Uzmanlardan YKS önerileri

ÖZEL MEF FEN VE TEKNOLOJİ LİSESİ - ÖZEL MEF LİSESİ PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK BÖLÜMÜ
Lise hayatında yaşadığın deneyimler ve yaptığın birikimler, gelecekteki yaşamının temel taşlarını oluşturacak. Şimdi hem bu birikim ve tecrübelerden faydalanacağın, hem de bunların üzerine eklemeler yapacağın üniversite ve meslek yolculuğun başlıyor. Bir yandan sınava hazırlık sürecinin, bir yandan pandemi sürecinin yarattığı stresle baş etmeye çalıştın. Başarı, elinden gelen çabayı göstererek hayal ettiğin noktaya ulaşmak için verdiğin uğraştır. Sınav psikolojisi ve sınav stratejisi olarak gruplayabileceğimiz konularla ilgili bir öneriler dizisi hazırladık.

SINAV ÖNCESİ
- Sınavdan bir gün önce, belli konuları hatırlamak adına notlarına göz atabilirsin. Ancak, yeni konu öğrenmeyi ve yoğun ders çalışmayı bırakmalısın.
- Sınavdan önceki gün, seni dinlendirecek sevdiğin etkinliklere zaman ayırabilirsin.
- Rutin zamanda yemediğin, sağlığını olumsuz etkileyebilecek farklı tür yiyeceklerden uzak durmalısın.
- Sınava gireceğin yeri, mutlaka bir gün önceden görmelisin. Bunu yapman, sınav sabahı stresini azaltacağı gibi yol bulma, ulaşım gibi kaygılarını da sonlandıracaktır.
- Sınav giriş ve kimlik belgelerini bir gün önceden hazırlamalısın.
- Sevdiğin kişilerle, sevdiğin ortamlarda bulunmalısın. Mümkünse dijital ortamdan uzak durmalısın.
- Kaygı hissettiğinde, duygunu engellemeye çalışmamalısın. Unutma ki kaygı, bu gibi durumlarda oluşabilecek en doğal duygu durumudur.
- Nefes egzersizleri yaparak olumlu düşünceler geliştirebilirsin.
- Son günlerde düzenli uyuman, sağlıklı beslenmen, hafif egzersizler yapman ve olumlu düşünmen sınav performansına katkı sağlayacaktır.

SINAV SIRASINDA
- Sınavın başladığı ilk anlarda, kaygı ve stresin artması gayet doğaldır. Bu yüzden, en başarılı olduğun dersten ya da testten başlaman iyi hissetmeni sağlayacaktır.
- Önce genel bir bakış açısıyla sınavın bütününü görmelisin. Sınava başlamadan önce, soru kitapçığına genel olarak göz gezdirebilirsin.
- Zaman kullanımına dikkat etmelisin. Sınavda zaman sorunu yaşamaman için, her deneme sınavıyla geliştirerek son haline getirdiğin zaman kullanımı stratejine güvenmelisin.
- Sınav süresi boyunca, sadece kendi soru kitapçığına odaklanmalısın. Diğer adayların daha hızlı veya daha yavaş çözdüklerini düşünmen, sınav anında dikkatini toplamanı engelleyebilir.
- Bir soruya takılıp kalırsan zamanı iyi kullanamayabilirsin. Zor soruyu bilen değil, çok soruyu bilen kazanır. Sınavın ilerleyen bölümlerinde, hedefine ulaşmana yetecek miktarda soru olduğunu bilmelisin.
- Soruda istenen ne ise sadece ona odaklanmalısın. Gereksiz ayrıntılar arasında kaybolmaktansa soru senden ne istiyorsa onun üzerine yoğunlaşmalısın.
- Tüm seçenekler önemlidir, tümünü okumalısın. Bütün seçenekleri okumadan cevabı işaretlememelisin. Özellikle anlamını bilmediğin sözcük varsa daha da dikkat etmelisin.
- İyi bir zamanlama ile turlayabilirsin. Sınavda mutlaka turlama tekniğini kullanmaya çalışmalısın. Yapamadığın veya şüphe duyduğun sorulara belli bir işaret koyarak birinci turdan sonra tekrar kontrol edebilirsin.
- Uzun paragraflarda önce soru kökünü okuman, soruyu çözerken zamanı verimli kullanmana yardımcı olacaktır.
- Şıklarda kuvvetli çeldiriciler olabilir. İki seçenek birbirine çok benziyorsa ikisi de doğru cevap olmayabilir. Diğer seçenekleri iyi okuyarak aradaki ayrıntıyı yakalayabilirsin. İki seçenek birbirinin zıttıysa, bunlardan birinin doğru cevap olma ihtimali yüksektir.
- Genellemelere dikkat etmelisin. Hepsi, her zaman, hiçbiri gibi genellemeler varsa bu seçeneklerin yanlış olma ihtimalinin yüksek olduğunu düşünebilirsin.
- Bazı ipuçlarını iyi yakalamalısın. Bazen, çoğunlukla, bazıları gibi ifadeler varsa bu seçeneklerin doğru olma ihtimalinin yüksek olduğunu düşünebilirsin.
- Bu kadar da kolay olabilir mi diye takılmamalısın. Soru dağılımı içinde, çok kolay sorular da olabilir. Bunları da diğer sorularla aynı önem düzeyinde çözmelisin.
- Sınavda kendini rahatlatmak için kısa molalar verebilirsin. Özellikle testler arasındaki geçişlerde gözlerini dinlendirmen, duruşunu düzeltmen, kol ve bacak kaslarının rahatlaması için küçük egzersizler yapman iyi gelecektir.
- Nefes her şeydir. Belirli periyotlarla alacağın derin nefesi birkaç saniye tutup yavaş yavaş vermen, kendinizi daha iyi hissettirecektir. Bunu maskeni çıkarmadan da yapabilirsin.
- Soruyu tekrar okuyup anlamadığında bir nefes almalısın. Sınavda dikkatin dağıldığında, soruyu tekrar tekrar okumak yerine 10-15 sn. dinlendikten sonra soruya dönmelisin.
- Atmak mı? Asla! Emin olmadığın soruları, asla işaretlememelisin.
- Altı çizili sözlere dikkat etmelisin. Olumsuz soru köklerindeki olumsuz sözcüklerin (değildir, olmamalıdır gibi) altı çizili olur.
- Kimi zaman seçeneklerden yola çıkman gerekebilir. Bazı sorularda seçeneklerden sorunun çözümüne gitmek, çoktan seçmeli sınavlarda diğer bir alternatif olabilir. Yüzde yüz emin olmadığın bazı sorularda, seçenekleri eleyerek doğru cevabı yakalayabilirsin. Ancak bunu bilgiye dayalı olarak yapmalısın.
- Kodlama hatası ve kaydırma yapmamak için, her sorudan sonra cevabı optik forma işaretlemelisin. Boş bıraktığın soru için de optiğin yanına küçük bir işaret koyabilirsin.
- Sen izin vermedikçe çevresel faktörler seni etkileyemez. Sınav sırasında değiştiremeyeceğin dış etkenlerden dolayı, dikkatinin dağılmasına izin vermemelisin. Moralini bozmadan sadece sınavınla, çözeceğin soruyla ilgilenmelisin.
- Kaygı bulaşıcıdır, dikkat! Sınav hazırlık sürecinde, kaygılı konuşmalar bulaşıcıdır ve gerginlik yaratabilirler. Olumlu insanlarla birlikte olmalı ve olumlu düşünmelisin. Negatif bakış açılarının, insanın psikolojisini bozduğunu unutmamalısın.
- Sınav zekânı ve kişiliğini değil, belirli zamanlarda edindiğin bilgini ve birikimini ölçer.

