Mavi ekonominin derinlerinde...

Bodrum Belediyesi geçen hafta sürdürülebilir turizmi konuşmak üzere, dünyanın birçok yerinden turizm profesyonellerini, iletişim uzmanlarını, ulusal ve uluslararası STK çalışanlarını ve biz gazetecileri davet etti... Forumun teması ‘Rethinking the Blue Economy - Mavi Ekonomi Hakkında Yeniden Düşünmek’ idi; bu başlık altında çok sayıda oturum düzenlendi. Forumdan bolca izlenim ve yeni fikirle döndüm ama önce size ‘mavi ekonomi’ nedir, bir cümleyle özetleyeyim: Mavi ekonomi; balıkçılıktan deniz ticaretine, kıyı gelişiminden turizme, gemi yapımından yenilenebilir kaynakların üretilmesine kadar deniz ve kıyı bölgelerindeki tüm üretim ve pazarlama faaliyetlerini kapsıyor. Ev sahibi Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras, açılış konuşmasını yaptı, toplantıların tümünü izledi ve kapanış konuşmasında da Bodrum’un doğası ve kültürel değerleriyle büyük bir potansiyeli olduğunu söyleyip “Sadece deniz-kum değil, ekoturizm, kırsal turizm, kültürel turizm gibi pek çok imkân sunabiliyoruz. İklim krizi ve çevreyle ilgili diğer sorunlar, turistlerin seyahat tercihlerini daha çok etkilemeye başladı. Biz de turizm stratejilerimizi mavi ekonomi gerçeklerine uygun biçimde geliştirmeye çalışıyoruz” dedi. Çok cesaretli bir söylem çünkü bugün Bodrum ‘vahşi turizmin’ sembolü değil mi? Azalan orman varlığıyla yangınlar- fırtınalar gibi doğal afetlerin tehdit ettiği Bodrum için önümüzdeki yıl anormal pahalı plaj adisyonu-lahmacun fişi yerine marinadaki süperyat-helikopter trafiğinin karbon ayak izini konuşacağımıza dair umutlanıyorum.

Malta’dan ilham almalı

Forumun ortaklarından biri Malta merkezli Akdeniz Turizm Vakfı. Muğla için iyi bir örnek ve partner Malta. Bir takımada ülkesi. Tümüyle korunmuş kültürel varlığı, deniziyle Akdeniz’in ortasında, zaman ortaçağda donmuş gibi duruyor. Maltalı konuşmacıların dikkat çektiği gibi kitle turizmi, mavi ekonominin düşmanı. Çünkü kitle turizmi turist-yerli iletişimini, çevre-ekonomik faaliyet dengesini, turist-halk-işletme dengesini bozuyor. Kitle turizminden uzaklaşmak için niş etkinlikler daha da nişleştirilebilir dendi. “Temizlik için dalalım” diye turistleri denizin temizlenmesi için davet etmek ya da ‘arkeolojik dalış’ gibi farklı ilgi alanlarını bir araya getirmek yine öneriler arasındaydı. Dalış konusunda dünyada birçok rekor kıran Şahika Ercümen oturumlardan birinde ‘Şimdi suya saygı moda’ sloganıyla bir koleksiyon hazırladığı Koton’un Yönetim Kurulu Üyesi Gülden Yılmaz ile sahnedeydi. “Poşetle oynayan yunus, ağa dolanmış Carettalarla karşılaşıyorum. Nefesimi tutup dalıyorum ve denizin boğulduğunu görüyorum” diye anlattı suların altında olan biteni. Bir tekstil firmasının turizmcilere ilham vermesi açısından Gülden Yılmaz’ın tutumu önemliydi. Doğa dostu materyal ve üretim teknikleri kullanarak milyonlarca litre su tasarrufu elde ettiklerini anlattı. Antarktika’daki sularda mikroplastik çıkması bütün sektörlerin birbirine nasıl bağlı olduğunun da kanıtı gibi...

Serbest dalış rekortmeni Şahika Ercümen

Pandemi sonrası lüks

Konuşmalardan aldığım kimi notları da sıralayayım:

m Sürdürülebilirlik kavramıyla yetinmemeliyiz. Yasa, yönetmelik kâfi değil; insanlara ‘yeşil olanı seçmeyi’ öğretmeliyiz. Lüks israfla aynı anlama gelmemeli.

m Lüks hizmet bekleyen turistler artık beyaz eldivenli garson değil, güler yüzlü hizmet arıyor.

m Turist ömür boyu unutulmayacak deneyimler ister. Bu nedenle ‘deneyim yöneticisi’, ‘mutluluk planlamacısı’ gibi insanlar çalışıyor otellerde.

m Kalabalık, deneyimleri köreltiyor. Bodrum “miktar mı kalite mi” karar vermeli.

m Suudi Arabistan 2030 yılı için multitrilyon dolarlık bir turizm yatırımına başladı. Adı: Canlandırıcı ve doğaya saygılı turizm.

m Konuşmalar sırasında sık sık mavi yolculuktan bahsedildi. Endonezyalı teknoloji şirketi WIR’da metaverse yöneticisi olarak çalışan Yasha Chatab, bu kavramı ilk kez duymuş. Merak edip araştırmış, çok beğenmiş ve bu deneyimin metaverse evrenine taşınması gerektiğini söyledi. Mavi yolculuk deneyiminin gerçeğini pazarlamak için harika bir öneriydi. Umarım o çok sıkışık programda, kimsenin kimseyi pek dinlemediği o hızlı konuşmalar arasında bu öneri duyulmuştur. Forumun bence en somut tekliflerinden biriydi.

m Teknoloji oturumu verimliydi; insansız teknelerle okyanus kontrolleri yapılabiliyorsa Bodrum’da da denizi korumak için drone’larla bir kontrol network’ü kurulsun önerisi en iyi fikirlerdendi.

m Bir de forum dedikodusuyla bitireyim; Maltalı konukların İstanbul aktarmalı dönüş uçaklarını 10 saat kadar aralıklı almasının sebebi, çoğunun tarihi bir Türk hamamına gitmek istemesiydi.