Faiz gelirleri cazibesini kaybediyor

Bu gelirleri cazip kılan iki önemli neden vardı. Bunlardan [birincisi,] enflasyonun da üzerinde olan yüksek oranlı faiz getirisi, [ikincisi] de, vergi avantajları idi. Yüksek oranlı reel faiz getirisi, giderek azalmaya başladı. Artık, eski yüksek oranlı faiz getirisini sağlamak mümkün değil.

FAİZ GELİRİNE BEYAN

Birkaç yıldır, gerçek kişilere ait mevduat faizi ve repo gelirleri, tutarı ne olursa olsun, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmiyor ve gelir vergisi ödenmiyordu. Örneğin; 2003 yılında 100 milyar TL. hatta 10 trilyon TL. mevduat faizi yada repo geliri olan bir gerçek kişi, 2004 yılı Mart ayında bu gelirini beyan etmeyecek, gelir vergisi de ödemeyecek (Gelir Vergisi Kanunu Geçici Md. 55).

Eğer, yeni bir yasa uzatılmazsa, Ocak 2004 tarihinden itibaren bu avantaj ortadan kalkıyor. 1994 ve izleyen yıllarda elde edilecek olan mevduat faizi ve repo gelirleri, beyana tabi olacak. Hemen belirtelim, tüm faiz gelirleri değil, belli sınırı aşan faiz gelirleri beyan edilecek.

Beyan sınırının kaç milyar TL. olacağı, bugün itibariyle belli değil. Faiz gelirine önce enflasyon indirimi uygulanacak, kalan tutar 2003 yılı sonuna doğru belli olacak olan 2004 yılı Gelir Vergisi tarifesinin, ikinci gelir diliminde yeralan tutarı aşıyorsa, faiz gelirleri beyan edilecek. Beyan sınırının; enflasyon indiriminden sonraki tutar olarak, 15-16 milyar TL. civarında olacağı tahmin ediliyor.

Mevduat faizi ve repo gelirlerine beyanname ve vergi ödeme yükümlülüğünün gelmesi, tasarrufçuları, tasarruflarını değerlendirme açısından, başka taraflara yönlendirebilecek.

HAZİNE BONOSUNDA DA AVANTAJ KALKIYOR

Hazine Bonosu ve Devlet Tahvili faiz geliri elde eden gerçek kişiler, birkaç yıldır, banka mevduat faizi elde edenlere kıyasla dava avantajlılar. Nedenine gelince, birincisi daha yüksek oranda faiz geliri elde ediyorlar. İkincisi de, elde ettikleri faiz gelirinden stopaj yapılmıyor. Bir diğer önemli avantajları da, gelirlerini beyan etme sınırı ile ilgili.

2002 gelirine, yüzde 87.4 enflasyon indirimi ve 76,6 milyar TL. istisna uygulanması sonucu, gerçek kişilerin 2002'de elde ettikleri gelirler 660 milyar TL.'ye kadar, beyana tabi değildi. 2003 yılı gelirlerine uygulanacak olan enflasyon indirimi ve 122 milyarı bulan istisna nedeniyle, yaklaşık 300 milyar TL.'ye kadar, Hazine Bonosu ve Devlet Tahvili faizi 2004'de beyan edilmeyecek.

Hazine Bonosu (HB) ve Devlet Tahvillerine (DT) uygulanan, yüksek tutarlı vergi istisnası, 31 Aralık 2003 tarihine kadar ihraç edilen HB ve DT'ler için sözkonusu (Gelir Vergisi Kanunu Geçici Md. 59).

Yeni bir yasa ile uzatılmazsa, 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren ihraç edilecek olan HB ve DT'ler, daha önce ihraç edilenlere sağlanan vergi avantajından yararlanamayacak.

Görüldüğü gibi, faiz gelirleri, hem yüksek oranlı reel getiri hem de vergi avantajının ortadan kalkması nedeniyle, eski cazibesini kaybediyor...