ANNE-BABALARA ÖNERİLER
- Sınav hakkında konuşmayın. Çocuğunuz bugüne kadar, sınav için elinden gelen çabayı gösterdi. Siz, daha fazlasını yapabileceğini düşünüyor olabilirsiniz. Ancak bunun suçluluğu ile sınava girmesinin, ona bir faydası olmayacaktır. Olumlu mesajlar veriniz.
- Sınava kalabalık gruplar halinde gitmeyin. Sınavdaki başarısını değerlendirecek kişi sayısı arttıkça, çocuğunuzun stresi ve kaygısı da yükselecektir. Kaygısı üzerindeki kontrolü kaybeden ve sınav boyunca, sınavdan çıktığında ona sınavın nasıl geçtiğini soracak onlarca akrabanın varlığını düşünen bir öğrencinin başarısı düşebilir.
- Sınav binasına girmeden önce, çocuğunuzu abartılı biçimde uğurlamayın. Herkesin mutluluğunun onun başarısına bağlı olduğu hissi ile sınava giren bir öğrenci, sınav esnasında büyük gerginlikler yaşayabilir. Sakin olmak, elini sıkmak ve sade bir sarılma ile başarılar dilemek yeterli olacaktır.
- Ona değerli olduğunu hissettirin. Kaygılı olduğumuzda, hayatımızda en güvende hissettiğimiz ve korkularımızı unuttuğumuz yere dönmek isteriz. Bu yer, çoğu zaman anne-babanın yanıdır. Çocuğunuzun, sizin onun yanında olduğunuzu hissetmesini sağlamaya çalışınız.

STRESİN ÇARESİ ‘YAPABİLİRİM, YAPACAĞIM’ DEMEK
Maltepe Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Nesteren Gazioğlu, sınav heyecanı içindeki öğrenciler ve anne-babalarına YKS’ye sayılı gün kala önerilerde bulundu. Bu sınavın en ayırt edici özelliğinin maske takmak olduğunu belirten Gazioğlu, öğrencilerin son hafta en az bir kez daha maskeli olarak bir deneme sınavı çözmelerinin sınavda faydası olacağını söyledi. Kaygılarını azaltmak için sosyal medya ve medyaya ayırdıkları zamanı sınırlandırabileceklerini belirten Gazioğlu, “Belli bir saatte yatıp erken kalkmaya bedeninizi alıştırın. Yemeklerinizi düzenli yemeye özen gösterin. Yürüyüşler yapın. Bol bol nefes teknikleri deneyin” dedi.

Başkalarının kaç soru çözdüğünü, kaç puan alabileceğini merak etmek yerine adayların kendilerine odaklanması gerektiğine dikkat çeken Gazioğlu, öğrencilerin sık sık “Elimden gelenin en iyisini yapacağım” diyerek kendilerine telkinde bulunmalarını önerdi. Gazioğlu, şöyle devam etti:
“Sınava gireceğiniz yeri önceden görmeniz sınav mekânını içselleştirmenizi sağlayacaktır. Ulaşım zamanlaması açısından da bunun yararı büyük. Sınavdan önceki gün kendinizi çok yormayın. Ancak kısa bir yürüyüş ve bedensel hareket iyi gelecektir. Sınav öncesinde kafein (kahve, çay) tüketiminiz arttıysa, son hafta sınırlandırmanız uyku düzeni açısından önemli. Uyku tutmuyorsa banyo yapmak rahat hissetmenizi sağlayacaktır. Sınav öncesinde uykunuzu almanız çok önemli. Geç yatmayın. Yanınıza alacaklarınızı, giyeceklerinizi hazırlamayı sınav sabahına bırakmayın. İçinde rahat hissedeceğiniz giysileri seçin.

