Doç. Dr. Nermin Köşüş
Doç. Dr. Nermin Köşüş
Doç. Dr. Nermin KöşüşYazarın Tüm Yazıları

Kızlık zarı nedir? Ne değildir?

Coğrafyamızda kızlık zarı konusundaki bilgisizlik, aşırıya kaçan fikirler, güvensizlik ve bazı doğru bilinen yanlışlar ailelerde ve özellikle genç kızlarda onarılması güç travmalara, aile içi şiddete, intihara, namus cinayetlerine ve ölümlere neden olmaktadır.

Haberin Devamı

Kızlık zarı vajinal girişi örten ince bir mukozal katlantıdır. Tıbbi terim olarak kızlık zarına ‘hymen’ denir. Hymen eski Yunan mitolojisinde evlilik tanrısı ‘Hymenaios’ dan gelmektedir. Terim anlamı olarak kızlık zarı demektir.

Hymen normalde incedir ve ortasında adet kanının dışarı çıkmasına müsaade edecek büyüklükte bir delik vardır. Bu delik iğne ucu kadar ince olabileceği gibi, bazı kızlarda farkı genişlikte olabilir. Bazen de kızlık zarında hiç delik olmaz. Bu nedenle adet kanı içerde birikir, dışarı akmaz. Bu durum ergenlikten sonra aşırı sancı ve ağrıya neden olur. Bu şekilde kapalı kızlık zarının cerrahi olarak açılması gerekir.

- Kızlık zarı ne işe yarar?

Kızlık zarının şimdilik bilinen tek fonksiyonu, vajinal girişi kapatarak genital enfeksiyondan ergenlik çağına gelinceye kadar çocuğun korunmasını sağlamaktır. Ergenlikten sonra hormonların etkisiyle vajinal pH düşer ve oluşan asidik ortam nedeniyle enfeksiyon riski azalır.

Haberin Devamı

- Kızlık zarı düşünüldüğü kadar kalın ve sert değildir

Genel inanışta düşünüldüğü gibi hymen vajinayı kapatan kalın sert bir doku değildir. Embriyolojik dönemden kalma ince, esnek bir yapıdır. Şekli kişiden kişiye değişir, yaş ilerlemesiyle de şekli değişebilir. Yapısı genelde esnektir ve az damarlıdır. Nadiren kalın ve damarlı olabilir.

- İlk gecede kanama olmaması kızlık zarının bozulmuş olduğunu göstermez

Kızlık zarı genelde ilk ilişkide yırtılır. Ancak çok ince ve esnek olan kızlık zarları ilk ilişkide yırtılmayabilir. Çok az damar içerdiği için yırtılsa bile kanama olmayabilir ya da az kanama olduğu için fark edilmeyebilir.

- Kızlık zarı yırtıldığında belirgin ağrı olmaz

Kızlık zarının yapısında çok az sinir dokusu bulunur. Bu nedenle yırtıldığında ağrı olmaz veya çok hafif olur. Hissedilen hafif ağrı ilk ilişki nedeniyle vajinaya oluşan baskıdan da kaynaklanır. Yani kızlık zarının yırtılmasına bağlı aşırı kanama ve ağrı olması beklenen bir durum değildir. Ancak pek çok genç kızda ilk gece korkusu, aşırı stres ve gerginlik, eşin tecrübesiz olması, yanlış bilgilenme (ortalıkta gezen zifaf gecesine ait yalan, yanlış, abartılmış hikayeler) nedeniyle aşırı korku, kasılma olur, bu şekilde hazır olmadan girilen ilişki nedeniyle ağrı ve beklenenden fazla kanama olabilir.

Haberin Devamı

- Bazen kızlık zarı çok esnek olur, defalarca ilişki olmasına rağmen yırtılmayabilir

Bazı kadınlarında defalarca ilişki olmasına rağmen hymen sağlam olabilir. Benzer şekilde hamile kalmış bazı kadınlarda da kızlık zarı hala sağlam olabilir. Bu nedenle sadece kızlık zarı muayenesi yaparak bir kişinin bakire olup olmadığı her zaman anlaşılmaz.

