Iraklı Şii muhalefetin Türkiye'den istekleri

Ferai TINÇ

Iraklı Şii muhalefet Washington'ın Saddam'ı devirme planına itibar etmiyor ama Türkiye'nin Irak'ın demokratikleşme sürecinde önemli bir rol oynayabileceğine inanıyor.

Irak İnsan Hakları Örgütü Başkanı Doktor Saheb El Hakim, aynı zamanda Irak'ın en büyük Şii muhalefet grubu olan Irak İslam Devrimi Yüksek Konseyi Başkanı Muhammed Bekir El Hakim'in yakını.

Londra'dan telefonla konuştuğum Doktor Saheb El Hakim, Irak'ta çözüm konusunda ‘‘farklı yaklaşmak gerekir’’ diyor.

Zaten, Washington'un Saddam'ı devirmek için para önerisini reddeden Irak İslam Devrimi Yüksek Konseyi Başkanı olan El Hakim de, dün yayınlanan bir Irak Gazetesi'ne verdiği demeçte ‘‘ABD'nin Irak'ın içişlerine müdahalesiyle Saddam devrilmez’’ diyor.

Benim konuştuğum El Hakim ise Irak'ta tek çözüm yolunun, ‘‘Saddam'ı devirmek değil, Saddam'ı değiştirmek’’ olduğunu söylüyor.

* * *

SADDAM'ı değiştirmek ama nasıl? Bu noktada Türkiye nasıl bir rol üstlenebilir?

Dr. El Hakim'in formülü şöyle:

‘‘Türkiye Saddam'a insan hakları konusunda baskı yapmalı. Siyasi tutukluların serbest bırakılması, düşünce, basın ve örgütlenme özgürlüğü konularında Saddam'a çağrıda bulunmalı ve ısrarcı olmalı. Muhalefete siyasi faaliyet hakkı için Saddam sıkıştırılmalıdır.’’

Eğer, Saddam bu çağrılara yanıt vermezse ne olacak?

Tabii bunun da yaptırımı var, ama Dr. El Hakim'in önerdiği yaptırım bombalı değil. Siyasi.

‘‘ O zaman, artık Irak'ın temsilcisi olarak kabul edilmediği söylenir Saddam'a. 'Sizi muhatap almayacağız' mesajı verilir. Türkiye kararlı durursa uluslararası platformda da başı çekmiş olur.’’

Hatta savaş suçlusu olarak ilan edilip, (neden şimdiye kadar böyle yapılmadığı da meçhul) gıyabında yargılanır ve illegalleştirilme yolu açılır.

Arap Birliği toplantısından sonra bölgede iyice yalnızlaşan Saddam Hüseyin, böyle bir siyasi baskıyla yönetemez hale getirilir.

Sadece halkın takıldığı bir ambargo ağı ve bombalarla Saddam'ın ne zapt edilmesinin ne de devrilmesinin mümkün olacağına inanıyor El Hakim.

Aslında, Türkiye'nin Irak politikasını hazırladığı bu günlerde insan hakları konusunu öne çıkarmak Iraklı Arap ve Kürtler kadar Türkmenler için de çok önemli.

Üstelik, İncirlik'ten yükselen bombalı sortiler Irak halkını Türkiye'ye karşı şüpheye sevk eder ama Saddam'a yapılacak insan hakları baskıları Iraklının yüreğine gider.

* * *

BU arada, Saddam sonrası konusunda Iraklı Şii muhalefetin, Kürtlerden farklı düşündüğü ortaya çıkıyor.

Barzani ve Talabani arasında Washington'da imzalanan anlaşmada, Saddam sonrası için federatif bir Irak konusunda görüşbirliğine varıldığı anlaşılıyordu.

‘‘Biz federasyon istemiyoruz’’ diyor Dr. El Hakim.

Ve devam ediyor:

‘‘Irak bir bütündür. Hem sonra, Irak'ın yüzde 80'ini Araplar ve Türkmenler oluşturur. Çoğunluk dururken federasyon ilan etmek Kürt azınlığa düşmez.’’

Bu küçük örnek bile Washington politikalarının isabetini tartışmaya açıyor.