SINAV GÜNÜ İÇİN
- Sınav günü iyi bir kahvaltı yapın. Enerji verecek ve zindelik sağlayacaktır.
- Sınava gireceğiniz okula mümkün olduğu kadar erken gidin. Çünkü geç kalma endişesi sizi olumsuz yönde etkileyecektir. Riskleri göz önünde tutun. Binanın etrafında kısa bir yürüyüş yapın.
- Sınav kâğıdı gelmeden içinizdeki pozitif sese ağırlık verin. ‘Yapabilirim’, ‘Yapacağım’, ‘Yeterliyim’ cümlelerini tekrar edin.
- Gözlerinizi kapatıp kendinizi mutlu ve güvenli bir yerde hayal edin. Bu zihinsel resim sınav zamanında ve kaygılandığınızda çok işinize yarayacaktır. Derin nefes alıp verin. Ayrıca kollarınızı yukarı ve yana doğru gerip esnetmenin de rahatlamanıza faydası olacaktır.
- Sınav salonunda biri öksürürse, hapşırırsa panik olmayın, kaygı duymayın. Eskiden de öksürenler, hapşıranlar oluyordu. Salonda sizin güvenliğinizi sağlayan görevliler var. Endişelenmeyin, sınava odaklanın. Panik olmaya başlarsanız bir kutu hayal edin. Kaygınızı daha sonra analiz edeceğinizi düşünerek bu kutunun içine kapatın. Sonra da sınav kâğıdına geri dönün.
- Bilmediğiniz soruyu işaretleyip geçin. Sonra geriye dönüp bakabilirsiniz. Devam etmek önemlidir.
- Bedensel olarak kendinizi rahat hissetmek için ellerinizi kavuşturup kendinize sarılabilirsiniz. “İyi gidiyorsun!” diyerek sınava devam edebilirsiniz.
- Sınavın sadece belli bir süre olduğunu ve sürekli sınav ortamında kalmayacağınızı unutmayın. Sınavın bir süre sonra biteceğini ve hayat çizginizin sadece bir bölümü, parçası olduğunu kendinize sık sık hatırlatın.

TYT SONRASI AYT-YDT
Sınav sonrası öğrencilerin kendilerine ne iyi geliyorsa onu yapmalarını, sınavla ilgili konuşmak istemiyorlarsa bunu arkadaşlarına ve ailelerine söylemeleri gerektiğini anlatan Gazioğlu, “TYT’den sonra güldürecek videolar, filmler izleyin. Gülmek, kahkaha atmak hem zihninize hem bedeninize iyi gelecektir. TYT’den sonra bir konuya bakmak gerekirse bakın ama sadece sorunun cevabını bulup kitapları kapatmak doğrusudur. TYT ve AYT-YDT arasındaki zaman ders çalışma değil, kendine iyi bakma zamanıdır.”

İSTEK OKULLARI SINAV VE YAYIN KOORDİNATÖRÜ MUSTAFA YAZICIOĞLU'NUN ÖNERİLERİ:
Bunlara dikkat:
- Tüm dersleri baştan sona tekrar tekrar okuyup çalışmak yerine sadece hafızamızı tetikleyen ana başlıkları, her branş için ayrı ayrı notlar-özetler çıkartarak tekrar etmek,
- Özellikle son birkaç yılın YKS sorularını ve MEB örnek sorularını mutlaka çözmek,
Mutlaka kronometre ile test-deneme çözmek,
- Biri sınav saati ile aynı saatte başlayacak şekilde günde en az iki deneme sınavı çözmek,
- Son gün konu tekrarı yaparak ve 2-3 genel içerikli deneme çözerek geçirmek
- Genel ve branş denemelerindeki yanlış soruların analizini yapmak önemli.

Her ders için sınavda dikkat edilmesi gereken noktalar:
Türkçe
- Okunacak metinlerin somut anlamları yerine soyut bağlantıları belirlenmeli.
- Cümle sıralama sorularında, bir cümledeki kelimeyle hemen ardından gelecek cümlede yer alan anahtar kelime ilişkisi belirlenmeli.
- Anlam soruları çözülürken yakın ve eş anlamlı sözcük ve sözcük öbeklerini doğru tespit etmek gerekir.
- Cümle oluşturma sorularına yüklemden başlanmalı.
- İki parçanın birleştirilmesi sorularında her vurgunun birleştirilen parçada olup olmadığına dikkat edilmeli.
- Cümleden kesin yargı çıkarma sorularında, yorum yapılmamalı, ne görülüyorsa o aranmalı.
- Yüklemi fiilimsi olan cümlenin isim cümlesi olduğu ve isim cümlesinde çatı özelliği aranmadığı unutulmamalı.
- Paragraf yapısı sorularında (akışı bozma, iki paragrafa ayrıma, boş bırakılan yere uygun cümleyi getirme) metin dikkatle okunmalı ve genellik-özellik bakımından incelenmelidir. Tüm paragraf aynı konuyu işlese de bir cümlenin, o konunun farklı yönüne işaret ettiği görülecektir.
- Yeni nesil gazeteci-yazar, mülakatçı-yazar gibi röportaj metni sorularında, verilen iki paragraf da okunduktan sonra şıklarda verilen soru cümleleri tek tek okunmalı. Değinilmemiştir, çıkarılamaz olumsuz köklü sorularda paragraf bütün olarak değil, ölçümle cümle okunup şıklara inilmeli.
- Altı çizili sözcüğün türü sorusu söz konusuysa metnin tamamı okunmalı, sadece çizili kısım okunmamalı.
- Cümle ögesi sorusunda tamlamaların, birleşik fiillerin, öbeklerin ayrılmayacağı unutulmamalı. '-dır/-dir' ekinin birleşik zamanlı fiil olduğu düşüncesi yanlış.
- Yazım kurallarında ayrı veya bitişik yazılan sözcüklere değil; kurum ve kuruluşların yazımına, bunlara gelen eklerin ayrılmamasına, sayıların ve kısaltmaların yazımına odaklanılmalı.
- Noktalama işaretlerinden özellikle virgülün kullanımına dikkat edilmeli.
- Karma dil bilgisi soruları yavaş okunmalı ve numaralanmış cümlelerdeki bilgi tespit edilmeli.

Coğrafya
- Sorular, TYT’de 9 ve 10'uncu sınıf ağırlıklı iken AYT’de 11 ve 12'inci sınıf ağırlıklı geliyor.
- TYT’de en çok eleyici sorular harita bilgisinden geliyor.
- Yerel saat sorularında hata oranını en aza indirmek için çizim ve işlem yapılmalı.

Din kültürü ve ahlak bilgisi
- Verilen öncüllerin tamamı okunmalı, iyi analiz edilmeli ve bütüncül düşünülmeli.
- Bilgimize göre değil verilen öncüle göre sorular cevaplanmalı.
- Ayrıca yapılacak analizin doğru olabilmesi için din kültürüne has terimlerin bir kez daha gözden geçirilmesi gerekli.
- Son olarak sorular kısmen de olsa yüzeysel düşünülmeli.

