Mukteza devrimi

Soru-yanıt bölümünde söz alan kadın dinleyici kendisini “Türkiye ile çalışan uluslararası yatırımcı” olarak tanıtıyor. Ardından soru yerine yorumunu paylaşıyor: “Doğan Grubu’na kesilen vergi cezası bizi tedirgin ediyor”.

Kürsüdeki Ali Babacan yanıtında şirket ismi vermemeye özen gösteriyor, Hükümet üyesi sıfatıyla ayrıntıya giremeyeceğini hatırlatıyor. Ali Babacan vergi cezası kesilen mükelleflerin mahkemelere yaptığı başvuruların yüzde 85’inin haklı bulunduğunu belirterek, yabancı yatırımcıyı rahatlatıyor, uzlaşma yolunun da olduğunu vurguluyor. Babacan sözlerini, “Medya da olsa vergi denetimleri konusunda ayrıcalık beklenmemeli. Türkiye’de kayıt dışılık iş kültürü haline geldi” diyerek tamamlıyor.

¡ �¡ �¡

Ali Babacan’ın aynı gün içinde kayıt dışı ekonomiden ikinci kez şikâyetini bu vesileyle dinliyoruz.

Babacan ilkinde, Londra yolundaki uçak sohbetimiz sırasında, sadece sorunun adını anmakla kalmıyor, mücadele yöntemi ve takvimini de anlatıyor. “Bu vergi düzeniyle adalet mümkün değil” diyen Babacan kayıt dışı ile�mücadele açısından üç stratejik hedef koyuyor:

Kolay anlaşılır mevzuat

Makul vergi yükü

Şeffaf uygulama

Basit mevzuata geçişte mukteza (vergi hukukunda yardımcı kaynak) sistemi değişecek. Şirketler vergide yanlıştan kaçınmak için Maliye’ye soruyor. Bakanlık sayısı yılda 40 bine ulaşan mukteza düzenliyor.

Ama bu bilgi sadece soran kişi veya şirkete özel kalıyor.

Babacan muktezaları internete koyarak herkesi bilgilendirecek. Benzer anlayışla Yargıtay ve Danıştay içtihatlarının tamamı yayımlanacak. Yani mükellef yasa, kararname ve tebliğlerin yanı sıra günlük sorunlar için yaratılan çözümlerden de haberdar olacak. Hata yapıp ceza alma riski azalacak.

¡ �¡ �¡

Tüm bu çabalara rağmen vergisini ödemeyen ne olacak?

Gelir İdaresi ve vergi denetimi uluslararası çağdaş standarda yükseltilecek. Varlık Barışı gibi imkânları kullanmayan pişman edilecek.

Başbakan Yardımcısı bu amaçla bayramdan sonra Gümrüklerden Sorumlu Bakan Hayati Yazıcı, Çalışma Bakanı Ömer Dinçer ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’le buluşuyor.

İlginçtir ki devlet kaçakçılık suçuna karşı tek standart uygulamıyor. Örneğin:

Gümrükten kaçak mal geçirme cezası hapis,

Aynı malı vergisiz, kaçak satan daha kolay kurtuluyor.

Sonuçta vergi toplama performansına bakıldığında...

Gelir Vergisi’ni beyanname ile ödeyenlerin bütçeye katkıları ancak yüzde 1’i oranında kalıyor. Yük dolaylı vergilere, bordro mahkûmlarına biniyor. �

¡ �¡ �¡

Ali Babacan nisan ayında yeni görevine atandı. O günden bu yana Başbakan’la 15 kez, ekonomi bakanlarıyla 55 kez buluştu. 2009 ve takip eden yıllar için büyüme hedefinde OECD, IMF ve Dünya Bankası ile piyasa analistlerine danıştı.

Sonuçta ortaya orta vadeli program çıktı.

42 yaşındaki Başbakan Yardımcısı ile İngiltere’de iki gün geçirdim ve anladım ki Babacan bu kez de aynı ciddiyetle kayıt dışı ve vergi adaleti sorununa el atacak. İyi olacak. Çünkü tekrar başa dönersek.

Yabancı kadın yatırımcının da hatırlattığı gibi...

Vergi adaletsizliği artık Türkiye’nin iç meselesi değil.

Küresel ortaklar hesap soruyor.

Tatmin olmazlarsa herkesin işi zor.

Rusya’nın petrolü, gazı, altını var ama hukuku zayıf.

O yüzden Türkiye’den daha pahalı borçlanıyor.

Ders alalım, aynı hataya düşmeyelim.�

Mali Kural ve ilaç fiyatı

2011’de uygulamaya girecek Mali Kural’da bütçe açığı için konulacak rakamsal hedefin denetimi bağımsız bir kuruma bırakılacak. Örneğin Sayıştay’dan özel bir ekip bu görevi TBMM adına üstlenecek.

İlaç üreticileri Sosyal Güvenlik Kurumu’na kestikleri faturaları üç yıllığına önceden anlaşılan toplamda tutma konusunda Hükümet’le anlaşamadı. Hükümet bu nedenle ödeyeceği ilaç fiyatında tek yanlı indirime gidecek.