HÜRDANIŞ

Yurtdışındaki sürelerimi Türkiye’de saydırabilir miyim
Sedat Tayhan

TÜRKİYE’ye kesin dönüş yapsanız da, yurtdışındaki 10 yıllık sigortalı sürenizi SGK’ya borçlanabilirsiniz. Türkiye’de 7 aylık çalışmanız mevcut olduğuna göre, yurtdışındaki süreleriniz de 4/a sigorta kolunda değerlendirilir. Ancak ne zaman emekli olabileceğinizi tespit edebilmek için, sigortalı işe giriş tarihinizi bilmem gerekiyor. Çünkü sigorta başlangıcınıza göre, ki bu iş başlangıcı Türkiye’de olabileceği gibi, yurtdışında da olabilir, emeklilik kademesine giriyorsunuz. Tabi olacağınız kademeye göre de emeklilik şartlarınız belirlenecektir. Ancak bu bilgiyi, bana elektronik posta yoluyla göndermiş olduğunuz yazıda
yer almadığı için emeklilik şartlarınız konusunda size tatmin
edici bilgi veremiyorum. Yurtdışındaki sürelerinizi, Türkiye’deki emekliliğinize saydırmanın tek yolu, yurtdışı borçlanmadan geçi

yor, diğer bir ifadeyle yurtdışında sigortalı çalıştığınız veya bir yıla kadar işsiz olarak geçen her gün başına belirli bir miktar para ödemek suretiyle, bu sürelerinizin Türkiye’deki hizmet cetveline işlenmesidir. Yurtdışındaki süreleriniz başka türlü Türkiye’ye aktarılması söz konusu değildir.

Borcu taksitlere bağlayabilir miyim
Hüseyin Üstün – Almanya

SİZ de yurtdışındaki sürelerinizi SGK’ya borçlanma yoluyla Türkiye’den emekli olabilirsiniz. Meslek eğitimi sırasında 18 yaşınızı doldurduğunuz 15.1.1988 tarihi, sigorta başlangıcı kabul edileceğinden, 50 yaş ve 5.375 gün şartlarına tabi olacaksınız.
Ekim 2003’te Alman vatandaşlığına geçtiğinize göre, 15.1.1988’den itibaren 15 yılı aşkın sigortalı süreniz var. Bu süre de Türkiye’den emekli olmanıza yetiyor. Yıl sonuna kadar borçlanma talebinde bulunmanız halinde, borcunuz günlük 13.58 TL’den hesaplanacaktır. Buna göre size 72.993 TL tutarında borç tahakkuk ettirilecektir.
ÜÇ AY SÜRE VERİLİR
Borcu isterseniz taksitle, isterseniz peşin olarak yatırabilirsiniz. Önemli olan borcun size bildirildiği tarihten itibaren üç ay içinde tamamen ödenmiş olmasıdır. Diğer önemli husus ise yukarıda saydığım emeklilik şartları, ancak borçlanmanızı eski adıyla SSK’ya, yeni adıyla 4/a sigorta koluna yapmanız halinde geçerlidir. Bunun için borçlanma işlemini başlatmadan önce, bizzat Türkiye’ye giderek, kısa bir süre de olsa sigortalı bir işte çalışmanız gerekiyor. Böylelikle Türkiye’de son defa çalıştığınız sigorta kolu 4/a olacağından, yurtdışındaki süreleriniz de bu sigorta kolunda değerlendirilecektir.
EŞİNİZ NASIL OLUR?
Eşinizle ilgili soruya gelince. Eşinizin sigorta primi yatırmaya başladığı 2003 yılından 2015 arasındaki 12 yıllık sigortalı süresini borçlanabilir. Aynı zamanda Almanya’ya gelip 18 yaşını doldurduğu 4.12.1993’ten 2003 arasındaki yaklaşık 10 yıllık ev kadınlığı süresini de borçlanması halinde, eşinizin sigorta başlangıcı öne çekileceğinden 50 yaş ve 5.675 gün şartlarına tabi olur. Diğer bir ifadeyle, eşiniz, 1993 ile 2015 yılları arasında, 5.675 gün borçlanmasını yetecek kadar ev kadınlığı ve sigorta süresini borçlanabilir. Eşiniz de, sizin gibi borçlanma işleminden önce Türkiye’de bir sigortalı bir işte çalışması gerekiyor ki, söz konusu emeklilik şartları kendisi için geçerli olsun. Yıl sonuna kadar başvurursanız, eşinizin adına 77.067 TL ödemeniz gerekir.

Borçlanma işlemlerinin içinden kimse çıkamıyor
Metin Karagülle – Almanya

TÜRKİYE’de sigorta girişinizden önce borçlanma talebinde bulunduğunuz için, yurtdışındaki sigortalı süreleriniz Bağ-Kur’dan görülmüş. Borçlanma işlemlerinde sıralama hatası yapmışsınız. Borçlanma talep dilekçesini, sigorta girişinden sonra ilgili SGK İl Müdürlüğü’ne teslim edecektiniz. Ancak bu yolla, yurtdışındaki süreleriniz SSK’de değerlendirilirdi ve bu kurumdan emekli olmaya hak kazanırdınız. Şimdi konuyu mahkemeye intikal ettirdiğinizi ve yurtdışı sürelerinizin Bağ-Kur’da değerlendirilmesi için SGK’ya karşı dava açtığınızı yazmışsınız.
İKİ SEÇENEĞİNİZ VAR
Bu noktada önünüzde iki seçenek duruyor: Ya davanın sonucunu bekleyip, mahkeme kararıyla yurtdışındaki süreleriniz Bağ-Kur’dan SSK’ya aktarılacak, ya da davanın sonucunu beklemeden, borçlanma işlemini SSK üzerinden sonuçlandırmak için şu yolu izleyeceksiniz: Önceki borçlanma talebinizi iptal edip, yeniden talepte bulunacaksınız.
Bunun size getireceği avantaj şu olacaktır: Yurtdışı süreleriniz SSK’da değerlendirilecektir. Bu sayede SSK’dan daha kolay şartlarda emekli olabilirsiniz. Bu yolu izlemenizle birlikte, borcunuz, şu an geçerli olan günlük borç miktarı üzerinden yeniden hesaplanacaktır. Günlük borçlanma miktarı, önceki miktara göre, biraz daha yüksek olduğu için, ödemeniz gereken borç miktarı da artacaktır.

Dededen toruna aylık bağlanmaz
İsmail Saygın – Kassel / Almanya

ARKADAŞINIZA, dedesinden herhangi bir şekilde aylık bağlanmaz. Çünkü yetim aylığı ancak anne ve babadan, hak sahibi olan çocuklara bağlanacağı gibi, belirli koşullar altında tersi durum da söz konusu olabilir. Bu bağlamda, torunlar hak sahibi konumunda değillerdir.
Arkadaşınıza bir daha durumu sormanızda fayda var. Tahminime göre, söz konusu olan dede yerine babasından dolayı aylık bağlanmasıdır. Bu durumda tabii ki SGK, hak sahibi konumunda olan kişinin, yurtdışında geliri olup olmadığına bakacaktır. Arkadaşınızın Almanya’da işsizlik parası alıyor olması, yetim aylığı bağlanmasını engelleyen bir durumdur. Arkadaşınız kadın ise dul olmak şartıyla, yetim aylığı ile işsizlik parası arasında tercih yapacak. İkisini aynı anda alamaz.