Kahvenin uyarıcı etkisi çayınkinden farklı mı?

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin açıklamasına göre ABD’de her yüz yetişkinden seksen dokuzu düzenli olarak kafein alıyor. Bu kafeinin üçte ikisi kahveden, altıda biri çaydan, geri kalanı ise diğer meşrubatlardan geliyor. İnsanlar bu içeceklerin içindeki tek uyarıcının kafein olduğunu sansa da aslında çay ve hatta sıcak kakao bile psikoetken etkilere sahip başka bileşikler içeriyor. Bu bileşiklerin uyarım derecesi değişiyor.

Kafein hâlâ en etkili uyarıcı. İngiltere’deki Northumbria Üniversitesi’nde beslenme psikoloğu olan Crystal Haskell-Ramsay, “Kafein diğerlerine büyük fark atıyor,” diyor. Fakat tek etkili olan kafein değil.

Söz gelimi çayda da teanin adında bir aminoasit var. 2008’de Haskell-Ramsay çok miktarda kafein ve teanini bir arada alan deneklerin, sadece kafein ya da sadece teanin verilenlere göre kendilerini daha uyanık hissettiklerini kanıtladı. Deneklerin tepki süresi daha düşük, bellekleri daha iyiydi. Çaydakine eşdeğer miktarda teaninle yapılan bir devam çalışması ise sonucun tam tersini gösterdi. Bu sefer teanin, kafeinin uyarıcı etkisini ortadan kaldırmıştı. Haskell Ramsay, “Bence bu dozla ilgili bir etki,” diyor.

Bununla birlikte aynı içeceği içen herkes aynı enerji patlamasını yaşamıyor. “İnsanların verdiği tepkide genetik farklılıklar var,” diyor Haskell-Ramsay. Örneğin kendisi kahveden uzak duruyor. “Benim için aşırı uyarıcı,” diyor. Tabii başka çaresi yoksa ozaman iş değişiyor. “Bir seferinde konferansa gitmiştim ama çay berbat. Akşam dört beş olduğunda o kadar kafein eksikliği hissediyordum ki nihayet gözümü karartıp bir kapuçino sipariş ettim.”

popsci.com.tr Tarafından Hazırlanmıştır.