İktidardan vazgeçen adam

12 Eylül askeri darbesinden sonra, askerler Özal’ın ANAP’ına, Turgut Sunalp’in MDP’sine ve Necdet Calp’ın HP’sine izin veriyor. Askeri dönem 83 seçimleriyle sona eriyor. Ama, demokrasinin (d’sine) parmak ısırtan biçimde.

Sadece bu üç partinin seçimlere katılmasına izin verilen bu seçimde oyumu, o günün sloganıyla, tak, tak, tak olarak yerine getiriyorum. Solda olduğunu söyleyen Halkçı Parti dahil, hiçbir partiye oy kullanmıyorum. O ise, milletvekili. Karşılıklı çekingenlik bundan.

AYDIN GÜVEN GÜRKAN

1985’in bir öğle zamanı. Aydın Güven Gürkan’la buluşuyoruz.

"Ben Halkçı Parti Genel Başkanlığına adayım" diyor. Yani, Calp’ı devirmeye niyetli. Projelerini anlatıyor. Ayrılırken, bende "özü sözü doğru bir adam" izlenimi ağır basıyor.

Kongrede HP’nin Genel Başkanlığına seçiliyor. Dönemin tarihi açısından önemli. Calp’ın arkasından MDP’de Sunalp de devriliyor. Siyasal partilerin birer birer askeri mühürden arınma dönemi.

Dolayısıyla, Gürkan’ın Türkiye’de demokrasiye ilk önemli katkısı HP Genel Başkanlığını kazanması. O bu olayı hiç bir zaman büyütmüyor.

Sonra aramızda güçlü bir arkadaşlık başlıyor. Siyasetten özel hayata uzanan sohbetlerin tadı damağımda kalıyor.

SHP’YE DOĞRU

O sırada askerin 83 seçimlerine katılmasına izin vermediği Erdal İnönü’nün SODEP’i var. Meclis dışında. Ayrıca, Ecevit’in DSP’si. Meclis dışında.

Bir gün yine sohbet ederken, "sosyal demokratların dağınık olmasına çok üzülüyorum, birleşmemiz gerek" diyor. Böylelikle, Gürkan’ın Cumhuriyet’in siyasal tarihine armağan ettiği örnek bir tavır, örnek bir politika sürecine giriliyor. DSP’ye de gidiyor, ama Ecevit birleşmeye yanaşmıyor.

Genel Başkanlığını yürüttüğü HP ile İnönü’nün SODEP’ini birleştiriyor. Kendi genel başkanlığından gözünü kırpmadan vazgeçerek.

Seçim kaybede kaybede başı dönen, buna rağmen koltuğuna yapışan politikacıları görünce, Gürkan’ın özverisi ve kişiliği çok daha fazla anlam kazanıyor.

Birleşik parti SHP adını alıyor. Parçalanmaya değil, bütünlüğe inanıyor. Bu nedenle, 95’te bu kez SHP ile CHP’nin birleşmesinde rol oynuyor. O sırada parti başkanı değil, ama birleşme için yoğun çabası var.

OHAL VE 65 YASA

Politika iktidar üzerine kurulu. Gürkan’da öyle değil. Onda ilke iktidardan önce geliyor.

Solun birleşmesi için, genel başkanlıktan vazgeçmesi bunun ilk örneği. İkinci örnek Çalışma Bakanlığı’ndan istifası.

SHP’nin DYP ile yaptığı koalisyon protokolünde bir madde var. Sendikalar, dernekler, temel hak ve özgürlüklerle ilgili 65 yasaya öncelik verilecek, Olağanüstü Hal (OHAL) kalkacak, maddesi. DYP bu maddeye uymuyor. Gürkan bundan rahatsız.

O yıllarda OHAL her altı ayda bir uzatılıyor. Gürkan milletvekili olarak her uzatmada red oyu kullanıyor. Kural gereği, OHAL’in uzatılma önerisi, hükümetten geliyor.

Şimdi Gürkan Çalışma Bakanı ve OHAL’i uzatma önerisi altında, hükümet üyesi olarak imzası gerekli.

Daha önce uzatmalara red oyu veren Gürkan, şimdi uzatma için imza atacak!.. Zaten söz verilen 65 yasadan da, haber yok.

Bakanlık mı, hangi bakanlık?.. Basıyor istifayı, bakanlıktan ayrılıyor. İlkeleri adına, iktidardan ikinci kez vazgeçiyor.

Güvenilmez, ilkesiz, tutarsız klasik politikacı tipini her davranışıyla tekzip ediyor. Ayrıca, duygusal kimliği, karşılaştığı ayak oyunlarıyla yaralanıyor. Politikadan ayrılıyor.

Bugün cenazesine katılacak bazıları, onu son yolculuğuna uğurlarken kendileriyle hesaplaşıp, onu küstürmelerinden dolayı, utanacaklar mı?.. Hiç sanmıyorum.

Sevgili dostum Aydın, kişiliğin ve katkıların önünde saygıyla eğiliyorum.