Son Dakika Haberi: Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'dan flaş aşı açıklaması

Son dakika haberi... Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Sağlık Bakanlığı ve bağlı kurumların bütçe görüşmelerine katıldı ve milletvekillerinin sorularını cevapladı.

Koca, Covid-19 aşı çalışmalarına yönelik olarak şöyle konuştu:

* İki tane aşı Pfizer, Çin Sinovak aşısı. Bu ikisinin Faz3 aşaması üniversitelerimizde devam ediyor. Rus aşısının teknik olarak yetersizliğini, Dünya Sağlık Örgütü’nün standartları var, onu tamamlamak üzere başlandı. Eğer o tamamlanırsa, Rus aşısı da devreye girecek. Burada bu aşılarla ilgili bizim irtibatımız devam ediyor.

* Pfizer ile ilgili Aralık ayında olma ihtimali Sayın Uğur hocanın söylemiyle çok zayıf. En erken 15 Aralık’tan sonra ruhsat alınabilir. FDA'ye müracaat edildi. Türkiye’ye verebileceği 1 milyon. Ocak ayından itibaren tedrici yıl içinde 25 milyona kadar olabileceği yönünde görüşmelerimiz var.

* Çin aşısı ile ilgili Aralık ayında en az 10 milyon gibi bir aşıyı alabilir olacağız. Ocak ayında da en az bu kadar olacak. Bu sayı iki katına kadar çıkabilir. Bir iki gün içerisinde sözleşme imzalanır olacak.

TÜRK AŞISI NİSANDA GELEBİLİR

Bakan Koca, Türkiye'de 16 aşı çalışması olduğunu hatırlatarak, "İnsan Faz1 çalışmasını geçen bir aşımız var. Bu inaktif aşı ilk 44 kişiye yapılacaktı. Bu hafta itibarıyla 44 kişi tamamlanacak. Bizim aşımızın devreye girmesi tahminimiz Nisan ayında olur" dedi.

Grip aşılarına yönelik soruya Koca, "Her ülke bir yıl önceden sipariş eder. Geçen yıl Türkiye’nin tedarik ettiği aşı 1 milyon 300 bin, yapılan 1 milyon 100 bin. Bu yıl ‘parası olanlara veriliyor’ dediniz, parası olanlar almasın diye eczanelerde sattırmadım" şeklinde konuştu.

MEVSİMSEL GRİP ARTIK COVID

Dünyanın bugüne kadar yoğun aşı yaptığını anlatan Bakan Koca, "Küresel çapta aşı yüzde 20 oranında arttı. İngiltere 25 milyon yapıyordu, 30 milyon yaptı. Almanya 21 milyon yapıyordu, 26 milyon yaptı. 1.3 milyon yapılan oran olduğu için arttırabileceğiniz oran belli. Bu süreçte 2.3 milyona çıkardık. Şu ana kadar 600 bin kişiye yaptık" ifadelerini kullandı.

Bakan Koca, grip aşısıyla açıklamalarına şöyle devam etti: "Bilim Kurulu liste hazırladı. En riskli gruplara tanımlandı. Bu gruplar dışında 80 yaş üstünü de koyduk. İki gün içinde de sağlık çalışanlarımıza da başlıyoruz. 42. haftada aşı yapmaya başlarız. 47. haftadayız, şu anda influenza yok. Bu dönemin mevsimsel gribi artık Covid."

BULAŞICI HASTALIK EŞİTTİR COVID DEĞİLDİR

Türkiye’de ölüm bilgilerinin iki kaynakta toplandığını söyleyen Koca, e-Devlet’te bulunan defin sayıları ve TÜİK verileri olduğunu belirtti. Koca, "Kayıtlar bu yılki ölümlerin yaklaşık 10'da 1'inde ölüm şeklinin bulaşıcı hastalık sonucu doğal ölüm olduğunu göstermektedir. 10'da 9'u ise bulaşıcı olmayan hastalık, yaşlılık şeklinde işaretlenmiştir. Buradan Covid-19 ölüm sayıları anlaşılmaz. Bulaşıcı hastalık eşittir Covid değildir" diye konuştu.

