Son Güncelleme:
Minik daÄŸ faresinin büyük göçü
Kuzey Avrupa’da yaÅŸayan bu minik kemirgenler uzun mesafelere göçerler ve bu göçler sırasında çok sayıda fare ölür.Once daÄŸ faresini yakından tanıyalım: DaÄŸ faresi, 12-14cm kadar büyüyebilen, küçük kulaklı ve kuyruÄŸu körelmiÅŸ minik bir kemirgen türüdür. Biraz uzun tüylü kobay farelerini andırır. Bedeninin üst kısmındaki tüyler kızıl kahve ve siyah, alt kısmındakiler ise sarımsı kahverengindedir. Tüyleri ve bedeni güney Ä°sveç, orta Ä°sveç ve kuzey Finlandiya’daki yaÅŸam koÅŸullarına ve soÄŸuÄŸa gayet iyi uyum saÄŸlamıştır. DaÄŸ fareleri yaz aylarında ürettikleri geniÅŸ geçit sistemleri içinde yuvalarını kurar ve kışlık besinlerini depolarlar. Ot, yosun, mantar ve çalı meyveleriyle beslenen kemirgenler kış uykusuna yatmasalar da kış aylarını yeraltındaki geçitlerde geçirirler. Senede üç kez yavrulayabilen Lemmus fareleri 20-21 günlük gebelik süresinden sonra en fazla 13 yavru dünyaya getiriyorlar (tek gebelikte ortalama olarak 6 yavru doÄŸar). Fareler özellikle de kışın ılıman geçtiÄŸi, ilkbaharın zamanında sonbaharın ise daha geç baÅŸladığı yıllarda daha çabuk ürerler. Bu da önemli bir fare nüfusu patlamasına yol açabilir. Bu olay bir daÄŸ faresi kolonisinde üç ila dört yılda bir tekrarlanmakta. Bir yıl içinde çok fazla Lemmus faresi dünyaya geldiÄŸinde Lemmus yılından söz edilir. Tabii bu durum en çok da yırtıcı kuÅŸları sevindirir. DaÄŸ fareleri yırtıcı kuÅŸların en gözde avlarından biridir ve Lemmus fareleri çoÄŸaldığında onların da sayısı artar. Ancak Lemmus yılından sonraki fare sayısı doÄŸa tarafından ayarlanmakta. Çok daÄŸ faresi demek daha fazla besin demek ki bu durumda besin kaynakları yetersiz kalır. Ayrıca Lemmus fareleri çoÄŸaldığında yırtıcı kuÅŸ, tilki veya kurtlar da artıyor dolayısıyla da Lemmus sayısı bir yıl sonra ister istemez normale iniyor.Lemmus patlamasıAncak 32 ila 36 yıl arayla önemli bir Lemmus patlaması da yaÅŸanır. OlaÄŸanüstü nüfus artışı yüzünden hayvanlar saldırganlaşır ve birbirlerini yaralamaya baÅŸlarlar. YaÅŸam alanı ama özellikle de besin kıtlığı büyük sorunlar yaratır. Normalde sakin olan hayvanlar bile milyonluk nüfus içinde vahÅŸileÅŸirler. Ä°ÅŸte bu saldırgan davranışlar akıl almaz göçlerin uyarı sinyalidir. Vadiyi takip ederek yeni yaÅŸam alanları bulmak için yola koyulan fareler içgüdüsel olarak saÄŸ sola sapmadan daima ileri doÄŸru yürürler. Yoksa bir daire içinde yürüyerek hep aynı noktaya dönebilirlerdi. Böylece hayvanlar sanki kurulmuÅŸ gibi aynı yönde ilerlerken önlerine çıkan tüm engelleri aÅŸmaya çalışırlar. Önlerine bir ırmak çıktığında örneÄŸin yollarına yüzerek devam ederler. Kentleri, gölleri, nehirleri hatta tren yollarını bile aÅŸabilen farelerin bu amansız göçü 100km’yi aÅŸabiliyor ve bu zorlu yolculuk sırasında çok sayıda hayvan ölüyor. Hayatta kalanlar ise yeni bölgelere ‘yerleÅŸiyorlar’. Eskiden Lemmus farelerinin nehre atladıklarını ve çoÄŸunun kurtulamadıklarını görenler onların toplu halde intihar ettiklerini düşünürlerdi. Fakat artık yeni yaÅŸam ortamları bulabilmek için göçtükleri ve yolculuk sırasında kazara öldükleri biliniyor. Ve bu ÅŸekilde fare patlamasıyla yaÅŸanan artış kendiliÄŸinden dengelenmiÅŸ oluyor. Â