İzler

Oya BERBEROĞLU

Çağlar'a süper danışmanlar

GEÇEN cuma günü, işadamı ve politikacı Cavit Çağlar, Ulus 29'da yemekteydi. Bu bir iş toplantısıydı aynı zamanda. Konu bankacılıktı. Sahibi olduğu Interbank'ın dünya bankacılığında yeri olsun istiyordu Çağlar. ABD'de banka kurmaya da hazırlanıyordu. Bana söylediğine göre ön izni almış. Banka New York'ta kurulacak. Çağlar, ‘‘Vakıflar, Ziraat üç yıl da ABD'den ön izni alabildi. Ben bir yılda aldım, dikkatini çekerim’’ diyor gururla.

Sözünü ettiğim yemekte, Merkez Bankası eski Başkanları'ndan ANAP İzmir Milletvekili Rüşdü Saracoğlu, Interbank Genel Müdürü Esat Erkuş, bankacı İbrahim Betil ve Erman Yerdelen var.

‘‘Bu toplantının esbâb-ı mûcibesi nedir?’’ diye soruyorum Çağlar'a, şu yanıtı veriyor: ‘‘Interbank'ta çok şubeliye geçiyoruz. Ay sonunda 30, yılbaşında 40 şube olacak. Bankayı yeniden yapılandırmayı planlıyoruz. Saracoğlu olsun Betil olsun, bankacılıkta dünyada kendilerini kabul ettirmiş isimler. Neler yapabilirizi konuştuk. Bu güzel beyinlerden yardım alıyoruz. Yeni vizyon açacaklar bize. Profesyonelce bir hadise.’’

Bu arada Çağlar, Esat Erkuş'un şu sıralar 200 Antepli işadamıyla ABD'de olduğunu söylüyor ve ekliyor: ‘‘Bu işadamları ABD ile iş yapıyorlar. Onların oradaki işlerine talibiz.’’

Yemekte başbakanlık konusunda espriler de yapılıyor. Çağlar, Saracoğlu'na, ‘‘Başbakanlığa lâyıksın ama olamazsın’’ diyor özetle. Saracoğlu'nun devletten geldiğini, o göreneklere göre hareket ettiğini, ancak devletin ona ihtiyacı olduğu zaman görev alabileceğini anlatıyor. Bu başbakanlık hikâyesini de sordum Çağlar'a: ‘‘İkimiz arasında fark var. Ben politikacıyım, beni halk getirir. Ustam Demirel. O'nu Mesut Bey getirdi’’ diyerek gönlünde yatan aslanı yaşatmaya devam ediyor...

Bankacılık konsorsiyumu

Danışmanlık işini Rüşdü Saracoğlu'yla da konuştum. ‘‘Bir ön görüşmeydi. Konsorsiyum olayından ilk kez orada bahsettik’’ dedi Saracoğlu. ‘‘Ne konsorsiyumu?’’ diye sorunca da şu bilgileri verdi: İbrahim Betil, Korkmaz İlkorur, Ercan Kumcu (Merkez Banaksı eski Başkan Yardımcılarından), Hurşit Güneş, Rüşdü Saracoğlu, Tursoft (Türkiye'deki bilgisayar firmalarından 70'inin kurduğu dış ticaret şirketi) konsorsiyum oluşturmuşlar. Amacı, kontrollü ekonomiden serbest piyasa ekonomisine geçen ülkelerde, genelde finans, özelde ise bankacılık sektöründe rehabilitasyon işi yapmak. Konsorsiyumun adı BCI (Banking Consultancy International) Şu sıralar Azarbeycan ve Çin'de görüşmeler yapıyorlar. Dünya Bankası, bu türde banka yeniden yapılandırmaları için kredi veriyor.

Emlakbank'ta son dakika

BAKAN Refaiddin Şahin, Emlak Bankası yoluna baş koymuş görünüyor... Banka'yı pislik yumağı içinden çıkartmak için didiniyor. Bir yandan trilyonlarca zararı kâr gösteren bilanço oyununu ortaya çıkarıyor, usulsüzlüklerin, yolsuzlukların üstüne gidiyor, soruşturmalar derinleşiyor. Diğer yandan Emlakbank'ı bankacılık asli görevine çekme, sonra da özelleştirme kararıyla radikal ve doğru bir yön değişikliği yapıyor.

Bir de gerçek bilgi ve belgeler, envanter çalışmaları hızlı yürüyebilse... Bu noktada Emlakbank Genel Müdürlüğü yönetimiyle sıkıntı var. Genel Müdür Fatih Eker, ‘‘korkak davranmaması, işi ağırdan almaması’’ anlamında son kez uyarılmış duyduğuma göre. Emlakbank Yönetim Kurulu'nda da kamplaşmalar yaşanıyor, kavga kıyamet kopuyormuş.

Banka'nın elindeki konut stoku (26 bini tamamen bitmiş, 30 bin konut var. Maliyeti yaklaşık 300 trilyon lira) nasıl satılacak? DTP'li Bakan Şahin, 2 yıl içinde bu konutları eritmek için çeşitli alternatifler üzerinde duruyor. Bunlardan biri, uzun vadeli, düşük faizli kredi bulunarak, bu kredinin Banka eliyle konut taliplilerine yine uzun vadeli, düşük faizli kullandırılması. Bir kısım konutlar için fiyatları aşağı çekerek peşin parayla satma. (Maliyetine vermeyi de kâr sayacaklar.) Bir kısım konutlar için de eksiltme usulüyle satış seçeneği. Satış işini tümden bir şirkete verme de alternatifler arasında.

Emlak Bankası'yla konut yapım sözleşmeleri olan firmalarla, konut işinden vazgeçilmesi dolayısıyla görüşmeler de geçen hafta başladı. (Firmalar arasında, Çukurova, Süzer, Ceylan, Balkanerler, Nurol, Mesa gibi büyük gruplar var.) Sözleşmelerden doğabilecek hukuki haklar müzakere ediliyor. Şahin, ‘‘Ne devletin ne şirketlerin zararı olmasın, kimsenin hakkı yenmesin istiyoruz’’ diyor.

Banka'nın kuruluş kanununda da tek maddelik bir tadilat yapılıyor. ‘‘Konut yapar’’ hükmü, ‘‘konut yapımını kredi ile öncelikle destekler’’ diye değişiyor.

Bir yasa değişikliği daha var. Krediyi verecek olan Emlak Bankası, konut işinden sorumlu Toplu Konut İdaresi, Şahin'in Bakanlığı'na bağlı biliyorsunuz. Maliye Bakanlığı bünyesinde olan Arsa Ofisi'nin de Şahin'in Bakanlığı'na devri için düzenleme yapılıyor. Şahin, koordinasyon açısından bu üç birimin bir arada olması, devletin konut işinde etkin rol oynaması, ucuz konutu teşvik, hatta sübvanse etmesi görüşünde. Bu nokta da Arsa Ofisi ile ucuz arsa temini önem kazanıyor.