Bakan Koca sözlerine şöyle devam etti: "TÜİK verilerine göre, geçtiğimiz dokuz ayda ölüm sayısı 329 bin 274’tür. Yıllık ön görülen yüzde 2 artış, bunun 336 bin 518 olması bekleniyor. Bu yılın ilk 9 ayında Covid-19 kaynaklı ölümler dahil 339 bin 26 ölüm gerçekleşmiştir. Aradaki fark 7 bin 244. Covid kaynaklı tespit edilmiş ölüm sayısı 8 bin 62’dir."

Fahrettin Koca, Mersin’de Covid vakalarının Şubat ayında görülmeye başlandığına yönelik iddialara" ilişkin "Mersin'de ilk vaka 22 Mart'ta görüldü. İlk vaka avukat, yabancı bir kişiyle temasla alan bir kardeşimizdi. İddia ediyorum. 22 Mart’tan önce testi pozitif olan Mersinli yok" ifadelerini kullandı. 

TEB'İN İDDİASINA YANIT VERDİ

Türk Eczacıları Birliği'nin (TEB) grip aşısı temin ettiğini ancak izin verilmediği yönündeki iddialara ilişkin Koca, şunları söyledi:

* TEB'in 1,5 milyon aşı dediği normalde ruhsatlı olan aşıyı herkes getirebilir. Ruhsatlı olmayan aşı için Halk Sağlığı'ndan, Bakanlık'tan izin alınması gerekir. Bununla ilgili elimde belgeler var. TEB diyor ki, 'Ben Hollanda menşeli bir firmadan 1,5 milyon aşı buldum. Bunun fiyatı 12 dolar. Bu firma, tarihi söylüyorum 31 Ağustos'da DMO'ya söylüyor, 11 dolara size veriyorum diyor.' Bize firma 11 dolar diyor, TEB bize 12 dolar diyor, tabii buradan yüzde 4 komisyon alacak ayrıca. Firmanın buraya verdiği teklif 12 dolar ve artı yüzde 4 olacak.

* Ama yani firma bize 11 dolar veriyor. Sonra firma diyor ki okuyorum, 'Bu Abbott firmasının Hollanda'da üretmiş olduğu aşıdan Türk Eczacıları Birilği ile de paylaşıldı. Tedarikçi depolardan üretici yetki belgesi aşının orijinal olup olmadığını kanıtlayan analiz sertifikası, orijin sertifikası gibi belgeler sağlanamadığı için ürünün gerçekten olup olmadığı teyit edilememiş, ayrıca mevcutsa bile sahte veya bozulmuş olabileceği kaygısıyla tedariğinden vazgeçilmiştir.' Firma diyor. Nerede aşı? Bu kadar söylüyorum. Firmayla zaten bir ay öncesinden irtibattayız."

12 BİN SAĞLIK PERSONELİ MÜJDESİ

Bakan Koca, personel ile ilgili olarak, "Önümüzdeki günlerde KPSS puanına göre ÖSYM tarafından yapılacak merkezi yerleştirme ile 12 bin sözleşmeli sağlık personeli alıyoruz. ÖSYM hazırlık yapıyor. Bununla ilgili 7 bin hemşire, 1700 ebe, 2 bin 864 sağlık teknisyeni gibi devam ediyor." dedi.

COVID İLACI AÇIKLAMASI

Türkiye'de üretilen, sentez edilen, devamında 3 firmanın da ayrıca yerli olarak ürettiği Kovid-19 tedavisinde kullanılan ilaca ilişkin açıklamalarda bulunan Koca, "Benim kurucusu olduğum kuruluşla irtibatlı kılınarak özellikle bunu neredeyse her gün dillendiren arkadaşlarımız var. Umarım bugün beni dinlediklerinde bu yanlışı bundan sonrası için tekrarlamazlar diye ümit ediyorum" ifadelerini kullandı.

