Cüneyt Ülsever: Batık bankalarla ilgili bazı ilave sorular

Cüneyt ÜLSEVER

BANKALARLA ilgili sorunsala TBMM'nin el koyması gerektiğini, sorulması gerektiğine inandığım bazı sorularla birlikte, 6.11.2000 Pazartesi günü bu köşede vurguladım.

TBMM'nin üzerinde şimdi tarihi bir görev var.

Pazartesi günü kamu bankalarıyla ilgili sorularım üzerine bankacılık konusunda uzman bir arkadaşım da aşağıda özetlediğim soruları göndermiş.

* * *

Kamuoyuna arz edilir:

1) Fon'da bulunan ve daha önce özelleştirme kapsamında devletin sattığı Etibank ve Sümerbank ile ilgili Özelleştirme İdaresi'nin alacakları tamamen ve gecikmesiz tahsil edilmiş midir? Taksitlerde gecikme olduysa bununla ilgili ne gibi işlem yapılmıştır?

2) Bu bankaların Fon'a intikal ettiği tarihteki sahiplerinin, söz konusu bankanın hisselerini edindiği tarihten 6 ay önce ve 12 ay sonrasına rastlayan dönemde, şahsen veya birinci derece bir yakınının herhangi bir kamu bankası veya özel bankadan aldığı her türlü cinsten krediler var mıdır? Hangi bankalardan? Hangi miktarlarda?

3) Fon'da bulunan bankaların, yürürlükteki Bankalar Yasası'nda belirlenen esaslara göre, bankanın sahipleriyle veya bu kişilerin doğrudan ve dolaylı olarak sermayesine iştirak ettikleri ortaklıklarla (iştiraklerle) ilişkileri belirlenmiş midir?

4) Bu kişilerin veya iştiraklerin sayısı kaçtır? İsimleri? Bankalarca iştirak edilen toplam sermaye ne kadardır? Varsa bankalarca verilen kredi miktarı nedir?

5) Fon'da bulunan bankaların sahipleriyle ilişkili iştiraklerin diğer kamu bankaları ile kredi ilişkilerinin miktarı belirlenmiş midir?

6) Fon'da bulunan bankaların yasal kredi ve iştirak sınırlarını aşmak amacıyla birbirleriyle veya başka kamu ya da özel sermayeli, yurtdışında kurulu diğer özel Türk sermayeli bankalarla giriştikleri karşılıklı ilişkiler belirlenmiş midir? Miktarları nelerdir?

7) Fon'da bulunan bankaların off-shore bankalarla ilişkileri, off-shore bankalar üzerinden bankaların sahipleriyle ya da bu kişilerin birinci derece yakınları veya doğrudan-dolaylı iştirakleriyle oluşturulmuş ilişkilerin miktarı ve hacmi ne kadardır?

8) Fon'a intikal etmiş bankaların yürürlükteki Bankalar Yasası'nın engelleyici hükümlerini aşmak amacıyla diğer özel ya da kamu sermayeli Türk bankaları ile giriştikleri işlemler belirlenmiş midir?

9) Fon'a intikal etmiş bulunan bankalarla ilgili işlemlerde Hazine murakıplarının son iki yıl içinde hazırlamış oldukları raporlar var mıdır? Bu raporlarla ilgili olarak yetkililerce ilgili bankaların fonlara intikalinden önce ne gibi önlem alınmıştır? Bu önlemlerde zaman açısından herhangi bir ihmal var mıdır? Varsa bu ihmalin oluşmasında herhangi bir bürokrat veya siyasi etkili olmuş mudur?

10) Fon'da bulunan bankaların sahiplerinin ve bu kişilerin birinci derece yakınlarının söz konusu bankada etkinliklerinin oluştuğu tarihten bu yana edindikleri mal varlıkları belirlenmiş midir? Bu kişilerin beyan ettikleri gelir ve ödedikleri gelir vergisi, mal varlıklarındaki artışla uyumlu mudur?

11) Sümerbank ve Etibank'ın satışıyla elde edilen gelirle, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na geri alınışı sonucu belirlenen zarar arasında fark nedir? Bu farkın doğmasında kasıt, kusur ve ihmali bulunanlar kimlerdir?

12) Ortaya çıkan büyük mali külfete (zarara) ek olarak, Fon'a intikal eden bu bankaların Fon bünyesinde kaldığı sürece getirdiği günlük ek zararın miktarı ne kadardır?

* * *

Bu soruları sormak TBMM'nin görevi, sorulara doğru cevaplar vermek hükümetin sorumluluğu, bu soruların cevabını öğrenmek de milletin hakkıdır.

Söz konusu, milletin hortumlanmış paralarıdır.