme ciddi biçimde düşünülmelidir" diyordu. "Biz onların ne istediğini biliyoruz, onlar bizim ne istediğimizi biliyorlar" sözleri ile birleştiğinde analistler Golan meselesinin yakında masaya gelebileceği yorumlarını yapmaya başlamışlardı.

Aynı günlerde Haaretz’de yer alan bir haberde ise, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Olmert ile barış görüşmeleri için Moskova’da buluşabileceği açıklaması yer alıyordu. Esad, bu görüşme için İsrail’in Golan tepelerinden çekilmesi gerektiğini de vurguluyordu.

* * *

ESKİ ABD Başkanı Jimmy Carter’ın Ortadoğu ziyareti sırasında da aktörlerden önemli açıklamalar geldi.

Şam’da Hamas lideri Halid Meşal’ın da, Hamas’ın "İsrail devletinin yıkılması" hedefini içeren 1988 deklarasyonu için "eski bir döküman" dediğini aktardı Carter. Ayrıca, 1967 sınırlarına çekilen bir İsrail devletini "tanımayacakları" ama kabul edecekleri sinyalini de verdi Meşal.

Gelişmeler tabii ki kalıcı bir barış umudu için yeterli değil.

Ama Ortadoğu’da bir bahar havası var.

Başbakan Erdoğan’ın hafta sonu Şam’a yapacağı ziyaretin, barışın hava durumuna ilişkin daha somut ipuçları vermesini bekliyor şimdi herkes.

* * *

BAHAR havasına gölge düşüren ve gözlerden kaçan bir gelişmenin "kullanılış" yöntemine göre sonuçta etkili olabileceğini de anımsatmak istiyorum.

Geçen yıl eylül ayında Türkiye Suriye sınırında bulunan ve bir İsrail uçağına ait olduğu ortaya çıkan yakıt tanklarını anımsıyacaksınız. İşte o olayın boyutları hakkında ABD’de sürdürülen istihbarat çalışmaları sona erdi. Olayın, Kuzey Kore’nin desteği ile kurulan bir nükleer tesise karşı İsrail uçaklarının saldırısı sırasında meydana geldiği netlik kazandı. İsrail, ABD’den bu raporu gizli tutmasını istedi. Bunun Esad’ı, çevresindeki eski tüfekler karşısında zor durumda bırakacağı söyleniyor. Bu durum, İsrail-Suriye yakınlaşmasına daha başlamadan darbe vurabilir.