Felsefe
- Her biri bir üniteden olmak üzere toplam beş soru soruluyor.
- Kavramlar ve akımlar oldukça önemli (meşailik, işrakilik, emprizm, maiotik, pozitif gibi...).
- Olumsuz soru köklerine odaklanılmalı ve sorular iyice okunmalı.
- Öğrencilerin, soruları okurken bahsedilen filozofun veya savunulan düşüncenin hangi yüzyıl (15-17'nci yüzyıl, 17-19'uncu yüzyıl, 20'nci yüzyıl gibi ...) ile ilişkili olduğunu göz önünde bulundurmaları gerekiyor.

Matematik-Geometri
- Sayısal mantık sorularının çözümünde soruda verilenler bir kenara, soruda istenilenler de ayrı bir kenara yazılarak eldeki veriler dikkatle sınıflandırılmalı.
- TYT matematik soruları yine 9 ve 10'uncu sınıf ağırlıklı olacaktır; ağırlık 9'uncu sınıfa ait olacaktır.
- Sınıfta işlenen konular da geçmiş yıllara göre daha çok yer alacaktır.
- Geometri soruları çiz-çöz sorularında adımlara dikkat edilerek yönergeleri takip edip çizim yapılmalı. Katlama simetri sorularında gündelik hayata uyarlanan, problem şeklinde, yorum gücünü ölçen soruların gelmesi öngörülebilir.
- AYT matematik konularında seçici olan limit, türev integral konularının çıkarılması 12'nci sınıfın ilk döneminde işlenen diziler, logaritma, trigonometri konularını önemli hâle getirmiştir.
- AYT matematikte 10'uncu sınıf konularından özellikle polinom, sayma, olasılık ve ikinci dereceden denklemler konularının sorularına dikkat edilmeli.
- TYT ve AYT yeni nesil soruların çözümleri kolay, hikâyeleri uzun ve anlamaya yönelik olduğundan dikkat edilmesi gereken; soruyu doğru okumak, neyi ifade ettiğini doğru anlamak ve istenen bilgiyi saptamaktır.

Fizik
- Paragrafa gönderme yapılarak çıkarım yapmamızın istendiği sorularda sadece o paragraftaki bilginin içeriğine dikkat edilmeli. Öncüllerin hepsi doğru olabilir ama soru kökünde sadece paragraftaki bilgi sorgulanıyor olabilir.
- Şıkların tek başına mı birlikte mi sorgulandığına dikkat edilmelidir. Soru kökü 'kesinlikle doğrudur', 'doğrudur', veya 'doğru olabilir' gibi farklı farklı kurgulandığında cevap farklı çıkabilir.
- TYT sorularında işlem yapılmalı, sorular kolay işaretlenip geçilmemeli. Süre iyi kontrol edilmeli, fen bölümüne de gerekli zaman ayrılmalı.

Kimya
- Bu dönem içinde özellikle kimya konularındaki istisnai durumlar gözden geçirilmeli.
- Derslerde daha önceden belirtilen kritik noktalar ve çözüme yönelik pratik ipuçları tekrar edilmeli.

Biyoloji
- Sorular verilen bilgiyi analiz etme ve metinden hareketle çıkarımda bulunma ağırlıklı olabilir.
- Grafik veya deney düzeneği yorumlama sorularına dikkat edilmeli.
- Sınavda önemli noktaların (bakteri, ökaryot, tek hücreli gibi terimlerin) altını çizerek okumak faydalı olacaktır.
- Özellikle virüsler konusu tekrar edilmeli.
- TYT için birer soru beklenen; canlıların temel bileşenleri, hücre zarının yapısı ve organelleri, canlıların sınıflandırılması (hayvanlar alemi), kalıtım (soyağacı ve kan grupları), hücre bölünmeleri, ekoloji ve güncel çevre sorunları (ötrofikasyon, karbon ayak izi, su ayak izi, küresel ısınma, sera etkisi) konuları ve kavramları özellikle tekrar edilmeli.
- AYT için genden proteine konusunda enzim isimleri, biyoetik, biyogüvenlik, genetik danışmanlık gibi terimler tekrar gözden geçirilmeli.

BİLFEN LİSELERİ BÖLÜM BAŞKANLARI
Sınava ilişkin düşünceleriniz sınav performansınızı etkileyeceğinden öncelikli olarak gireceğiniz bu sınavı ölüm kalım savaşı olarak nitelendirmeniz sizler açısından olumsuz bir algılama yaratacaktır. “Bu sınavdan şu kadar net yapmalıyım, hata yapmamalıyım, tüm soruları cevaplamalıyım” gibi düşünceler yerine zamanı verimli kullanma, etkin bir sınav stratejisi oluşturma ve var olan konu eksiklerini bu süre içerisinde tamamlamaya çalışmayı odak noktası yapmak sizler için faydalı olacaktır. Ayrıca, bu dönemde ders çalışmak kadar sağlığınıza da dikkat etmek çok önemli. Havaların değişken olması hastalık riskini arttıran bir faktör bu da günlük yaşantınızı hava durumunu dikkate alarak hareket etmenizi gerektirişor. Ayrıca uyku düzeni sınava kadar hep aynı biçimde tutulmalı mümkün olduğunca aynı saatte uyuyup uyanmaya dikkat edilmeli. Bu sıralar beslenme düzeni de bozulabilir. Aşırı, düzensiz veya az yemek yeme davranışı sergilenebilir. Bu durum da sağlıklı bir hale getirilmeli, bu durumdan kaçınılmalı ve düzenli olarak beslemeye dikkat edilmeli.

