Sinem Vural
Ömür GEDİK
Cihan ŞENSÖZLÜ
Hürriyet Seyahat | Fotoğraflar: Alamy
'Yaşayan kaya' olarak biliniyor, o ülkede ortaya çıktı! Bilim insanlarını da şaşırttı...
Bilim insanları tarafından tespit edilene göre dünyada 8 milyon 700 canlı türü bulunuyor. Ama doğal hayattaki canlı türlerinin 100 milyonu bulabileceği tahmin ediliyor. Günümüzde ise bilim insanları her yıl 15 bin yeni tür keşfediyor. İşte ilginç canlılardan bazıları...
Bilim insanları tarafından tespit edilene göre dünyada 8 milyon 700 canlı türü bulunuyor. Ama doğal hayattaki canlı türlerinin 100 milyonu bulabileceği tahmin ediliyor. Günümüzde ise bilim insanları her yıl 15 bin yeni tür keşfediyor. İşte ilginç canlılardan bazıları...
Etrafta olup bitenleri gözlemliyorlar: Çamur Zıpzıpı
Batı ve Doğu Afrika, Japonya, Çin, Avustralya, Hindistan ve Madagaskar gibi ülkelerde yaşadığı bilinen bu balıklar, karada bile nefes alabilir. Denizin çekilmesini fırsat bilen çamur zıpzıpı, hemen çamur yüzeyinin üstüne çıkarak burada bulunan bitkileri yiyerek yaşamını sürdürür.
Batı ve Doğu Afrika, Japonya, Çin, Avustralya, Hindistan ve Madagaskar gibi ülkelerde yaşadığı bilinen bu balıklar, karada bile nefes alabilir. Denizin çekilmesini fırsat bilen çamur zıpzıpı, hemen çamur yüzeyinin üstüne çıkarak burada bulunan bitkileri yiyerek yaşamını sürdürür.
Eş bulmak için yukarı doğru zıpladıkları için bu isim takılmıştır. Ayrıca çamur zıpzıpları korktuklarında daha uzağa zıplayabilirler. Gözleri ise bir avcıyı andırır. Bu koca gözleri sayesinde sürekli etrafta olup bitenleri gözlemlerler.
Yüzmekten çok yürümeyi tercih ettiği söylenilen balığımızın deniz tabanına oturduğu da söylenenler arasında. Erişkinliğe erişen balıklarda sırt yüzeyi dikenli bir uzantıya dönüşür ve bu şekilde avlarını kendilerine çekerler. Kırmızı dudaklı bu şirin balığın nasıl bir evrimden geçtiğini düşünmek bile insanı şaşırtabiliyor.
Göz kapakları yok: Aksolotl
Aksolotllar (Ambystoma mexicanum) kaplan semenderi grubuna ait Meksika semenderlerinin en tanınmış üyelerindendir. Ait olduğu sınıfın diğer üyelerinin aksine aksolotllar başkalaşım geçiremediklerinden suda yaşamak zorunda olan canlılardır. Diğer semenderler başkalaşımlarını tamamladıktan sonra (tamamen suyu terk etmeseler bile) karadaki yaşama da uyum sağlayabilirlerken aksolotllar bunu başaramazlar. Erişkin bir aksolotl (1.5 ya da 2 yaşında) genellikle 25 cm boyundadır, bununla birlikte 15 ila 45 cm uzunluklar arasında olabilirler; ancak 30 cmden uzun aksolotllar pek de bulunmaz. Aksolotllar vücut yapısı olarak tipik bir semenderle aynı olsa da, kafasının yanlarında bulunan solungaçlarıyla onlardan ayrılır. Gözkapakları yoktur.
Aksolotllar (Ambystoma mexicanum) kaplan semenderi grubuna ait Meksika semenderlerinin en tanınmış üyelerindendir. Ait olduğu sınıfın diğer üyelerinin aksine aksolotllar başkalaşım geçiremediklerinden suda yaşamak zorunda olan canlılardır. Diğer semenderler başkalaşımlarını tamamladıktan sonra (tamamen suyu terk etmeseler bile) karadaki yaşama da uyum sağlayabilirlerken aksolotllar bunu başaramazlar. Erişkin bir aksolotl (1.5 ya da 2 yaşında) genellikle 25 cm boyundadır, bununla birlikte 15 ila 45 cm uzunluklar arasında olabilirler; ancak 30 cmden uzun aksolotllar pek de bulunmaz. Aksolotllar vücut yapısı olarak tipik bir semenderle aynı olsa da, kafasının yanlarında bulunan solungaçlarıyla onlardan ayrılır. Gözkapakları yoktur.
