Göreme Tarihi Milli Parkı gezi rehberi

Kızılırmak yayı içinde yer alan Kapadokya bölgesi yalnızca Nevşehir ili ile sınırlı olmayıp Kayseri, Kırşehir, Niğde, Aksaray illerini de kapsayan geniş bir coğrafyaya verilen bir isim. 1946 yılında insanlık tarihine hizmet amacıyla kurulmuş olan UNESCO’nun da dikkatini çeken Kapadokya, “Göreme Tarihi Milli Parkı ve Kapadokya’nın Kayalık Alanları” adıyla Dünya Doğal ve Kültürel Mirası Listesi’ne alındı ve ülkemizde bu listede bulunan 9 yerden birisi.

Nevşehir ili sınırları içerisinde yer alan bu yaşayan coğrafyadaki Milli Park, İç Anadolu’nun Hasan Dağı-Erciyes Dağı volkanik bölgesinde kalıyor. Saha; platolar, ovalar, küçük dağ bitkileri, yüksek tepeler, erozyonlu dik yamaçlı vadilerle birbirinden ayrılan yüksek düzlüklerden oluşmuş. Göreme Tarihi Milli Parkı; Ürgüp ilçesi, Çavuşin Köyü, Ortahisar Kasabası, Uçhisar Kasabası, Zelve – Aktepe ve Göreme Kasabası yerleşimlerinden oluşuyor.

Milli park alanı içerisinde, hem doğal hem de kültürel değerlerin farklı bir yaklaşımla gezilebilmesi amacıyla yürüyüş hatları belirlenmiş. Ziyaretinizde dilerseniz münferit, dilerseniz bir tur eşliğinde bu alanları yürüyerek keşfedebilirsiniz. Bu yürüyüş parkurları en kısa 4 kilometreden oluşan orta zorlukta alanlardır. Bu parkurlarda Hıristiyanlık dininin çeşitli dönemlerinden günümüze ulaşan şapel, kilise ve manastır görebileceğiniz gibi bölgeye özgü kaleler ve manzara noktaları da yolculuğunuzu renklendirecek unsurlardan.

Göreme Tarihi Milli Parkı alanı içerisinde MS 3000 yıllarına kadar uzanan, kilise ve şapellerde yer alan fresklerdeki betimlemeler, insanoğlunun zorluklara, doğaya ve yok olmaya karşı direnişini anlatan görsellerden oluşuyor. Bu fantastik alan içerisinde Rahibeler ve Rahipler Manastırı, Aziz Basil Şapeli, Elmalı Kilise gibi daha pek çok yapıyla Hıristiyanlık dininin, İsa Peygamberin ve bu dine mensup azizlerin izlerini seyredebilirsiniz. Bu dini yapıların dışında doğanın ihtişamını, insanın bu ihtişam karşısındaki mücadelesini temaşa etmek istiyorsanız, bölgede yer alan; Kızılçukur Vadisi Panoramik Noktasından, Aşıklar Tepesinden, Aşk Vadisi’nden, Uçhisar ve Ortahisar Kalelerinden, Esentepe Mevkiinden etrafa göz atmanız yeterli olacak.

Bölgenin toprak yapısı Kızılırmak’ın bu yöreye hediye ettiği geçim kaynaklarından birisi. Zira topraktan çanak – çömlek yapan insanoğlu var ettiği nesneye kullanım amacı kadar sanat değeri de katmak istemiş ve onu türlü formlarda oluşturmuş. Tarihi Hititlere ve Asur ticaret kolonilerine kadar uzanan bölgede yalnızca kullanım eşyası değil, dönemin inancını yansıtan tanrı ve tanrıça heykelleri de bu çömlek malzemesinden yapılmış ve günümüze kadar varlığını korumuş. Kapadokya’da anneden kızına, babadan oğluna geçen bu el sanatları, günümüzde esnaf teşkilatları ve bazı dernek çatıları altında yürütülüyor.

Bölgenin yaşayan tarihinden semboller taşıyan halıcılık, günümüzde el tezgahlarında göz nuru sanata yansıtılarak hala ilmek ilmek yaşatılmakta. Dünyada özel bir yeri olan Türk halıları, bölgeye gelen konukların ilgisini çekmeye yetiyor. El dokuması bu halıların temel malzemesi olan ipler ise doğanın bir armağanı olan bazı bitki ve taşlardan elde edilen kök boyalarla düşleri olduğu kadar hayatları ve kullanıldıkları yerleri de renklendirmekte. Boya yapımında kullanılan bitkiler kadar bölgede göze çarpan endemik bitkiler de bulunuyor. (Milli Park sahası içerisinde 67 adet endemik türü barındırmaktadır.)

Coğrafi yapının getirisi olarak bölgede tüf  kayaları arasında yaşayan, yöre halkının “kaya kertişi” adını verdiği Avrupa’nın ikinci büyük kertenkelesi  (Agama Stellio) ve bir gece hayvanı olarak tanınan, aslında çöllerde yaşayan Arap Tavşanı bu bölgeye özgü hayvanlar arasında yer almakta.

Barındırdığı böcek ve kelebek türleri bakımından Nevşehir kırsalında 100 civarında gündüz kelebeği türü yaşıyor. Bölgenin doğasına özgü, dünyada sadece Nevşehir’in kırsal alanında ve Kapadokya Bölgesinde “Zygaena Kapadokia” adlı kelebek türü yaşamakta. Milli Park alanında boz yılanı, kaplumbağa, şahin, tilki, tavşan, kartal, puhu ve baykuş gibi hayvanlar da yoğun olarak bulunuyor.

