Kıbrıs düğümü aşılamadı, bundan sonra ne olacak

Dün Brüksel’de, Finlandiya’dan gelen haberleri birlikte takip ettiğimiz AB Komisyonu’nun Türkiye ile ilgili konularda görevli yetkilileri, 14 Aralık’a kadar zaman olduğunu ve hálá bazı adımların atılabileceğini söylediler.

Türkiye ile AB arasındaki ilişkilerin, uyum sürecini ilerletecek çok önemli konulara rağmen Kıbrıs’ta tıkanması Brüksel’de kimliklerini açıklamadan konuşmak isteyen üst düzey yetkililere göre, şanssızlık.

Bundan sonra izlenecek adımlar ve tahminleri şöyle sıralamak mümkün.

ŞİMDİ NE OLACAK?

6 Aralık: Avrupa Komisyonu, Türkiye’nin limanlarını açmaması karşılığında müzakerelerin izleyeceği seyirle ilgili tavsiye kararı hazırlayacak.

11 Aralık: Konu, AB dışışleri bakanları toplantısının gündemine gelecek. Avrupalı bazı yetkililer, "Kıbrıs, Avrupa yolunu yürürken sizin ayağınıza batmış olan bir diken. Ama siz de geçen yıl sonu limanları açacağınıza dair söz verdiniz. Belki şimdi bu yolu yürürken dikenin bir kısmını 11’ine kadar çıkartabilir ve yola devam edersiniz. 11’ini beklemek lazım" diyorlar. Bu toplantıya kadar uzlaşma sağlanırsa, Komisyon’un tavsiye kararı değişecek.

Uzlaşma sağlanamaması durumunda ise Komisyon B Planını uygulamaya koyacak. Ama bu planın içeriği de çok net değil. Komisyonun önerisi tartışılacak. Onaylanacak ya da yeniden tartışmaya açılacak. Görüş birliği sağlanamayabilir.

14 Aralık: Liderler Zirvesi’nde karar netleşecek. Ancak Türkiye-AB ilişkilerinin geleceği ile ilgili karar vermek çok kolay olmayacak.

Brüksel’de bir yetkili, "B planı net değil. Gümrük Birliği ve iç Pazar faslının dondurulması önerilebilir. Ama bu bazı diğer fasılları da etkileyebilir. Bu odaya iki hukukçu getirseniz, hangi asılların etkilendiğine dair ikisi de ayrı şeyler söyleyecek."

TÜRKİYE’YE NE DENEBİLİR?

Aralık Zirvesi’nde Kıbrıs Rum kesiminin direnişinin aşılamaması halinde şu olasılıklar gündeme gelecek:

Gümrük Birliği ve İç Pazar, ulaştırma gibi Kıbrıs ile doğrudan sorunlu konularda müzakerelerin başlaması askıya alınabilir.

Bütün müzakere süreci, karar çıkartılarak askıya alınabilir.

Zirve’de kararın ayrıntılarında anlaşma sağlanamazsa süreç kendiliğinden tıkanır. Müzakereler durur.

Tabii kararda, ilişkilerin normalleşmesinin ve müzakerelerin ya tümünün ya da askıya alınan fasılların yeniden nasıl başlayacağı da belirtilecek. Normalleşmenin koşulu, Türkiye’nin limanlarını ve havalanlarını Rum kesimine açması olacak. Brüksel’de dün tartışılan b planının alt başlıkları böyle.