Tek doğal düşmanı insanlar: Geoduck
Panopea generosa olarak bilinen bu istiridyemsi canlının şekli biraz tuhaf. Uzun yaşaması (140 yıl) ve bir seferde 5 bin dişiyi dölleyebilmesi sebebiyle iktidarsızlığa çare olabileceği düşünülerek tüketilen bir canlıdır. Tek doğal düşmanı insanlardır.
Panopea generosa olarak bilinen bu istiridyemsi canlının şekli biraz tuhaf. Uzun yaşaması (140 yıl) ve bir seferde 5 bin dişiyi dölleyebilmesi sebebiyle iktidarsızlığa çare olabileceği düşünülerek tüketilen bir canlıdır. Tek doğal düşmanı insanlardır.
Deniz suyunu emiyor: Pyura Chilensis (Yaşayan Kaya)
Pyura Chilensis olarak bilinen ve diğer adı ‘Yaşayan Kaya’ olan bu canlı Şili ve Peru kıyılarında görülüyor. Pyura Chilensis'lerde bir kayaya benzer organizmanın içindeki organlar zarla kaplı. Deniz suyunu emiyor ve mikroorganizmaları filtreleyip sindirerek besleniyor. Balıkçılar ve yerel halk el testeresiyle bu kayaları kesip, içindeki kayısı büyüklüğündeki parçaları lokantalara satıyor. Ekşi ve yoğun bir lezzete sahip, çiğ veya pişmiş olarak da tüketilebiliyor.
Pyura Chilensis olarak bilinen ve diğer adı ‘Yaşayan Kaya’ olan bu canlı Şili ve Peru kıyılarında görülüyor. Pyura Chilensis'lerde bir kayaya benzer organizmanın içindeki organlar zarla kaplı. Deniz suyunu emiyor ve mikroorganizmaları filtreleyip sindirerek besleniyor. Balıkçılar ve yerel halk el testeresiyle bu kayaları kesip, içindeki kayısı büyüklüğündeki parçaları lokantalara satıyor. Ekşi ve yoğun bir lezzete sahip, çiğ veya pişmiş olarak da tüketilebiliyor.
Göz bebekleri beyinlerinde büyük: Tersiyer
Bu küçük primatların göz bebekleri beyinlerinden daha büyüktür. Bu hayvanlar sıçrama ve tırmanma konusunda çok beceriklidirler. Bir ağaç dalına tutunduklarında onları daldan ayırmak gerçekten çok güçtür.
Bu küçük primatların göz bebekleri beyinlerinden daha büyüktür. Bu hayvanlar sıçrama ve tırmanma konusunda çok beceriklidirler. Bir ağaç dalına tutunduklarında onları daldan ayırmak gerçekten çok güçtür.
Balıkçıların kabusu: Cymothoa Exigua (Dil Paraziti)
Boyu sadece üç ile dört santimetre arasında değişen ‘Cymothoa Exigua’ adlı parazit, ağına takıldığı balıkçıların mesleğini bırakmasına neden olacak kadar korkunç bir canlı. Kendisini yem zannederek yutan balıkların diline yapışan parazit, zamanla kanını emdiği dilin çürümesine neden oluyor. Ardından, giderek büyüyen parazit kıskaçlarını yayarak genişliyor ve dilin geri kalan kısmındaki kas yapısıyla bütünleşiyor.
Boyu sadece üç ile dört santimetre arasında değişen ‘Cymothoa Exigua’ adlı parazit, ağına takıldığı balıkçıların mesleğini bırakmasına neden olacak kadar korkunç bir canlı. Kendisini yem zannederek yutan balıkların diline yapışan parazit, zamanla kanını emdiği dilin çürümesine neden oluyor. Ardından, giderek büyüyen parazit kıskaçlarını yayarak genişliyor ve dilin geri kalan kısmındaki kas yapısıyla bütünleşiyor.
