69 milyonu gören uçağa koştu havada yolcu patlaması oldu

ÖZEL sektör kuruluşlarının tarifeli iç hat seferlerine başlamasıyla birlikte, hava yolu şirketlerinin yolcu sayısı, yüzde 54 oranında artarak, 10 milyona ulaştı. Bunda da, özel havayolu şirketlerinin yolcuları, otobüs fiyatına taşıması etkili oldu. Özel hava yolu şirketlerinin kış aylarında boş koltukları doldurma uğruna zararı göze alması, THY'nin de bilet fiyatlarını düşürmesine yol açtı.

Yolcu başına gidiş-dönüş maliyetleri ortalama 130 dolar (186 milyon lira) olan özel hava yolu şirketleri, tek uçuş bilet fiyatını 69 milyon liraya kadar çekti. Rekabette geri kalmak istemeyen THY'de, bazı iç hat uçuşlarında bilet fiyatını 89 milyon liraya kadar indirdi. Atlas Air Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Murat Ersoy, şu andaki fiyatlarla zarar etmeden yolcu taşımanın mümkün olmadığına dikkat çekerek, "Şirketler, tarifeli uçuşlardan vaz geçmemek için yazın kazandığını kışın, harcamak zorunda kalıyor. Promosyon uygulamaları, yeni müşteri kazandırıyor" dedi.

Atlas, Onur, Fly ve İnter'den oluşan dört özel havayolu şirketi, geçen yılın ekim ayında tarifeli iç hat seferlerine başladı. Bu şirketlerden İnter Hava Yolları, temmuz ayından itibaren tarifeli iç hat uçuş seferlerini durdurdu. Şu anda Türk Hava Yolları'nın yanı sıra, Atlas, Fly ve Onur'dan oluşan 3 özel şirket, tarifeli olarak iç hat seferlerini sürdürüyor.

10 MİLYON YOLCU

Arkadaşımız Ayşegül Akyarlı'nın yaptığı araştırmaya göre bu şirketlerin devreye girmesiyle birlikte, iç hatlarda taşınan yolcu sayısı 10 ayda yüzde 54 oranında arttı. THY, Onur, Atlas ve Fly Air'in Kasım 2003 ile Eylül 2004 tarihleri arasında taşıdığı iç hat yolcu sayısı, 10 milyona ulaştı. Bu 10 milyon yolcunun 2 milyon 600 binini de üç özel havayolu şirketi taşıdı. 2005 yılında iç hatlarda 20 milyon yolcu taşımayı hedefleyen özel havayolu şirketleri, pastadan aldıkları payı da büyütmeyi amaçlıyor. Tarifeli sefer yapan şirketlerin yolcu sayısının düştüğü kış aylarında pazardan çekilip, yazın yeniden girme gibi bir seçeneğinin bulunmadığına değinen Murat Ersoy, "Hizmetin yolcu sayısının düşük olduğu dönemlerde de aksatılmaması gerekiyor. Bu nedenle, havayolu şirketleri, yazın kazandığını kışın harcamak zorunda kalabiliyor. Böyle olunca da promosyonlar kış aylarına kaydırılıyor. Boş koltukla uçmak yerine dolu koltukla ucuza uçma yoluna gidilebiliyor" dedi. Uçak yakıt fiyatlarındaki artışlar sonucunda, havayolu şirketlerinin maliyetlerinin de arttığına değinen Ersoy, "İstanbul'dan Van'a uçmak, Viyana'ya uçmaktan farklı değil. İki uçuş maliyetinin aynı olmasına rağmen, bilet fiyatlarında büyük fark var" dedi.

OTOBÜS FİYATI

Özel havayolu şirketlerinin yolcularını otobüs bilet fiyatına taşımasından, THY'nin yanı sıra, otobüs firmaları da etkilendi. Varan Turizm Genel Müdürü Yusuf Bolayırlı, bu etkinin Erzurum, Adana, Kars, Trabzon gibi 12 saati aşan uzun mesafeli hatlarda hissedildiğine dikkat çekerek, "İstanbul-Ankara, İstanbul-İzmir gibi hatlarda ise artış yaşadık. Bu artış, ortalama yolcu sayımızın düşmesini engelledi. Türkiye'de şehirlerarası ulaşımın yüzde 50'sini hálá otobüs firmaları sağlıyor" dedi.

Özel şirketler neden İstanbul-Ankara uçmuyor

TRABZON'dan İzmir'e, Kars'tan Van'a, Adana'dan Erzurum'a kadar bir çok ile uçuş gerçekleştiren özel havayolu şirketlerinin hiç biri, İstanbul-Ankara arasında tarifeli sefer düzenlemiyor. Bu hatta sadece THY, tarfeli uçuş gerçekleştiriyor. Özel havyolu şirketleri bunun nedenini Ankara yolcularının genellikle iş ağırlıklı seyahat etmesine bağlıyor. Yolcuların sabah gidip, işlerini hallettikten sonra, ilk uçakla İstanbul'a dönmek istediğini söyleyen şirket yetkilileri, "THY, her yarım saatte bir uçak kaldırarak, bunu yapıyor. Özel havayolu şirketlerinin günde bir sefer düzenleyerek bu yolcuları kendisine çekmesi mümkün değil" diyor.

