LGS’ye sayılı günler kala 22 maddede stres azaltma rehberi

Hem öğrenciler hem de velileri için heyecanlı bir haftaya giriyoruz. LGS için 1 yıldır hazırlanan öğrenciler istedikleri bir liseye devam edebilmek için 5 Haziran Pazar günü sınava girecekler. Ancak uzmanlara göre, fazla heyecana bağlı artan stres ve kaygı öğrencilerin başarılı olmasının önündeki en büyük engellerden. Stres sebebiyle çocuklar aileleriyle çatışmaya girebiliyor ya da ‘başarısız olacağım’ kaygısıyla motivasyonlarını kaybedebiliyorlar. Tüm bu endişeleri yönetmek içinse en önemli görev anne-babalara düşüyor. Önümüzdeki 7 gün, son gece ve sınav sonrası için alanında uzman isimler tavsiyelerde bulundu.

Sınav öncesi rahatlamak için neler yapılmalı?
(Meditasyon eğitmeni Tuba Müftüoğlu)

*Stres ve kaygı durumlarında bedenimizle ilişkimiz kesilir. Beden farkındalığıysa nefesimize odaklanmamızla başlar. Bu farkındalık da öğrencilerin sınav aşamasında anda kalabilmesini ve rahatlamasını sağlar.
*Nefes uygulaması için doğru nefes alma tekniğine gerek yoktur. Sadece nefesin içimize girdiğini ve dışarı çıktığını fark etmek yeterlidir.
*Gündelik yaşamdaki farkındalık çalışmaları çok faydalıdır. Mesela duş alırken çözülmesi gereken testleri düşünerek stres olmak yerine dikkatimizi sabunun kokusuna vermek, stresin tuzağına düşmemizi engeller. Bunu yemek yerken, yürürken de yapabiliriz. Böylece düşünceler dağılır, kaygılar azalır ve ‘an’da kalmak başarılabilir.
*Ebeveynler hayatın gerçeklerine açık olup çocuklarıyla birlikte kabule geçmeli. Böylece çocukları da daha stressiz ve daha güvende hissedebilir.

Sınav esnasında dikkat için...
(Bahçeşehir Koleji PDR Koordinatörü Sibel Durak)

*Sınava bir gün kala akrabalar, öğrencilere başarı dilemek için telefon edebilir. Ancak çocuk bundan negatif etkilenip daha çok heyecanlanabilir. Bu nedenle anne-babalar, bu görüşmeleri engellemeli.
*Sınav esnasında dikkatiniz dağılırsa “Şu an sınavdayım. Bu benim kitapçığım, benim kalemim ve soruları çözmeye devam ediyorum” diyerek tekrar sınava odaklanın.
*Eğer sınavdan koptuğunuzu fark ederseniz zihninizin birkaç saniye dinlenmeye ihtiyacı var demektir. Kaleminizi bırakın, gözlerinizi kapatın, alnınızı ve şakaklarınızı ovarak veya sizi rahatlatacak başka bir dinlenme egzersizi yaparak 5-10 saniye gibi bir süreyi bu amaçla kullanın.
*Hissettiğiniz heyecan yerine çevrenize odaklanın. Kısa süreli bu ‘bilinçli odak sapması’ kendinizi toparlamanıza yardımcı olur. “Kalemi nasıl tutuyorum? *Kaçıncı sorudayım” gibi sorulardan yararlanabilirsiniz.
*Etrafınıza bakıp dikkatinizi ortamdaki başka noktalara yoğunlaştırabilirsiniz. Örneğin “Sınıfta kaç eşya var? Kaç kişi gözlük kullanıyor” gibi...

Sınav kaygısını arttırmamak için...
(Bilfen İlköğretim Okulları Rehberlik Bölüm Başkanı Tuğçe Kılıç)

*Sınava fazla anlam yüklemeyin. Sınav, çocuğun kişiliğinin, hayat başarısının değil, sadece akademik başarının göstergesidir. Amaç değil, araçtır.
*Yaptığınız fedakârlıkları dillendirmeyin.
*Çocuğunuza bir yaşam kurmak yerine, onun kendi hayatının mimarıolmasına izin verin.
*Alıştığı düzenin devam etmesi konusunda destek olun. Özellikle son dönemde hiçbir konuda değişiklik yapmamaya özen gösterin.

Öğrencilerin dikkat etmesi gerekenler
(Doç. Dr. Aslı Bugay Sökmez, psikolojik danışman ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü öğretim üyesi)

‘Rekabetçi arkadaşlarla son hafta görüşmemeye özen göster’
“Sen kaç soru çözdün, o da bir şey mi, ben iki katı çözdüm” şeklinde konuşan can sıkıcı arkadaşlarınla görüşme.

‘Son ana kadar ders çalışma’
Son hafta sadece günde 2 saat tekrara zaman ayır, yeni konu öğrenme. Son 2 gün ders çalışma,
bu kaygını arttırır. Mutlaka dinlen, uyu, sağlıklı beslen, kafein almayı azalt. Yoga ve ‘mindfulness’ etkinlikleri faydalı olabilir.

‘Sosyal medyadan uzak dur’
Sen ders çalışırken belki biraz sosyal ilişkilerden uzak kaldın. İşte bu nedenle, karşı cinsle ya da arkadaşlarla ‘abartılı mutlu’ fotoğraflar canını sıkabilir. Ayrıca sınava hazırlanırken kilo almak tipiktir. Sosyal medyada çoğu gerçek olmayan kusursuz bedenler yaza girerken ayrıca canını sıkmasın, en iyisi son hafta sosyal medyayı kapat gitsin.

‘Sınavdan önceki gece bunlara dikkat et’
Sıradan bir gece gibi olmalı. Erken uyu, ağır yemeklerden kaçın, ılık bir duş iyi gelebilir. Bilgisayar oyunları ve yorucu aktivitelerden kaçın.

‘Hepsini unuttum hissine aldanma’
Hisler sübjektif ve yanıltıcıdır. Kaygılıyken bilgiler uçup gitti sanırız ancak hepsi aklında. Yıllardır eğitimin içindesin, aylardır çalışıyorsun. Unutmadın, merak etme, gerektiğinde hepsini hatırlayacaksın.

‘İç sesini dikkate alma’
İç ses böylesi kaygılı anlarda seni korumak için genellikle en kötü senaryoyu söyler. Örneğin ‘Başarılı olamayacaksın’, ‘Rezil olacaksın’, ‘Hayatın bitti’ gibi... İçindeki bu ‘vesveseli teyzeyi’ dikkate alma.

Velilerin dikkat etmesi gerekenler

‘Çocuklar, tıpkı bir sünger gibi sizin duygularınızı emer’
Çocuğunuz siz stresliyseniz stresli, karamsarsanız karamsar olur. Bu nedenle ona olumlu duygularınızla rol model olun.

‘Öfkesini kişiselleştirmeyin’
Son dönemde artan sınav kaygısı çocuğunuzun size karşı öfkeli davranmasına neden olabilir. Size saygısızlık yapmıyor. Üstünüze alınmayın.

‘Güçlü yanlarını parlatın’
Son günlerde bir dersteki eksiklerini dile getirmek işe yaramaz. Bunun yerine hangi derste iyiyse bu konuda sohbet edin. Başarılarını hatırlatın.

Sınav sonuçlarını beklerken...
En doğrusu, sınavla ilgili az konuşmak. Anne ve baba, çocuk konuyu açınca sözünü kesmeden dinleyip “Bu konuda elinden gelenin kendince en iyisini yaptın, şimdi sabırla bekleyeceğiz” diyebilir.