Bu aşamadan sonra balık, dili haline gelen paraziti yönlendirebiliyor. Bu şekilde, balık iki ağızlı bir canlı haline dönüşüyor. Biyologlar parazitin balıklar dışında hangi canlılara yerleştiği konusunda bir bilgiye de sahip değil. Bilim dünyası, günümüzde balıkçıların kabusu olan parazitin yayılma alanı ve insan sağlığı üzerinde ne gibi olumsuzluklar oluşturabileceği sorularına yanıt arıyor ancak bu konuda hâlâ başarılı olmuş değiller.
Dünyada 186 tane var: Chikilidae
Hem karada hem de suda yaşayan bu canlı, profesör SD Biju tarafından bulundu. Hindistan'nın tropikal ormanında ıslak toprak altında bulunan solucana benzeyen ancak çok daha iri olan bacaksız canlının amfibi (iki yaşamlılar) olduğu açıklandı...
Hem karada hem de suda yaşayan bu canlı, profesör SD Biju tarafından bulundu. Hindistan'nın tropikal ormanında ıslak toprak altında bulunan solucana benzeyen ancak çok daha iri olan bacaksız canlının amfibi (iki yaşamlılar) olduğu açıklandı...
Chikilidae adı verilen canlı Londra Royal Society dergisinde yayınlanan makaleyle duyurulmuştu. Canlı bilim dünyasında da heyecana neden olmuştu. Dünyada sadece 186 türün bulunduğu Chikilidae'nin Afrika ve Güney Amerika'da bulunduğu ilk kez Hindistan'da rastlandığı belirtiliyor. Bu bakımdan bu canlının Hindistan'a nasıl geldiği bilinmiyor. Dinazor çağından kalan bu canlı, bütün olumsuz şartlara rağmen günümüze kadar sağ kalmayı başarabilmiş.
Çin’de çok önemli: Beyaz Kaplumbağa
Çin kültüründe önemli bir yeri olan beyaz kaplumbağalar, kreme çalan pembe renkleri ve yumuşak dokularıyla dikkat çekiyor...
Çin kültüründe önemli bir yeri olan beyaz kaplumbağalar, kreme çalan pembe renkleri ve yumuşak dokularıyla dikkat çekiyor...
Dünyanın en güçlü yumruğu: Mantis Karidesi
Mantis karidesinin gözünde 12 renk reseptörü vardır. Yeri geldiğinde kıskaçlarıyla 80 kph'lik bir hızla rakiplerine vurabilirler. Zaten avlarını yakalamak için attıkları yumruklarla tanınırlar.
Mantis karidesinin gözünde 12 renk reseptörü vardır. Yeri geldiğinde kıskaçlarıyla 80 kph'lik bir hızla rakiplerine vurabilirler. Zaten avlarını yakalamak için attıkları yumruklarla tanınırlar.
Dünyanın en çirkin yaratığı: Damla balığı
Eti yenmeyen damla balığının nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. 25 santimetreye kadar uzayabilen üzgün görünüşlü bu yaratıklar denizin 900 metre derinliğinde yaşıyor. Bu nedenle insanlar bu yaratıkları pek sık göremiyor. Avustralya ve Tazmanya’da yengeç ve ıstakoz yakalamak için yapılan derin su balıkçılığı nedeniyle ağlara yakalanan bu asık suratlı hayvanların sayısında artış meydana geldi. Doğal hayatı koruma kurumları bu hayvanların neslinin tehdit altında olduğuna dikkat çekiyor.
Eti yenmeyen damla balığının nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. 25 santimetreye kadar uzayabilen üzgün görünüşlü bu yaratıklar denizin 900 metre derinliğinde yaşıyor. Bu nedenle insanlar bu yaratıkları pek sık göremiyor. Avustralya ve Tazmanya’da yengeç ve ıstakoz yakalamak için yapılan derin su balıkçılığı nedeniyle ağlara yakalanan bu asık suratlı hayvanların sayısında artış meydana geldi. Doğal hayatı koruma kurumları bu hayvanların neslinin tehdit altında olduğuna dikkat çekiyor.