Kalkışa 5 dakika kala gelip 'uçak orada binerim' diyen var

ÖZEL hava yolu şirketlerinin iç hat seferlerini otobüs bilet fiyatına düşürmesi, uçağa ilk kez binen yolcularla görevli personel arasında ilginç tartışmalara neden oluyor. Buna da ilk kez uçacak yolcuların, uçak ile otobüsü aynı kategoride değerlendirmesi yol açıyor. Yolcuların işlemler için kalkıştan 30 dakika önce havalimanında olması gerekirken, otogara gider gibi 5 dakika önce limanda oluyor. "Uçak orda, görüyorum" diye tartışıyor.

64 milyon liraya yolcu taşıyan otobüsler var

VARAN: Toplam 11 farklı noktaya seferleri bulunuyor. Bilet fiyatları, 42 milyon lira ile 64 milyon lira arasında değişiyor.

BOSS: İstanbul, İzmir, Ankara, Adana'ya otobüs seferleri düzenliyor. Bilet fiyatları 44 milyon lira ile 63 milyon lira arasında.

ULUSOY: Toplam 26 farklı noktaya otobüs seferi düzenliyor. Bilet fiyatları, 37 milyon lira ile 45 milyon lira arasında değişiyor.

Havada kimin fiyatı ne kadar

THY: Adana, Ağrı, Ankara, Antalya, Bodrum, Batman, Denizli, Dalaman, Diyarbakır, Edremit, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kars, Kayseri, Konya, Malatya, mardin, Muş, Şanlıurfa, Sivas, Trabzon ve Van'a sefer düzenliyor. Yeni bilet fiyatları, 89 milyon lira ile 129 milyon lira arasında değişiyor.

ONUR AIR: İstanbul'dan İzmir, Antalya, Samsun, Kayseri, Adana, Diyarbakır, Erzurum, Trabzon, Gaziantep, Bodrum, Kars ve Malatya'ya tarifeli sefer düzenliyor. Tüm hatlar için, cuma hariç hafta içi 69 milyon, cuma ve hafta sonunda 89 milyon lira bilet fiyatı uyguluyor.

FLY AIR: İstanbul, Trabzon, İzmir, Antalya ve Adana'ya, Ankara'dan da Antalya ve Trabzon'a tarifeli sefer düzenliyor. Şu anda biletleri, 69 milyon 500 bin liradan satıyor.

ATLAS JET: İstanbul'dan Adana, Antalya , Diyarbakır, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, İzmir, Kars, Malatya, Nevşehir, Sivas, Şanlıurfa, Trabzon, Van ve Kıbrıs'a tarifeli seferler düzenliyor. Tüm hatlar için 69 milyon lira bilet fiyatı uyguluyor.

Havada yolcuya kim ne hizmet sunuyor

THY: Özel havayolu şirketlerinin tarifeli iç hat seferlerine başlamasının ardından, uçaklarda verdiği ikramlarda değişikliğe gitti. İç hat seferlerinde, çay, kahve ve meşrubatın yanında baget ekmekli sandviç ya da salata seçeneği getirdi. Uçuş süresince, müzik yayınının yanı sıra, CNN'den haber yayınına da başladı.

ATLAS JET: Tümü deriyle kaplı koltukların arasındaki boşluğu 28 inçten (71 santimetre) 30 inçe (76 santimetre) çıkardı. Online satışlarda, bilgisayar çıktılarını Maliye'nin de onayladığı e-ticket uygulamasını başlattı. Bilet kaybedilse dahi uçmak için kimlik ibrazını yeterli saydı. Tüm aktarma işlemlerinin yapılabildiği otomatik check-in uygulamasına geçti. Uçuş sırasında, içecek ve sandviç ikramının yanı sıra 30 dakikalık video gösterimi başlattı.

ONUR AIR: İç hat uçuşlarında yolcularına çay, kahve ve suyun yanı sıra kek ya da kraker seçeneği sunuyor. Uçaklarının bazılarında, video yayını yapıyor. İnternet üzerinden online bilet satışı gerçekleştiriyor.

FLY AIR: Acentelerin yanı sıra, PTT şubelerinden de bilet satıyor. İnternet üzerinden oline satış için çalışmaları sürüyor. Promosyon olmadığı dönemlerde, erken rezervasyonlarda indirimli fiyat uyguluyor. Uçuş sırasında kek ve sıcak soğuk içecek ikramında bulunuyor. Video gösterimi yapmıyor.