Üç büyük üniversitenin rektöründen tercih önerileri
Güncelleme Tarihi:
Times Higher Education (THE) ve QS gibi saygın yükseköğretim derecelendirme kuruluşlarının dünya sıralamalarında, Türkiye’den de üniversiteler yer alıyor. Sayısız program arasından hangisini tercih edeceğinize karar veremediyseniz, bu listelerde olan, Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinin rektörlerine kulak vermeye ne dersiniz?
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ve Boğaziçi Üniversitesi rektörleri, geleceğin meslekleri, yükselen alanlar ve meslek tercihinde nelere dikkat edilmesi gerektiğini ayrıntılarıyla anlattı.
Prof. Dr. Mehmet Karaca İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü: İstediklerinizle yapabilecekleriniz arasındaki dengeyi gözeterek, dünyayı gözlemleyerek meslekleri tartın. Alanlar arası geçirgenlikle birlikte köklü bir üniversiteyi tercih edin. Bazen kendinize uymayan bir bölüme girdiğinizi sonradan fark edebiliyorsunuz. Özellikle kararsız adaylar, ileride alternatif yollara imkân veren ve belirli dönemle kısıtlı olmayan mesleklere yönelmeli.
Aileler de tercihte çok etkili oluyor. Birçok anne-baba çocuklarının doktor olmasını istiyor. Ama tıp da dönüşüyor. Belki gelecekte sağlığımızı robotlara, yapay zekâ programlarına emanet edeceğiz. Zorlu maratondan çıkan üniversite adayları da bu robotları ve sistemleri geliştirme vizyonuyla meslek seçmeli. Gençler, yeni dünyaya daha iyi hazırlanıyor, heyecan duyarak yapabilecekleri yepyeni meslekler onları bekliyor. Başarı heyecanın ardından gelir. Aileler de yeni mesleklere önyargıyla yaklaşmamalı.
VERİ BİLİMCİSİNE ÇOK İŞ DÜŞECEK
Üniversitelerin dönüşebilmesi bilgi, deneyim birikimi ve yenilikçi bakış açısı gerektiriyor. Bunun için de araştırma ve geliştirme, girişimcilik vizyonu olan, köklü üniversiteler ön plana çıkıyor. Örneğin, İTÜ geleceğin mesleklerine göre altyapısını şekillendiriyor.
Matematik, fizik ve kimya gibi temel bilimler tekrar popülerlik kazanacak. Fen ve mühendislik okuyan gençlerin sosyal bilimlerle donatılması girişimcilik ve inovatif düşünmelerine katkı sunacak. Endüstriyel veri bilimciliği; robot koordinatörlüğü; IT/ IoT çözüm mimarlığı; endüstriyel bilgisayar, şebeke geliştirme, 3D yazıcı mühendislikleri; bulut hesaplama ve veri güvenliği uzmanlıkları; endüstriyel kullanıcı arayüzü ve giyilebilir teknoloji tasarımcılığı geleceğin meslekleri olarak öne çıkıyor. Özellikle veri ile veri işleme programı geleceğin temel meslekleri arasında. Onlar veriyi çıkarıp hazırlar, gelişmiş analizler yürütür. Sonuçları ürün ve üretim sürecini geliştirmek için kullanılır.
Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök Orta Doğu Teknik Üniversitesi Rektörü: Üniversitede ilk eğitim kalitesine dikkat edilmeli. Bölümlerin uluslararası akreditasyon kurum ve kuruluşlarınca tanınması, eğitimin uluslararası standartlarda olduğunu göstermesi açısından önemli. Ayrıca eğitim-öğretim koşulları da dikkate alınmalı. Uluslararası düzeyde eğitim almış, başarılı, alanındaki gelişmeleri takip eden, yetkin akademik kadro; eğitim kalitesi araştırılırken göz ardı edilmemeli. Sınıf ve laboratuvar koşulları kadar öğrencilere sunulan kültür, sanat, spor, bilim etkinlikleri de eğitimi değerli kılıyor.
