Çok yönlü bir usta: Attilâ İlhan

Yayınevlerinin editörleri kadar, etkisi olan diğer bir çalışanları da danışmanlardır. Batı’da veya bizde önemli yayınevlerinin danışmanları vardır. Sözgelimi T.S. Eliot gibi ünlü bir şair, Faber and Faber yayınevinin danışmanlığını yapıyordu.
Danışman ne iş yapar?
Diziler önerir, gelen kitapları değerlendirir, başka kitaplar önerir, bir ölçüde bir yayınevinin gizli beynidir.
Attilâ İlhan (1925-2005) uzun bir süre Ankara’daki Bilgi Yayınevi’nin danışmanlığını yürüttü. Onun yazdığı türlerin hepsindeki ustalığı, bir danışman için gerekli bütün değerlendirme ölçütlerini uygulamaya elverişliydi.
İyi bir danışman yayınevine damgasını vurur, onun başarılı olmasını sağlar.
Attilâ İlhan’ın danışmanlığı sırasında Bilgi Yayınevi önemli atılımlarda bulundu, iz bırakan kitaplar yayımladı. Attilâ İlhan yalnız yayınevinin danışmanı değildi; İstanbul’a geldikten sonra hem televizyonda anılarını anlattığı bir program yaptı hem de bir televizyonun danışmanıydı. Bilgilerinin çeşitliliği birçok programın yapılmasını mümkün kıldı.
Danışmanlığın zor bir iş olduğunu deneyimlerimden de çıkarıyorum. Yazarla, şairle baş başa kalacaksınız.
Birçok edebiyatçı, birçok iyi yazar, şair, yazıdaki başarılarını konuşmada gösteremez. Attilâ İlhan her ikisinde de zirvede bir addı. Edebiyat matinelerinin yıldızıydı. Mavi Kuşağı’nda da birçok genç şairi etkiledi.
Yayınevlerinin tarihleri pek yazılmadı, oysa Attilâ İlhan gibi edebiyatın zirvesinde yer alanların danışmanlık döneminde o yayınevinde hangi kitapların basıldığı bilinse, bu konuda bir değerlendirme yapılabilir.
Ustanın yaşamıyla ilgili bir kitap: ‘Attilâ İlhan’ı Dinledim/Nam-ı Diğer Kaptan’. Söyleşi Selim İleri’nin.
Aramızdan ayrılışından sonra ailesi onun adına bir ödül koydu, ben de bu ödülün onursal başkanlık görevini yürütüyorum.