Bu kısa zaman içerisinde genellikle bıkkınlık, halsizlik, gerginlik, huzursuzluk gibi sürekli değişen duygu durumunun yaşanması son derece doğal. Ayrıca hiçbir şey bilmiyor gibi hissetmek, bilgileri karıştırdığını düşünmek de normal. Bu durumu, sınava girecek birçok adayın da yaşadığı unutulmamalı. Bu tür duygulardan uzaklaşmak zor olsa da kendinizi duyguların akışına bırakıp düşüncelere dalmak yerine, çalışma yoğunluğunu artırarak bu durumdan kurtulmaya çalışmak yerinde bir davranış olacaktır. Doğru nefes alıp vermeyi öğrenmeniz için nefes egzersizleri yapmanız, normal olduğunu bildiğimiz sınav kaygısını kontrol altına alabilmenizde önemli.

- YKS hem TYT hem AYT açısından bilgi, birikim ve yorumlama becerilerini bir arada kullanabilmeyi gerektiriyor. Bu becerilerin hepsine sahip olsanız bile iyi bir sınav stratejiniz yoksa başarılı olmak mümkün olmayabilir. Bu nedenle sınav sırasında yapacaklarımızı deneme sınavlarına yansıtabilmeliyiz. Hangi dersten başlayacağınıza, soru okuma hızına, yapamadığınız soru olursa nasıl hareket edeceğinize, zaman azaldığında nasıl davranmamanız gerektiğine, soruları bitirdiğinizde geri dönüp hangi derse bakmanız gerektiğine önceden karar vermelisiniz.
- Sınavda bütün sorular tam olarak okunmalı. Sorunun uzun olması zor, kısa olması kolay olduğu anlamına gelmez. Özellikle olumsuz soru köklerini dikkatli okumadığınız zaman soruyu yanlış cevaplama olasılığınız oldukça yüksek.
- Öncüllü sorular genellikle zorlanılan soru tiplerindendir. Verilen öncülleri sorudan ne istendiğini dikkate alarak dikkatli okumak gerekiyor.
- Grafik yorumlamanız gereken soruları rahatlıkla çözebilmeniz için bolca grafik sorusu çözünüz, aslında bunlar rahatlıkla cevaplayabileceğiniz sorular.
- Hangi ders ya da hangi soru tipi olursa olsun aslında yapmanız gereken sorunun sizden ne istediğini tam olarak anlamadan cevaplamaya geçmemenizdir.
- Özellikle bu metinden hangisine ulaşılabilir/ulaşılamaz, hangisi çıkarılabilir/çıkarılamaz gibi soruları genel bilgilerinize göre değil o metne göre düşünüp cevaplamanız önemli.
- Unutmayın sınavda hızlı olmak demek soruyu tam olarak okumadan cevaplamak demek değil.
- Zorlandığınız ve yapamadığınız sorularla vakit kaybetmek yerine o soruları işaretleyip daha sonra kalan vakitte zorlandığınız soruları cevaplamak zamanı etkin kullanabilmeniz açısından önemli.

YKS’nin Türk Dili ve Edebiyatı dersi sorularının TYT bölümü; öğrencinin doğru okuma ve anlama becerisini, dil bilgisi yeterliğini, analitik bakış açısını sınıyor. Sınavın AYT bölümünde ise edebiyat tarihi ile şiir ve nesir bilgisi, bir edebiyat metnini dönem, akım ve anlayış gözeterek çözümleme becerisi, eleştirel düşünebilme yetisi ölçülmektedir.  Her iki alanda da dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıralayabiliriz:
- Soruyu okumaya soru kökünden başlayın. Soru kökünü ve sizden isteneni mutlaka iyi anlayınız, metni soruların bakış açısıyla okuyun.
- Altı çizili söz öbeğini metinle bağlantısını kurarak anlamlandırın.
- Metnin tamamını değil, metin için gerekli olduğunu düşündüğünüz yerlerin altını çizin.
- Soru kökündeki 'yapılmamıştır', 'değinilmemiştir' gibi olumsuz ifadelere dikkat edin.
Uzun paragraflardan korkmayın. Uzun paragraf daha fazla ipucu verdiği için çözümü daha kolay olandır.
- Paragrafı yorumlarken metnin dışına çıkmayın.
- Anlam sorularında tüm şıkları okumadan cevabı işaretlemeyin.
Dil bilgisi ve edebiyat sorularını çözerken kesin bilgi, sizi doğru seçeneğe daha çabuk ulaştıracaktır. 

Matematik soruları için:
- TYT matematik sorularının metni uzun olabilir. Soruların dikkatli okunup ne istediğinin anlaşılması çok önemli.
- Soruların çözümünü yaparken işlemleri soru kitapçığınıza düzgün yazmalısınız. Böylece hangi aşamada hata yaptığınızı daha rahat görebilirsiniz.
- AYT matematik testinde zaman problemi yaşamayacağınızdan her soruya yeterince zaman ayırmalısınız. Sürenizi sonuna kadar kullanmaya dikkat edin.
- Özellikle AYT, çok soru çözen öğrenciden ziyade konuya hâkim olan öğrencilerin başarılı olacağı bir sınav olacaktır. Sınava kadar kalan zamanda bol soru çözmenin yanı sıra konuları gözden geçirmeniz de önemli yarar sağlayacaktır.
- TYT geometri soruları ise bilgiden çok analitik düşünce ve görsel yeteneğin ön plana çıkacağı, AYT ise bilginin ön plana çıkacağı bir sınav olacaktır. Sınav anında tüm bilgilerinizi çağırabilmeniz, öncesinde çok pratik yapmanızla mümkün.

Fizik sorularını çözken şunlara dikkat:
- Şekilli sorular okunurken bilgiler muhakkak şekil üzerine aktarılmalı, aksi takdirde tekrar tekrar soru okunmak zorunda kalınabilinir.
- Fizikte çok farklı soru çeşidi vardır, ancak bu soruların temel bilgiler ile çözülebileceği unutulmamalıdır. Kendinizi eksik hissettiğiniz konuların soruları ile karşılaşıldığında çözemem diye düşünülmemeli, sorular kazanımlardan ve genellikle çözebileceğiniz kısımlardan oluşacağı için sorulara çözebileceğinizi düşünerek yaklaşmalısınız.
- Şekli olmayan soruların şeklini çizerek çözmek verileri daha iyi analiz etmenizi sağlayacaktır.
- Daha önce çözülmüş soru kalıplarına benzeterek hayalimizdeki soruları çözmek yerine, var olan kitapçıktaki sorular çözülmeli.
- Cevap işaretlenmeden soru köküne son bir kez bakılması faydalı olacaktır.

