‘Kiracının çıktığına sevinirken tadilat masrafı 150.000 TL’yi geçti…’ Kiracı evi nasıl bırakmalı? Evi zarar gören ev sahibinin hakları neler?
Güncelleme Tarihi:
Ev sahipleri, evlerini kiraya verirken çok önemli bir kıstas söz konusu: Eve iyi bakılması. Ancak bazen kiracılar eve zarar verebiliyor ve ev boşalana kadar ev sahibinin bundan haberi olmayabiliyor. Peki yasalarımıza göre, bir kiracı evden çıkarken evi nasıl bırakmalı? Eğer evde bir zarar varsa ev sahibi nasıl bir yol izlemeli? Maddî zarar kim tarafından karşılanmalı? Bütün bunları ve daha fazlasını gayrimenkul hukukçusu Avukat Ümit Yasin Kısa ile konuştuk.
Kiracılar ve ev sahipleri arasındaki anlaşmazlıklar gündemden düşmüyor. Hem basına hem de sosyal medyaya yansıyan pek çok örnek aracılığıyla tarafların yasal hakları da haberlere konu oluyor.
Geçtiğimiz günlerde yine benzer bir olay yaşandı. Bir ev sahibinin sosyal medyada paylaştığı, “Evimden kiracının çıktığına sevindim, beş aylık kirayı da ödemeden anahtarı bırakıp kaçtı. Evde bomba patlamış gibi. Şu ana kadar tadilat masrafı 150.000 TL’yi geçti. Evi olan kiraya vermesin, bırakın boş dursun” sözleri büyük ses getirdi.
Biz de bu paylaşımdan yola çıkarak kiracının evi boşaltırken taşıdığı sorumlulukları ve evin zarar görmesi durumunda ev sahibinin haklarının neler olduğunu gayrimenkul hukukçusu Avukat Ümit Yasin Kısa ile konuştuk.
İşte merak edilenler...
KİRACI EVİ NASIL BULDUYSA ÖYLE BIRAKMALI
1- Yasalarımıza göre, bir kiracı evden çıkarken evi nasıl bırakmalı?
Türk Borçlar Yasası’nın 334’üncü maddesi uyarınca “kiracı kiralananı ne durumda teslim almışsa, kira sözleşmesinin bitiminde o durumda geri vermekle yükümlüdür. Ancak, kiracı sözleşmeye uygun kullanma dolayısıyla kiralananda meydana gelen eskimelerden ve bozulmalardan sorumlu değildir”.
Dolayısıyla kiracı, olağan kullanımdan dolayı ortaya çıkan eskimeler dışında, kiralananı boşaltıp teslim ederken kira ilişkisinin başladığı dönemdeki haliyle geri vermelidir.
2- Kiracının evi nasıl bırakacağına dair bir başlık sözleşmelerde yer alıyor mu ya da almalı mı?
Uygulamada kiralananda bulunan demirbaşların bir listesi ile konutun tam ve sağlam şekilde teslim edildiği belirtilmektedir. Bunun dışında detaylı liste yapılan kira sözleşmeleri oldukça nadir olarak karşımıza çıkıyor.
Sözleşmelerde ayrıca kiralananın tahliye esnasında kiracı tarafından yeniden boyatılacağı da belirtilmektedir. Sözleşmede böyle bir yükümlenme varsa kiracı sözleşmenin bu maddesine riayet ederek boya da yaptırmalıdır.
'BİLDİRİM YAPILMAZSA KİRACI HER TÜRLÜ SORUMLULUKTAN KURTULUR'
3- Kiracı evi çok kötü durumda bırakırsa ev sahibi ne yapmalı? Bu konuda hukuksal bir düzenleme var mı?
Türk Borçlar Yasası’nın 335’inci maddesinde, “Kiraya veren, geri verme sırasında kiralananın durumunu gözden geçirmek ve kiracının sorumlu olduğu eksiklikleri ve ayıpları ona hemen yazılı olarak bildirmek zorundadır. Bu bildirim yapılmazsa, kiracı her türlü sorumluluktan kurtulur. Ancak, teslim alma sırasında olağan incelemeyle belirlenemeyecek olan eksikliklerin ve ayıpların varlığı hâlinde, kiracının sorumluluğu devam eder. Kiraya veren, bu tür eksiklikleri ve ayıpları belirlediğinde, kiracıya hemen yazılı olarak bildirmek zorundadır” ibaresi yer alıyor. Dolayısıyla kiraya veren böyle bir durumda vakit kaybetmeden işlemleri yerine getirmelidir.
4- Kiracı çıkarken eve zarar verirse ve yüklü bir masrafa sebep olursa ev sahibinin tamirat bedelini kiracıdan talep etme hakkı var mı?
Elbette, kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür. Bu tip bir durumda da bir kişi başkasına hukuka aykırı fiiller neticesinde zarar vermiştir. Bu halde zarar görenin genel hükümler dahilinde zararının giderilmesini talep etme hakkı olacaktır.
5- Ev sahibine sinirlenip kendince intikam almak için eve ve taşınmazlara zarar verenler olduğunu da biliyoruz. Bu kişilere karşı nasıl bir yaptırım söz konusu?
Kişinin uğramış olduğu zararlarını tazmin etmesi için hukuk mahkemelerinde dava açması gerekmektedir. Haksız fiillerin ceza sorumluluğunu doğurduğu durumlarda ise ayrıca ceza davası da açılabilir. Kiracının mala zarar verme suçunu işlemiş olması seçeneği de değerlendirilebilir. Bu durumda hapis veya adli para cezasına hükmolunabilir.
Ancak savcılık ve/veya ceza mahkemelerinin bu haksız fiillerin hukuk yargılamasının konusu olduğu değerlendirmesini yapması da olasıdır.
İŞTE ADIM ADIM İZLENMESİ GEREKEN ADIMLAR
6- Böyle durumlarda ev sahiplerinin atması gereken hukukî adımlar neler?
Bir kiracının, kiralananı zarar vererek teslim etmesi halinde;
-- Kiraya veren hiç vakit kaybetmeden bunları tespit ettirmelidir,
-- Kiracısına yazılı olarak bildirim yapmalıdır,
-- Bu tespit işleminin mahkemeler vasıtası ile yapılması ileride ortaya çıkacak ihtilafı önlemek bakımından önemlidir,
-- Akabinde kiraya veren, bu zararların giderilmesi veya zararların tazminat bedelinin kendisine ödenmesi için kiracısına karşı dava açmalıdır.