İftidah Tekbiri Nedir, Farz Mıdır Ve Nasıl Alınır? Namazda İftidah Tekbirinin Hükmü
Güncelleme Tarihi:
İslam dini Müslümanlara namaz kılmayı farz kılmıştır. Yani namaz kılmak İslam'ın şartlarından bir tanesidir. Bu kapsamda bütün Müslümanlar namaz kılarlar. Namaz içerisinde ve namaz ile birlikte yapılması gereken bir takım rükünler bulunmaktadır. Bu rükünler; iftitah tekbiri, kıyam, kıraat, rüku, secde ve ka‘de-i ahîredir. Peki, bu rükünler arasında sayılan iftitah tekbiri ne demektir? Bu tekbir nasıl alınmaktadır? İftitah tekbiri farz mıdır? Namazda yapılmasının hükümleri nedir? İşte, iftitah tekbiri hakkında Diyanet İşleri Bakanlığının vermiş olduğu bilgiler.
İftitah tabiri kelime anlamı itibari ile kapıyı açıp girmek ve başlamak anlamındadır. Bu kapsamda namaza başlayan her kişi iftitah tekbiri alarak namaza başlar.
İftidah Tekbiri Nedir, Farz mıdır ve Nasıl Alınır?
İfititah tekbiri namaza başlarken alınan bir tekbir şeklidir. Bu tekbir "Allahüekber" diyerek yapılmaktadır. İftitah tekbiri bütün mezheplerin ortak görüşüne göre farz sayılmıştır. Hanefi mezhebi imamları bu tekbiri bir rükün olarak değil şart olarak görürken, diğer üç mezhebin imamları ise bu tekbiri rükün olarak değerlendirmektedir. Ancak, Hanefi mezhebinde şart sayılmakla birlikte rüküne yakın olması sebebiyle bir rükün gibi değerlendirilmiş ve bir rükün gibi ele alınmıştır.
Bu tekbiri bilen ve söylemekte güçlük çekmeyen "Allahüekber" demelidir. Allah'ın (c.c.) büyüklüğünü ikrar eden, onu yüceltme anlamı taşıyan “Allahü kebîr” ve "Allahü azîm" gibi sözler ile tekbir alınırsa, farz yerine getirilmiş olmaktadır. Fakat "estağfirullah" ya da "bismillah" diyerek tekbir alınırsa farz yerine getirilmiş olmamaktadır. Ebu Hanife'ye göre Arapça dışında başka bir dilde tekbir getirilirse yeterli olmaktadır.
Hz. Peygamber (s.a.s.) tekbir alırken ellerini omuz hizasına kadar kaldırmıştır. Aynı zamanda kulakların üst hizasına ve kulak hizasına kadar kaldırdığı hakkında rivayetlerde bulunmaktadır. Bu rivayetlerin tahlil edilmesi durumunda, tekbir alırken başı hafifçe öne eğerek başparmak kulak memesine değdirilecek şekilde elleri kaldırmanın uygun olduğu belirtilmektedir.
Namazda İftidah Tekbirinin Hükmü
İftidah tekbirinde "Allah" derken ilk harf olan A harfinin uzatılarak ya da “Eallah” diyerek tekrarlayarak okumak caiz görülmemiştir. Bu şekilde okumanın anlamı bozduğu değerlendirmektedir. İmama uymak için ayakta alınmakta olan iftitah tekbirinin tamamıyla kıyam halindeyken alınması şarttır. Yani, rüku halinde bulunan imama bile uyacak kimse öncelikle kıyam halindeyken tekbir alması gerekmektedir.
Cemaatle kılınmakta olan namazlarda imamdan önce tekbir almak câiz görülmemiştir. Böyle bir durumda tekbirin yenilenmesi gerektiği hakkında görüş birliğinde bulunulmuştur. Ebu Hanife'ye göre en faziletli olanın imam ile beraber tekbir alınması yönündedir.
Şafiler ve Malikiler göre eller omuz hizasına kadar kaldırılır. Hanefilere göre ise önce eller kaldırılır ve arkasından tekbir alınır. Cemaat ile kılınan namaza imam rükûdayken yetişen kimse iftitah tekbirini ayakta dik vaziyette olarak alması gerekmektedir. Bu tekbir namaza başlarken yapılmaktadır.
Kaynak: https://namaz.diyanet.gov.tr/ web adresi ve Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi web sitesi.