Kimya soruları için:
- TYT ve AYT sınavında kimya dersinde bir soruda birden fazla bilgi sorgulanması beklenmektedir. Bu nedenle adayların soruları çok dikkatli okuyup öğrendikleri bilgiler arasında bağlantıyı iyi kurmaları gerekiyor.
- Grafikleri, tabloları, şekilleri dikkatlice yorumlayıp, soru kökünü iyi anlamalı ve neden-sonuç ilişkisini iyi kurmalıdırlar.
- Güncel hayatla ilişkilendirilmiş sorularda hızlı ve doğru karar verme becerisini göstermelidirler.
- Süreyi iyi kullanmaları, çeldiricilere dikkat etmeleri ve verilen bilgileri eksiksiz okumaları öğrencilerimize yarar sağlayacaktır.

Biyoloji soruları için:
- TYT sınavında biyoloji soruları 9 ve 10'uncu sınıf programının kazanımlarını sorgulayacak. Sorular temel biyoloji bilgisini ölçecek mantıkta olacaktır.
- Soru cümleleri dikkatli okunmalı soruda grafik, veri tablosu veya deney düzenekleri varsa içerikleri tam olarak anlaşıldıktan sonra seçenekler değerlendirilmelidir.
- TYT soruları günlük yaşamla ilişkilendirilmiş, deney içerikli ve çeldiricileri kuvvetli hazırlanmış sorulardır. Bu nedenle TYT’nin yeni nesil sorularına uygun soruları içeren kaynaklardan bu pratiklerin kazanılması gerekir.
- AYT sınavında sorular ağırlıklı olarak 11 ve 12'nci sınıf programını sorgulayacak. Soruların çoğunluğu kazanımlarınızın analiz düzeyine ulaşıp ulaşmadığını ölçecek detayda olacaktır.
- AYT sınavında da sorular konunun mantığını anlamak üzerine kurulmuştur. Bu nedenle ezber bilgi ile soruların büyük bölümünü cevaplandırılamayacaktır. Konu tekrarlarınızı yaparken konular arasında ilişkilendirme yapın ve mutlaka mantığını kavrayın.
- AYT sorularındaki görsel, grafik ve deney düzeneklerine hâkim olabilmek için MEB 11 ve 12'nci sınıf ders kitaplarının üzerinden geçmeyi ihmal etmeyin.
- Adayların konu içeriklerinin detaylarını iyi bilmeleri gerekmektedir. Bu öğrenme düzeyini ölçmek için kurgulanan sorularda çeldiriciler kuvvetli olacağından tüm seçenekler okunmadan kesinlikle cevap oluşturulmamalıdır.

Sosyal bilgiler (tarih-coğrafya-felsefe-din kültürü-psikoloji-sosyoloji-mantık) soruları için:
- TYT soruları daha çok sosyal bilimler temel kavram ve ilkeleri ile düşünme yeteneğini ve temel bilgileri ölçen sorular olacağı için paragrafların ve yönlendirme cümlesinin dikkatli okunması gerekiyor.
- AYT sorularının ise TYT sınavına göre daha çok bilgi ağırlıklı sorulardan oluşması beklenmektedir. Bu sorular içerisinde sosyal bilimler temel kavram ve ilkeleri ile düşünme yeteneğini ölçen sorularının da yer alabileceği olasılığının da göz aradı edilmemeli.
- Sorunun yönlendirme cümlesi dikkatli bir şekilde okunmalı soruda ne sorulduğu öncelikle tespit edilmeli.
- Öncüllerin tamamını okunmadan soru yanıtlanmamalı.
- Coğrafya sorularında harita, tablo, grafik, paragraf okuma, okuduğunu algılama ve yorumlama çok önemli.
- Sorularda doğa ve insan etkileşimine dikkat ederek olayların neden-sonuç ilişkisi ve dağılış özelliği dikkate alınmalı.
- Türkiye ve Dünya haritasında önemli yerler coğrafi özellikleriyle mutlaka bilinmeli.
- Soru yöneltme cümlesinin sonuna doğru algıda tamamlama eğilimine dayalı olarak öğrencinin dikkati azalmakta ve yöneltme cümlesini kendi kurgusuna göre tamamlamakta bu da okuma hatalarına yol açıyor.
- Öğrenci paragrafı yorumlarken kendi fikrini değil, paragraftaki vurguyu dikkate almalı.
- Din Kültürü soruları son yıllarda özellikle kavram bilgisine dayandığından adaylar temel kavramlara hâkim olmalı.
- Aynı şekilde AYT sınavı tümüyle bilgiye dayalı olduğu için adaylar felsefe, mantık, psikoloji ve sosyolojide temel kavramları bilerek sınava girmeli.

İSTANBUL OKAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM UZMANLARI
Covid-19, 2020 yılını herkes için unutulmaz kıldı. Bu sene Covid-19 olmasaydı da üniversite sınavına hazırlan gençler için unutulmaz bir yıl olacaktı. Ama ne yazık ki heyecanlı sınav hazırlığı senesi olarak hafızalarında yer edecek 2020, okulların kapanmasıyla, karantina günleriyle, sınav tarihi tartışmalarıyla, eğitimin online gerçekleşmesiyle sınav heyecanını bile tartışamadığımız bir yıl oldu. Sınava bir hafta kaldı, son hafta neler yapmalıyız sorusundan çok sınav ertelenebilir mi diye soruyor gençler. Sınav ertelenmez ve son hafta yapılacaklar listesi hazırlasak çok iyi olur... 