- Bazen ilişki dışı nedenlerden dolayı kızlık zarında bozulma olabilir

Öte yandan daha önce hiç ilişkiye girmemiş bazı kadınlarda tampon kullanmak, yanlışlıkla parmağın veya bir objenin vajinaya sokulması, jinekolojik muayene olmak, smear testi aldırmak, spor yapmak, vajinaya fitil yerleştirmek, ağır spor yapmak gibi nedenlerle kızlık zarında bozulma olabilir. Hafif zedelenmeler genelde kendiliğinden iyileşir. Ancak kızlık zarının tabanına kadar inen yırtık varsa bu iyileşmez.

Haberin Devamı

- Kızlık zarı önceden bozulmuş olsa bile ilişkiden sonra bazen kanama gelebilir

Bu kanama kızlık zarından geliyor zannedilebilir. Ancak bu kanama kadındaki vajinal darlıktan, rahim ağzında yara, iltihap olmasından veya aşırı kasılmadan kaynaklanır. Bazı kadınlarda ara ara bu tip şikayetlere bağlı ilişki sonrası kanama olması sıkça görülen bir sorundur.

- Yaş ilerledikçe kızlık zarında bazı değişiklikler olur

Hiç ilişki olmasa bile zamanla kızlık zarı incelip, gerilir ve ilişki olmadan önce kendiliğinden bozulabilir. Öte yandan bazı kızlarda doğuştan kızlık zarı çok belirsiz olabilir, bu nedenle yırtık zannedilebilir.

- Kişi kendi kızlık zarını hissedemez

Haberin Devamı

Kişi kendi kızlık zarını hissedemez, dokunmakla anlayamaz veya bakmakla ayırt edip göremez. Çünkü kızlık zarında sinir dokusu yoktur. Renk ve doku olarak vajina ile aynı özelliklere sahip olduğundan aynayla, ışık tutarak bakılsa bile net ayırt edilmesi zordur. İnce olduğu için elle hissedilmez. Ayırt edilse bile neyin normal, neyin anormal olduğunu ancak bu konuda deneyimli uzmanlar bilir. Bu nedenle ancak bu konuda tecrübeli olan kadın doğum uzmanları ya da adli tıp uzmanı kızlık zarını değerlendirebilir.

- Kızlık zarının yırtılması için ilişki şart değildir

Cinsel ilişki dışında bazı şeyler kızlık zarının bozulmasına neden olabilir. İlla ilişki olması şart değildir. Bazı fiziksel aktiviteler kızlık zarını gerip incelmesine ve yırtılmasına neden olabilir. Ata binmek, bisiklet sürmek, ağaca tırmanmak, jimnastik yapmak, dans etmek gibi. Bunun dışında tampon kullanmak, yanlışlıkla parmağın veya bir objenin vajinaya sokulması, jinekolojik muayene olmak, smear testi aldırmak, transvajinal ultrason baktırmak, vajinaya fitil yerleştirmek, mastürbasyon yapmak gibi nedenlerden kızlık zarı zarar görebilir. Bu tip aktivitelerden evlilik öncesi uzak durmak gerekir.

Haberin Devamı

- Her yırtılan kızlık zarı kanamaz

Kızlık zarında damarlanma çok az olduğundan yırtıldıktan sonra olacaksa bile çok az kanama olur. Özellikle boşalma olduktan sonra semenle karışan kan iyice belirsiz hale gelir.  Ama eğer ilk ilişki zorla olursa, kadın hazır olmadan gerçekleşirse, erkeğin kadın genital anatomisini bilmemesine neticesinde kızlık zarını yırtma gayreti fiziksel ve ruhsal travmaya dönüşebilir. Bu travmaya bağlı kızlık zarının ötesinde vajinal yırtıklar ve buna bağlı aşırı kanama olabilir.  Bu nedenle bazen ömür boyu süren cinsel sorunlar oluşur.

- Kızlık zarının bozulmasına bağlı oluşan kanama kişiden kişiye değişir

Kanama miktarı kişiden kişiye değişir, leke şeklinde veya biraz daha fazla olabilir. Bazen de ilişki sonrası kızlık zarı yırtılsa bile kanamaz veya kanama çok az olduğu için fark edilmez. Bazen de esnek olur, ilişki esnasında yırtılmaz.

