Eriyen buzullar deniz seviyesini 10 metre yükseltmiÅŸ

Son bir araÅŸtırmaya göre, 19 bin yıl önce Kuzey Avrupa ülkeleri buzullarla kaplıydı. YaÅŸadığımız son buzul devrinin bitiminde eriyen buzullar sadece deniz seviyesini yükseltmekle kalmayıp dünya iklimini de altüst etmiÅŸ. Bu etki, araÅŸtırmacıları, küresel ısınma yüzünden bugün de endiÅŸelendirmekte.Dünya iklimi üzerine yapılan neredeyse her araÅŸtırmadan, irili ufaklı felaket bulguları elde ediliyor. Buzullar tıpkı bundan 19.000 yıl öncesinde olduÄŸu gibi küçülmeye, erimeye devam ediyor. O tarihlerde kuzey Avrupa henüz kalın bir buz tabakasıyla örtülüyken, erimenin etkisiyle deniz seviyesi yükseldiÄŸi gibi iklim de altüst olmuÅŸtu, diyor araÅŸtırmacılar Science dergisinde. Bilim adamları bu senaryoyu uzun bir süredir tahmin ediyorlar ancak kanıtlayamıyorlardı. Deniz seviyesinin önemli ölçüde yükseldiÄŸini yansıtan tek kanıt Avustralya kıyılarındaki tortullardan çıkarılan bir karot örneÄŸiydi. Özellikle de kuzey yarımkürede bu konuda bugüne deÄŸin kesin belirtilere rastlanmamıştı. Fakat Oregon Devlet Ãœniversitesi’nden Peter Clark, ÅŸimdi yeni bir kanıt getirdi. Ä°ngiliz ve Kanadalı meslektaÅŸlarıyla birlikte Ä°rlanda’nın doÄŸu kıyısında on metre derinliÄŸinde bir kanal bulan jeolog, bunun son buzul devrinin bitimindeki buzul sularıyla tortulların içine açıldığını sanıyor. Kanalın içindeki tekhücreli fosilleri içeren çamurun, buzul nehriyle birkaç yüz yıl içinde taşınmış. Buradan yola çıkan araÅŸtırmacı deniz seviyesinin, buz devrinin sonlarında 100-500 yıl içinde en az on metre yükseldiÄŸini tahmin ediyor. Bu artış ise kuzey Atlantik’teki akıntıları bozacak kadar güçlüydü ki bu günümüzde hızla eriyen buzullar yüzünden iklim araÅŸtırmalarını endiÅŸelendiren bir geliÅŸme. Deniz seviyesinin 19.000 yıl önce yükseliÅŸi kuzey yarımküredeki sıcaklıkların iyice düşmesine yol açtığı gibi akıntılarda meydana gelen deÄŸiÅŸimlerle de güney Okyanus suları iyice ısınmıştı. Güney kutbu etrafındaki buz erimeye baÅŸlayınca buzsuz alanlar uzaya daha az ışık yansıtarak sıcaklıkların hızla artmasına neden olmuÅŸ, akıntılar ve rüzgarların etkisiyle de sıcaklıklar nihayet kuzey Avrupa’ya kadar ilerlemiÅŸti. Bugünkü deniz seviyesi son buzul devrinden 140-150m daha yüksekti. Demek ki Ä°rlanda kıyılarındaki 10m’lik ani yükseliÅŸ sadece bir baÅŸlangıç. Clark ve arkadaÅŸları bu yüzden deniz seviyesine baÄŸlı geliÅŸmeler konusunda uyarıyorlar. Son büyük buzul erimesiyle ortaya çıkan sonuçların Okyanus sistemiyle sıkı sıkıyla iliÅŸkili olduÄŸu görünmekte. Buzul sularının güney veya kuzey enlemlerinden gelmesi hiçbir ÅŸeyi deÄŸiÅŸtirmiyor, sistem son derece hassas. Â