Yerüstü ve yeraltı zenginlikleri anlatmakla bitmeyecek Göreme Tarihi Milli Parkı’nın bu güzelliklerini vadilerde bisiklet veya at turu yaparak seyredebilirsiniz. Coğrafyanın dinginliğini yaşayabileceğiniz gibi güzergâhı belirlenmiş alanlarda atv ve jeep turlarına katılarak rehberler eşliğinde Kapadokya’yı biraz daha tanıyabilirsiniz.

Yeryüzü güzelliklerini kuşlar gibi özgür bir bakışla havadan izlemek isteyen ziyaretçiler ise dünyanın sıcak hava balonculuğuna en uygun ikliminde bu doğa harikası coğrafyayı gün doğumuyla beraber olağanüstü bir atmosferde gökyüzünden izleyebilme olanağını bulabilmekteler. Kendinizi bu dünyadan uzaklaşmış ve bir masal diyarındaymış gibi hissetmeye başladığınız bu seyir minimum bir saat sürüyor. Düşlerin gerçeğe yansıması da diyebileceğimiz sinema sanatında da Göreme Tarihi Milli Parkı özel bir yer edinmeyi başardı. Doğal bir film platosu olan bölgede yerli ve yabancı birçok film çekildi.

Bir benzeri daha bulunmayan bu tarihi ve kültürel doku içerisinde gelenekselleşen bisiklet festivali ile bölge coğrafyasından kesitlerin sunulduğu bir tanıtım imkânı doğarken; bağ bozumu ve yemek festivalleri ile de yöre insanının geçmişinin unutulmaması ve bu etkinliklerle birlikteliğin pekiştirilmesi sağlanıyor. Kayadan oyma yeraltı restoranlarında yöresel dansların canlandırıldığı ve düğün merasimlerinin yapıldığı Türk geceleri düzenlenmekte, bu gösteriler esnasında yöresel yemekler konuklara sunulmakta.

Bu bölge dünyada benzersiz bir jeolojiye sahip, tarihi ve kültürel değerleriyle önemli kültür ve inanç turizmi merkezlerinden birisi. Bu coğrafyayı tanırken yalnızca gördüğünüz unsurları değil yöre insanının engin misafirperverliğine de tanık olacaksınız. Masalsı görüntüsü ve eşsiz doğasıyla insanlık tarihi boyunca çok sayıda uygarlığa ev sahipliği yapmış dünyanın en büyüleyici atmosferlerinden birine sahip Göreme Tarihi Milli Parkı’nı tüm duyularınızla yaşamaya ne dersiniz?

Ne yenir?

Coğrafi konum nedeniyle tarımsal ürünlerin fazla olmaması bakliyatla yapılan yemekleri ön plana çıkarmış. Kuru fasulye ülkemizde bilinen bir lezzet ve çokça kullanılan bir bakliyat olmasına rağmen Kapadokya’da çömlekte pişirilenini yediğinizde farklı bir lezzetle karşılaşıyorsunuz. Buğday, bulgur ve un da Kapadokya yemek kültürünün olmazsa olmazlarındandır. Arapaşı, bütün bir kuzunun tandıra asılıp çevrilmesiyle yapılan çebiç, peşmani, Kayseri’yle özdeşleşmiş el açması mantı, un helvasını çağrıştıran aside, nohutlu yahni Kapadokya’nın mutfak dokunuşlarıyla daha bir özgünleşiyor.

Bölgeye özgü en meşhur yemek olarak adlandırılan ve ‘yemeden gelme’ diye önerilen çömlek kebabının çömlekçilik gibi bir sanata ev sahipliği yapan Kapadokya’da çömlekte pişirilmesi hem lezzeti farklı kılıyor hem de bölgeye oldukça yakışıyor.

Konaklama

Coğrafyada hâkim olan karasal iklim sebebiyle Millî Parkın ziyaretçiler açısından en uygun dönemi 15 Mart – 15 Kasım olarak belirtiliyor. Bu zaman dilimi dışında da dört mevsim görülmeye değer doğal güzellikler barındıran Millî Park, karlar altında beyaz gelinliğini giymiş bir nazenin gibi ziyaretçilerini büyülemeye hazır.

Ziyaret süresince Milli Park içerisinde ve yakınındaki yerleşim yerlerinde çok sayıdaki otel ve pansiyonlarda konaklanabilir. Ekonomik büyümenin ve bilinçlenmenin bir getirisi olarak Millî Park içindeki konaklama tesisleri bölgenin doğal yapısını korumak kaydıyla ziyaretçilerine ferah ve konforlu hizmet sunuyor.

Ziyaretçi merkezi

Göreme Kasabasında Milli Parkın daha iyi tanıtılması için yapılan İdare ve Ziyaretçi Merkezini gezebilir ve ücretsiz olarak broşür, tanıtım videosunu alabilirsiniz.

Ulaşım

Milli Park içerisinde yerleşim yerleri olduğundan birçok girişi bulunmakta. Avanos, Ürgüp, Uçhisar, Ortahisar, Aktepe bu giriş noktalarından bazıları. Bölgeye; batı ve güney yönünde Ankara-Adana karayolu, Aksaray’dan Nevşehir’e ulaşan karayolu, doğu ve kuzeydoğudan Kayseri’den Ürgüp’e gelen karayolu ile aynı zamanda Nevşehir Kapadokya Havalimanı yoluyla ulaşılıyor.

Kaynak: Orman ve Su İşleri Bakanlığı