Son hafta yapılacak bir düzine şey:
- Hangi gün bırakmalıyım sorusundan uzaklaş, cuma günü dinlemek, eğlenmek, endişelenmek, anlamsız kaygılar taşımak için yeterince uzun bir gün olacak, cumaya kadar çalışmaya devam.
- Deneme çözmekten vazgeçme, her sabah sınav saatinde bir deneme!
- Çıkmış sorulara bakmak için uzun öğleden sonraları var, instagram tbt yerine ösym tbt.
- Sınav yerleri açıklandı, gidip bakıp heyecanlanıp, havaya girebilirsin (Hala yapmadıysan).
- Daha iyi çalışabilirdim, keşke daha iyi çalışsaydım gibi cümleler odanın tavanında her gece asılı duruyorsa, onların ipini hemen kes. Çünkü daha iyisini yapabilseydin yapmış olurdun. Bu yıl yaptığın ya da yapmadığın her şey senin içinde bulunduğun fiziksel, zihinsel koşulların yansıması, bu nedenle “yapabileceğimi yaptım ”la tanışmakta fayda var.
- Virüsle ilgili tek sorun biyoloji testindeki olmalı. (Bu sene mutlaka bekliyorum) Çözmen gereken çok soru var, Covid-19 sorularını bırak, maskeni takıp salona git, temassız bir sınav gerçekleştir.
- Kimlik ve sınav giriş belgeni kontrol et, ne olur ne olmaz.
- Henüz gerçekleşmemiş bir sınavın sonucunu tartışma, sınavdan sonra bunun için zamanın olacak. Tercihte uzun uzun tartışırsın
- Sürekli sınavla ilgili konuşan battık, bittik yenildik diyen arkadaşlarından uzak dur. Eğer sen onlardan biriysen herkesten uzak dur.
- Evdekilerle uzun sessizlikleri paylaşmak yerine duygularını paylaş, göreceksin çok iyi gelecek.
- Sınavdan önceki gece uyuyamazsan -ki mis gibi uyuyacaksın, ama olur da ilk anda dalamazsan- unutma yalnız değilsin, sınava giren iki milyon ve onların anneleri toplam dört milyon yatakta dönüyor. Seni güzel bir yarın bekliyor, bunu düşün.
- Sınav sabahı her zaman ettiğin kahvaltını et, okunmuş pirinç verirlerse itiraz etme, seni sevenlerin iyi dileklerini almanın ne sakıncası olabilir.

Sınavda yapılacak bir düzine şey:
- Sınav salonuna girerken görevlilerin ve gözetmenlerin söylediklerini dikkate al!
- Cevap kâğıdında ve kitapçıkta kodlaman gereken her şeyi eksiksiz kodla ve kontrol et.
- Soruları denemelerde nasıl bir taktik geliştirdiysen o sırayla çöz, fantastik işler yapıp sınav sırasında taktik değiştirme. Bir taktiğin yoksa en iyi olduğun dersten başlayıp en kötü olduğuna doğru ilerlemek iyi bir taktik olabilir.
- İlk 10 dakika sorulardan hiç bir şey anlamazsan korkma, birazdan bu kaos sona erecek ve soruları seri bir şekilde çözebileceksin. Doğal olarak heyecanlısın ve bu heyecan senin yapabilme gücün, şimdi rüzgarı arkana al.
- ÖSYM’nin dikkate alıp altını çizdiği, kalın karakterle yazdıklarını sen de dikkate al.
- Olumsuzları olumlu yapmaya eğilimli olan zihninin seni aldatmasına izin verme, gerçekçi ol.
- Önce soru kökünü oku, soru senden ne istiyor onu gör, onu gördüğün anda cevabı da görmüş olacaksın.
- Bilmediğin soruyu bilmiyorsundur, ilerde bildiğin sorular var onları bekletme. İkinci, üçüncü turda geride bıraktıklarınla ilgilenebilirsin. Hiç bir şekilde cevabı hakkında fikrin olmayan soruları boş bırak.
- Optik forma kodlamayı sona bırakmadan, kaydırma yapmamaya özen göstererek bu işi de güzelce hallet.
- Zamanı kontrol etmeyi unutma, hem bu sayede küçük molalar vermiş olursun.
- Sınavda diğer adaylarla ilgilenme, “bak ya nasıl da çözüyor” derken kendini yakalarsan emin ol 10 saniye önce sol çaprazdaki de senin için aynı şeyi, düşündü. En iyisi dikkatimizi, enerjimizi kendimize verelim.
- İşler sarpa sararsa kalemi bırak, nefes egzersizleriyle kontrolü eline al, dinlen ve yeniden başla. Unutma soruları yanıtlamak kadar sınavı yönetmen de gerekiyor.

NESİBE AYDIN OKULLARI EĞİTİM UZMANLARI
Bugünden itibaren neler yapmalıyım?
- Önündeki günlerde, seni zorlayan Temel Yeterlilik Testi (TYT) ve Alan Yeterlilik Testleri (AYT) konularını tekrar etmelisin. Ancak hiç bilmediğin ya da yetersiz olduğun konular varsa, o konulara çalışmayı artık bırakmalısın.
- Her gün, süreli olarak bir adet deneme sınavı uygulamalısın (TYT, AYT veya YDT)
- Akşamları en geç, 23.00’de yatmalı, sabahları da 07.00’de kalkmalısın.
- Her sabah kahvaltı yapmalı, öğünlerini atlamadan, sağlıklı besinler tüketmelisin.
- Her gün temiz havada kısa yürüyüşler ile birlikte fiziksel hareketler yapmalısın.
- Covid-19 nedeniyle, hijyen tedbirlerine ve sosyal mesafe kuralına uymalı, dışarı çıkarken maske takmalısın.
- Sınav gününden önce, sınava gireceğin okulu görmeli, sınav sabahı okula giderken kullanacağın güzergahı belirlemelisin.

Sınavdan bir gün önce neler yapmalıyım?
- Cuma günü çalışmayıp dinlenebilirsin.
- Beslenme alışkanlıklarının dışına çıkmamalı, dışarıda yemek yememeli, metabolizmanın tepki vermesine sebep olacak yağlı ve ağır yiyecekler tüketmemelisin.
- Gün içerisinde temiz havada 1-1.5 saat kadar yürüyüş yapmalısın.
- Sınav günü giyeceğin kıyafeti hazırlamalı, eşofman tarzı rahat ve pamuklu kıyafetler seçmeli, sıcaktan rahatsız olduğunda, rahatça çıkarabileceğin ikili üst kıyafetler tercih etmelisin.
- Uyumadan önce, sıcak ıhlamur, melisa çayı veya ada çayı içmek ve sıcak bir duş almak, bünyeni dinlendirip, gece rahat uyumanı sağlayacaktır.
- Sınav günü yanında götüreceklerini hazırlamalısın.

