Çete ve banka

Enis BERBEROĞLU

Susurluk çetesinin ana gelir kaynağı uyuşturucu tacirlerinden toplanan haraçtır. Milyonlarca dolarlık bu gelirin transferi, paylaşımı ve kirli servetlerin gizlenmesi ancak bankaların sırlarla dolu dünyasında mümkündür.

İşte bu yüzden tüm dünyada suç ekonomisi mali kayıtlardan izlenir.

Türkiye'de ise borsada işlem gören hisse senetleri hamiline yazılıdır, yani sahiplerini ele vermezler. Milyarlık repo hesaplarını takip zordur.

Zaten bankalarda iki milyar liranın üstündeki işlemlerin izlenmesi uygulamasından altyapı yetersizliği nedeniyle vazgeçildi.

Özetle ve kibarca ifade etmek gerekirse, Türk mali sistemi kara paranın tecavüzüne açık kapılar bırakmış haldedir.

* * *

Oysa yakın geçmişten hemen akıllara gelen bir dizi skandal, çete-banka bağlantısının önemine kanıttır:

Polonya-Vatikan-Banco Ambrosiano: Milano merkezli banka Vatikan'ın emriyle Polonya muhalefetine yardım ederken battı. Yöneticileri infaza uğrayan bu bankanın kiracıları arasında Bekir Çelenk ile uyuşturucu kaçakçısı, CIA muhbiri Henry Arsan da vardı. Abdullah Çatlı, Arsan'ın bağlantıları sayesinde ve ünlü gladyatör Stefano delle Chiaie'nin eşliğinde 1982 yılında ABD'ye kendi ismiyle giriş yaptı.

Susurluk-Tarık Ümit-First Merchant Bank: Susurluk çetesinin koordinatörü Tarık Ümit, Yaşar Öz'ün de mali yardımıyla KKTC'de First Merchant Bank'ı kurdu. Bu ikilinin ellerinde bulunan Türkmen ve Kazak tahvillerini karşılık göstererek yüklü miktarda borçlanma planları Susurluk kazasına kurban gitti. Çetede ilk anlaşmazlık bu bankaya havale edilen uyuşturucu paraları yüzünden çıktı. Abdullah Çatlı'nın ismi ölümünden aylar sonra bu banka işlemlerinde geçti.

First Merchant Bank yöneticisi Hakkı Yaman Namlı ismi, başka bir bankacılık skandalına daha karıştı: Civangate...

Bu skandalda Engin Civan, Selim Edes'ten rüşvet aldığı gerekçesiyle yargılandı, hüküm giydi. Civan'ı vuran Alaaddin Çakıcı'nın adamıydı. Türk Ticaret Bankası'nın satışıyla ilgili yine Çakıcı'nın adı geçti. Silahlar konuştu, dönemin en önemli isimleri bu skandala karıştı.

* * *

Tüm bu skandallarda ortak nokta Rus bağlantısıydı. Vatikan operasyonu, Sovyet Birliği'nin Polonya'daki etkisini kırma amaçlıydı. First Merchant Bank ortakları arasında esrarengiz Ruslar vardı. Engin Civan devlet memuriyetinden sonra Rusya'ya taşındı, hapisten çıktıktan sonra yine aynı ülkeye kaçtığı ileri sürüldü.

Çünkü Rusya suç dünyasının yeni merkezi haline geldi.

Interpol kayıtlarına göre Rusya'da 5 bin 691 suç çetesi var. 100 bin kişiyi istihdam eden bu çeteler, başka ülkelere suç ihraç ediyor. Mesela Polonya ve Macaristan polisi, bu ülke topraklarındaki binin üstündeki olaydan Rus çetelerini sorumlu tutuyor. ABD'de yerel mafya, bir bölümü eski KGB tetikçisi acımasız Rus katillerden çekiniyor.

Fakat her nedense, yılda yüz binlerce BDT vatandaşının ziyaret ettiği Türkiye'de Rus yeraltı çetelerinin etkisi hiç hissedilmiyor...

Veya bu konuda hiç kayıt bulunmuyor...

Sizce inandırıcı mı?

* * *

Önemli Not: Başbakan Mesut Yılmaz Susurluk dosyasında, kumarhaneler konusunda derin soruşturma yapılacağı haberini verdi. Türkiye'nin eski Kumarhaneler Kralı Ömer Lütfü Topal'ın casino açma izinlerinin hangi turizm bakanları tarafından imzalandığı bilgisi belki işe yarar diye düşündüm: Abdülkadir Ateş (SHP) 8 izin, İrfan Gürpınar (CHP) 2 izin, İlhan Aküzüm (ANAP) 1 izin, Bülent Akarcalı (ANAP) 1 izin.

---