- İlişki sonrası oluşan her kanama kızlık zarına bağlı değildir

Bazı kadınlarda ilişkinin travmatik olmasına bağlı vajinal yırtık oluşur ve buna bağlı kanama olur. Yani kısacası ilişki sonrası kanamaya bakarak bir kızın bakire olup olmadığı sorgulanamaz. Öte yandan kızlık zarının yırtık olması bir kızın bakire olmadığını göstermez. Cinsel ilişki dışında pek çok nedenden dolayı kızlık zarı hasarlı olabilir.

- Kızlık zarı muayenesi nedir?

Bekaret konusunda şüphe duyulduğunda ilk başvurulan şey kızlık zarı muayenesidir. Bu muayenede kızlık zarı değerlendirilerek daha önce ilişki olup olmadığı anlaşılmaya çalışılır. Bekaret testi pek çok genç kız için sonucu ne olursa olsun stres ve korku kaynağıdır, haysiyeti zedeleyici bir durumdur. Öte yandan test sonucuna göre bekareti belirlemek her zaman mümkün olmamaktadır. Bu testi yaptırmak için aşırı baskı altına alınan genç kızlarda buna bağlı intiharlar bile görülmektedir. Bu nedenle genç kızların ve kadınların buna zorlanması doğru değildir, bekaret testi zorunlu haller dışında yapılmamalıdır.

- Kızlık zarı muayenesinin bu konuda bilgili ve deneyimli doktorlar tarafından yapılması gerekir

Bazen kızlık zarında olan normal anatomik değişiklikler tecrübesiz kişiler tarafından yanlış değerlendirilebilir. Bu durum geri dönülmez ağır hatalara neden olabilir. Hymen’de doğal olarak çentikler ve çıkıntılar bulunur. Bunlar deneyimsiz kişiler tarafından yanlış yorumlanabilir. Bu nedenle illa bekaret muayenesi yapılacaksa, bunun bu konuda tecrübeli bir jinekolog veya adli tıp uzmanı tarafından yapılması gerekir. Öte yandan daha önce hiç ilişkiye girmemiş kızlarda bile hymen’de yırtıkların olabileceği de akıldan çıkarılmamalıdır.

- Kızlık zarı dikilerek tamir edilebilir

Yırtık olan kızlık zarının tamir edilmesine himenoplasti veya himenorafi denir. Burada yapılan tam bir onarım değildir. Sadece kanamayı sağlayacak kadar düzeltme yapılır. Bazı toplumlarda boşanmaları engellemek, kadını şiddetten korumak için, cinsel tacize uğrayanlarda psikolojik rehabilitasyon için himenoplasti yapılmaktadır.

Kızlık zarının dikilmesi basit bir operasyondur

Kızlık zarı dikimi çok ince ipler kullanılarak kalan zar parçaları birbirine yaklaştırılır. Basit bir işlem olmasına rağmen bazı doktorlar kızlık zarını dikmek istemez. 

- Kızlık zarı bakireliğin simgesi olarak algılanmamalıdır

Çeşitli nedenlerden dolayı kızlık zarı hasarlanabilir, ilişki olmadan da yırtılabilir veya esnek olduğu için yırtılmayabilir, kanama olmayabilir. Bu nedenle pek çok genç kız stres yaşamaktadır.

Sonuç: Bilgi güçtür…

Evet, doğru bilgi güçtür. Kişiyi ve toplumu yanlış bilgi ve inanışlardan, bunlara bağlı olumsuzluklardan korur.

Sonuç olarak kızlık zarı bakire olmakla eş anlamlı değildir. Sadece buna bakılarak yorum yapmak ciddi hatalara ve geri dönülmez vahim sonuçlara neden olabilir. Kadınların çok fazla muzdarip olduğu bu konuda son derece hassas ve dikkatli olunmalı, bu konudaki yanlış bilgiler artık terk edilmelidir.

Yazarın Tüm Yazıları