İŞ DÜNYASINA HAZIRLAMALI
Ayrıca müfredat içeriği ve derinliği dikkate alınmalı. Eğitim tek boyutlu olmamalı. Farklı düşünme biçimleri, yetenek ve derinlik kazandıracak dersler yer almalı. Disiplinlerarası çalışmaya olanak tanımalı, yan dal-çift ana dal seçenekleri sunmalı, lisansüstü eğitime ve araştırma projelerine de değer vermeli. ODTÜ’de özellikle lisans öğrencilerimizin disiplinlerarası çalışmalarına destek için bir merkez oluşturduk. ‘Tasarım Fabrikası’nın amacı; üniversitemizde tasarım, mühendislik, bilişim, sosyal-idari bilimler, eğitim ve diğer ilgili alanlarda çalışan araştırmacı ve öğrencilerin, disiplinlerarası takımlar oluşturarak, sanayiyle işbirliği halinde yeni ürünler geliştirmesini sağlamak. ODTÜ’lü lisans öğrencileri aldıkları seçmeli derslerle ‘Tasarım Fabrikası’ndaki çalışmalara katılabiliyor. Bir mühendislik öğrencisi, Suriyeli göçmenler için tasarlanmış sosyal bilim projesinde veya bir sosyal bilimler öğrencisi, serebral palsi hastası çocukların egzersiz yapmasını sağlayan bilgisayar oyunu temelli tıbbi cihaz geliştirme projesinde çalışabiliyor.
Üniversite eğitiminin, öğrencileri iş dünyasına ne kadar hazırladığı da değerlendirilmeli. Staj olanağı sunmalı. Türkiye ve yurtdışındaki firmalarla iletişim sağlamalı. Mezun ağı geniş olmalı. Girişimcilik fırsatı yaratan ortam ve programa yer vermeli.
Prof. Dr. Mehmed Özkan Boğaziçi Üniversitesi Rektörü: Dikkat etmeniz gereken en önemli nokta, başarılı olduğunuz alanları iyi tanımak. Kendinize meslek baskısı yapmadan, bireysel yetkinlik ve ilgi alanlarınız doğrultusunda en uygun seçimi yapmaya çalışın. Dünya artık siber sistemler, yapay zekâ, büyük veri eşliğinde gelişen ‘ileri akıllı toplum’ kavramını konuşuyor ve yaşıyor. ‘İleri akıllı toplum’, farklı disiplinlerin birbirinin içine geçtiği, yeni meslek alanlarının ortaya çıktığı, yepyeni buluşlar ve girişimlerin dünyayı değiştirdiği bir model. Böyle bir toplumda hemen her meslek ve disiplin alanı, hızlı değişime ayak uydurmak durumunda. Dolayısıyla gençlerimiz bizim bildiğimizden çok farklı bir ekosistemde, yeni koşullara adapte olarak kendilerini yeteneklerine uygun disiplinlerde yetiştirmek ve geleceğe hazırlanmak zorunda. Onları yarına hazırlayacak eğitim kurumlarının bu çok yönlü, çok disiplinli, küresel rekabete uyumlu bakış açısına sahip olmaları kritik önem taşıyor.
Günümüz şartlarında bireylerin bir meslekte başarılı olmasının ötesinde yenilikçi, değişimleri okuyabilen, analitik, çözüm odaklı ve esnek olması artık zorunluluk. Hayatınızın en önemli kararlarından birinin eşiğindeyken, sizi bu donanım ve yetkinliklerle geleceğe hazırlayacak eğitim kurumlarını seçmenizi öneriyorum.
Ülkemizin en çok global lider yetiştiren üniversitesi olarak, mezunlarımızın temel niteliklerine baktığımızda vizyon sahibi, kriz yönetiminde deneyimli, çalışkan, çok yönlü ve performans baskısına dayanıklı olduklarını görüyoruz. ‘İleri akıllı toplum’ modelinde çok boyutlu, farklılıklara açık bir vizyonla kendisini donatmış, problem çözme yeteneği yüksek her birey, seçtiği alan veya meslek ne olursa olsun başarılı olacaktır.