Bakan Koca, sözlerine şöyle devam etti:

* USAŞ'a başlayan arkadaşın 2 dönem belediye başkanlığı, ayrıca SGK il müdürlüğü yapmış geçmişi var. Sadece bir yıl zaman diliminde ders vermek üzere kurucusu olduğum üniversiteye gelmiş olan biri. Bugüne kadar belki yüz defa tekrar edildi ama bir gün belediye başkanlığı ve SGK il müdürlüğü söylenmedi. Diğer arkadaş ise son 4 yılını Acıbadem Özel Sağlık Hizmetleri'nde yurt dışı işleri için koordinatör olarak görev alan, ondan önce 3 farklı hastanede görev alan, 10 yılı özel sektörde geçen, sadece üniversitede ders vermek üzere 1-1.5 yılı geçen birisi. Bunu da özellikle söyleyeyim. Hastanelerdeki çalışması hiç konuşulmadı.

SÖZLEŞMESİ VE MENFAAT İLİŞKİSİ YOK

Kovid-19 tedavisinde kullanılan bir ilaca yönelik açıklamalarda bulunan Koca, "Biz ilacı Çin'den 140 dolara alıyorduk ve bu ilacı yerlileştirmek istedik. Çünkü bu ilacı özellikle pandemide erken dönemde hastalarımıza vermek istedik. Son dönem uygulamalarımızda, geç dönem uygulamalarımızda bu ilacın fazla faydasının olmadığını gördük. Hatırlarsanız o dönem, bu ilacın etkisini öncelikle göreceğini ifade etmiştik. Çünkü Çin geç dönemde kullanıyordu. Yoğun bakım döneminde bir faydasının olmadığı, bu ilacın erken dönemde kullanımının faydalı olacağı düşünülerek rehberimize ilave edildi" bilgisini verdi.

Koca, sözlerine şöyle devam etti:

* Bu ilacı 140 dolar olduğu bilinerek, ilacın yaygın kullanımını sağlamak için yerlileştirme noktasında biz ısrarlı olduk ve bu ilacı sentezlemek üzere kurucusu olduğum üniversiteden bir öğretim üyesi arkadaş bilinen bir firmaya sadece proje desteği verdi. Hiçbir şekilde üniversiteyle asla bir sözleşmesi ve menfaat ilişkisi yoktu. Bunun altını özellikle çizmek istiyorum.

* Özellikle o arkadaş da heyecanla bu ilacı üretme çabası içinde oldu Amerika'da uzun süre bu konuda çalışan biri olduğu için. Devamında sentez başarıldı. Bu ilacı alabilecek tek yer Bakanlık, yani kamu. 140 dolar olan ilaç için telaffuz edilen, 100 dolar oldu. Bu arada 3 farklı firma da ham maddesini ithal ederek müracaatını yaptı.

* Ben sizin kurucusu olduğum yerle ilişkili kıldığınız yere ruhsat verdim mi? Bunları ilk defa duyacaksınız ve belki de inanmayacaksınız. Dört firmadan bahsediyorum, 4 firma birbiriyle mücadele, rekabet içinde olan firmalar. Bunların hepsi bilir.

KABUL ETMİYORSAN, RUHSAT YOK

Kendisinin nerede neyi konuştuğunu çok iyi bildiğini dile getiren Koca, "Ben tek firmaya olmayacak, dedim. Diğer müracaat eden 3 firmayla birlikte verilecek, 4 firmaya verilecek, dedim. Ben çünkü ham madde ithalinin ne olduğunu biliyorum, maliyetinin 10 doları geçmediğini de biliyorum. O nedenle 13-14 dolardan da fazla bunun fiyatı olamayacak. Yurt dışına istediğiniz fiyatı verebilirsiniz ama kamuya vereceğiniz fiyat 10'da 1'i olacak dedim. Yani, 23-24 dolardan fazla olmayacak dedim. Bunu kabul etmiyorsan ruhsat yok dedim" açıklamasında bulundu.

