Ercan Kumcu: Yüksek çıkacaktı demek yetmez

Ercan KUMCU

Ocak ayı enflasyon rakamları herkesi sandalyesinden düşürdü. İstikrar programının siyasi kademelerde bir sahibi olmadığı için de samimiyetten uzak bir takım demeçler veriliyor. Hükümet, ocak ayı enflasyon rakamının yüksek çıkacağını zaten biliyormuş!

Ekonomi yazarları olarak bizler de saçmalıyoruz. İstikrar programının başarısızlığı Türkiye ekonomisini çok daha zor durumlara sokacak. Bu nedenle, herkes elbirliği ile programın başarısı için ortam oluşturmaya çalışıyor. Biz yazarlar da, ocak ayı enflasyonu yüksek de çıksa, ‘‘moraller bozulmasın, normaldir’’ gibi yazılar yazıyoruz.

ENFLASYON YÜKSEK

Gerçek ise oldukça farklı. Ocak ayı enflasyon rakamının yüksek çıkacağını herkes biliyordu. Fakat, hiç kimse ocak ayı enflasyonunun bu kadar yüksek çıkacağını tahmin edememişti.

Devlet İstatistik Enstitüsü'nden enflasyon rakamını ayın 3'ünde saat 16.30'dan evvel öğrenenler dışında, ocak ayında enflasyonun yüzde 5.8 olacağını söyleyen biri ya kötü niyetliydi ya da bir şey bilmiyordu.

Samimiyetsizliği bırakalım ve itiraf edelim. Ocak ayında enflasyon çok yüksek çıktı. Enflasyon yüzde 2 olsaydı, herkes programın başarılı olduğunu söyleyecekti. Yüzde 5.8 olunca, ‘‘yüksek, ama normaldir’’ deniyor. Bahane aramayalım. Enflasyonun ocak ayında neden bu kadar yüksek çıktığı konusunda daha ciddi analizler yapalım.

Programın başarısı için bu analizler çerçevesinde gereken önlemlerin alınması çok önemli. ‘‘Her şey yolunda, ocak ayı enflasyonunun yüksek çıkması normaldir’’ anlayışıyla enflasyonu değil yüzde 20'ye, yüzde 40'a bile düşürmek mümkün olmayabilir.

Kur yıl sonuna kadar yüzde 20 artacağına göre, neden özel sektör yalnızca ocak ayında yüzde 6'ya yakın zam yapabildi? Yapabildiğine göre, ürettiği mal ve hizmetleri satabileceğine güveniyor. Demek ki, zamları engellemesi gereken makro ekonomik ortam henüz oluşturulamamış.

Özel sektör böyle bir ortamın oluşturulabileceğine de fazla güvenmiyor. Güvense, bu denli zam yapmaktan korkardı. Çünkü, anti-enflasyonist bir ortamda bu zamlarla mallarını satamaması gerekir.

İNANDIRICILIK ŞART

Kısacası, ocak ayı enflasyonu ekonomik aktörlerin istikrar programına fazla güvenmediği konusunda ciddi ipuçları veriyor. Gazetelerde işadamlarının programa güvendikleri konusunda verdiği demeçler fazla bir anlam taşımaz. Önemli olan, ekonomik aktörlerin topyekün piyasalarda yürürlüğe koydukları kararlarıdır.

Hükümet, ocak ayı enflasyonunun ne demek olduğunu iyi yorumlamak zorundadır. Bu programın inandırıcı bir siyaset adamı tarafından sahiplenilmesi gerekmektedir. İnandırıcılık için çekilecek acılar da, sağlanacak yararlar da topluma iyi anlatılmalıdır. Güle oynaya enflasyonun düşeceğine hiç kimse inanmıyor.

Kendimize karşı samimi olmamız gerekiyor.