Koca, normalde bunun uygulanabilir bir şey olmadığına işaret ederek, şunları kaydetti:

* Kamu mantığında yapılabilecek bir şey değil. O firma kabul etmedi. Bunu birçok arkadaşımız iyi bilir, birçok yeri zorladılar ve en sonunda olmadığını gördüler. İki firma hemen kabul etti, 10 bin kutu ilaç vermeyi de taahhhüt ederek. Bu durumda o firma da 10 bin kutu verecek dedim ve 4 firmaya biz ruhsat verdik. O firmaya özellikle vermek isteyen kamudaki arkadaşlardan birisini de görevden aldım.

* Israrla benimle irtibatlı kıldığınız firmaya verilmemesini söyleyen ben, o kişiyi, 4 firmaya vereceksiniz ve bunun fiyatı 13-14 doları geçmeyecek. 140 dolar olan ve o firma 100 dolara vermeyi teklif eden firmadan bahsediyorum. Devamında 4 firmaya verildi ve 4 firma da 14 dolardan vermeye devam etti. O benim görevden alıp başka birisini atadığım kişinin verdiği ruhsatla alındı ama görevden aldığım kişi şu an özel sektörde.

'TTB'YE DE ANLATTIM'

Milletvekillerinin iyi niyetine güvenerek anlattığını belirten Koca, bu dediklerini Türk Tabipler, Birliği'nin (TTB) kendisine ziyaretinde de anlattığını söyledi. Koca, "4 firma, şimdi 2 firmaya daha verdik 6 firma oldu. Bu firmaların hepsi neyin nasıl olduğunu iyi bilir" diye konuştu.

Koca, ilaç için 4 firmayı ihaleye aldıklarını da belirterek, "O 100 dolar diyen benimle ilişkili kılınmak istenen firmanın verdiği fiyat 350 lira, vermedi; diğer 2 firma indirdi aşağıya. İkincisinde 200 liraya indirdi, vermedi. Bunları bugüne kadar yaşamamışsınızdır ama böyle oldu" dedi. 

KİTLERİN FİYATI 9.8 LİRADAN FAZLA DEĞİL 

Kovid-19 tanısında kullanılan kitlere ilişkin açıklama yapan Koca, "Kit meselesinde bizim yurt dışından aldığımız kitin karşılığı 8,75 dolardı. Bu kiti yerlileştirmek istedik. Bir firma yerlileştirdi, hatlarını da biz satın aldık ama o nemli değil. Bu yerlileştirmeyle birlikte devamında bir ay sonra başka üreten firmalar da oldu. Bu firmadan bizim aldığımız rakam neydi biliyor musunuz, 32 lira. Yerli üreten şu an aldığımız firmalara 'Biz sizden almak istiyoruz' dediğimizde 8 doların altına inmediler" diye konuştu.

Daha sonra bu firmaların sayısının 12'ye çıktığını anlatan Koca, "32 liraya aldığımız kitlerin hepsini ihaleye sokarak 6 firma girdi. Fiyatı kaça indi biliyor musunuz, 9,8 lira. Niye? İki firma özellikle rekabet ederek yurt dışına satışı kapatmak için fiyatı 9,8 liraya indirdi. Normalde maliyeti 9,8 lira değil. Peki, 9,8 liraya verdikten sonra bizim geçmişe yönelik 32 liraya aldığımız kitler için ne yaptım ben? Geriye dönük 1,7 milyon kiti 9,8 liraya çektim. Kamuda bu yapılabilir mi, kamu mantığında bu mümkün mü? USHAŞ'ın Sağlık Bakanlığı adına aldığı bütün kitler 9,8 liranın üstünde asla değil" açıklamasında bulundu.

Koca, sözlerine şöyle devam etti:

* Devamında bu firmalar tekrar ihaleye sokuldu. Firmalar çünkü 9,8 liradan artık vermek istemedi, diğer 3 firma da vermedi, 12 firma da vermedi, 1,65 dolardan vermek durumunda kaldılar. Devamında şu an kim veriyorsa, 4 firmadan alınıyor, 1,65 dolardan alınıyor. Ama geçmişe dönük, pandeminin nisan ayından aldığım kiti 9,8 liraya, 1,7 milyon kiti geriye dönük fatura keserek aldık. Kamu mantığında yeri yok, ben onu anlıyorum ama bunu yaptım diyorum.