Sınav günü yanımda götüreceklerim neler?
- T.C Kimlik Kartı veya pasaport
- TYT, AYT ve YDT Giriş Belgesi (ÖSYM’nin https://ais.osym.gov.tr adresinden, kendi şifreni ve TC kimlik numaranı girerek renkli veya renksiz çıktı almalısın.)
- Küçük pet şişe su (şeffaf, jelatini çıkartılmış olsun)
- Maske, şeffaf şişede küçük dezenfektan ve peçete
DİKKAT! Sınava giderken, kıyafetlerinde ve ayakkabında metal aksesuarlar bulunmasın. Yanında çanta, saat, cep telefonu ve elektronik cihazlar, metal para, metal takı, yüzük, künye, toka bulunmasın. Saçını toplamak için lastik toka veya saçına takmak için plastik toka kullanabilirsin.

Sınav sabahı nasıl hazırlanmalıyım?
Sabah 07.00’de kalkıp elini yüzünü bol soğuk suyla yıkamalısın.
- Sınavda yanında götüreceklerini bir kez daha kontrol etmelisin. 
- İyi bir kahvaltı yapmalı, kahvaltıda her zaman alışık olduğun yiyecekleri yemelisin.
- Şayet kahvaltı yapamıyorsan, sınav yerine geldiğinde, binaya girmeden önce, evde hazırladığın sandviçi yiyebilirsin. 
- Heyecanlı ve stresli olman çok normal. Biraz adrenalin senin sınava daha iyi konsantre olmanı sağlayacaktır.
- Sınav salonuna geçmeden önce lavabo ihtiyacını gidermelisin. Sınav başladıktan sonra, çıkışa izin verilmeyecektir.

Sınavda nelere dikkat etmeliyim?
- Sınav başlamadan önce, salon görevlileri tarafından size bir poşet içerisinde; iki adet kurşun kalem, silgi, kalemtıraş, peçete, şeker, maske verilecek ve elinize dezenfektan sıkılacaktır. 
- İçme suyunu sıranın alt gözüne bırakabilirsin (bir aksilik olup da cevap kâğıdına dökülmemesi için)
- Sizlere ilk önce, üzerinde resminiz olan, ad - soyad ve T.C kimlik numaranızın yazılı olduğu OPTİK KÂĞIDINIZ  dağıtılacaktır. Optik kâğıdının sağ üst kısmındaki boş alanı, küçük harflerle doldurup (ad, soyad, baba adı, doğum tarihi) imzalamalısın. Optik kâğıdına, TC Kimlik Numaranı kodlamalısın.
- Sonra, salon görevlileri tarafından poşetlerden çıkarılarak, SORU KİTAPÇIĞINIZ dağıtılacaktır. Soru kitapçığının kapağına tüm bilgilerini yazmalı ve imzalamalısın. Optik kâğıdına, Soru Kitapçık Numaranı kodladıktan sonra, hemen altında yer alan 'Soru kitapçık numarasını doğru kodladım' bölümünü imzalamayı unutma.
- Sınav başladığında, maskeni istersen çıkarabilirsin.
- Soru kitapçığını ve cevap kâğıdını başkası görmeyecek biçimde tedbirini almalısın (sınavlarda kopya çeken de çektiren de aynı cezayı alır).
- Sınava başladığında veya sınavın ortalarında soruları algılayamadığını veya sorunun sonuna geldiğinde, başını unuttuğunu hissedersen, bunun normal olduğunu aklından çıkarma. Hemen gözlerini 1-2 dakika kadar kapatıp derin derin nefes al, büyük ölçüde rahatlayacak ve sorun kalmadığını fark edeceksin.
- Çözemediğin soruyla inatlaşmamak ve işaret koyarak diğer soruya geçmek, zamanı iyi kullanman için altın kuraldır. Vaktin kalırsa dönüp tekrar o soruya bakabilirsin.
- Sınav esnasında yaşanabilecek hiçbir olumsuz durumun seni etkilemesine izin vermemeli ve başarının en büyük anahtarının 'öz güven' olduğunu bilmelisin. Unutma; çok çalıştın ve başaracaksın!

TEKNOLOJİ VE İNSAN KOLEJİ (TİNK) KURUCUSU ZEYNEP DERELİ'NİN ÖNERİLERİ
Öğrencilere tavsiyeler:
- Bu hafta yoğun ders çalışma temponuzu bırakabilirsiniz. Ancak aklınıza takılan konuların üzerinden geçebilirsiniz. Yeni konuları en baştan öğrenmeye çalışmak hem kafanızı karıştırır hem de strese sokar.
- Masa, kurşun kalem gibi sınav koşullarının sağlayacağını şekilde evde deneme sınavı çözün.
- Bu hafta uyku düzeninize çok dikkat edin. Her gün aynı saatte uyuyup aynı saatte uyanmaya çalışın.
- Ağır, yağlı yemekler yerine sağlıklı ev yemekleri tercih edin. Yeme alışkanlıklarınızı bozmayın, riske girmeyin.
- Son günler kala hasta olmamak için sağlığınıza çok dikkat edin. Özellikle de koronavirüs döneminde kalabalık ortamlardan uzak durun. Açık hava yürüyüşleri iyi gelebilir.
- Sosyal medyaya sık girmeyin. Özellikle sınav ve salgınla ilgili doğrulanmamış bilgilerden uzak durun.
- Arkadaşlarınızla online görüşebilirsiniz ancak sınav hakkında uzun konuşmalar yapmaktan kaçının. Seneye bıraktım, üniversite okumayacağım gibi yorumlar yapanlar olacaktır. Siz bunları dikkate almayıp kendi hedefinize odaklanın.
- Bu sınavın dünyanın sonu olmadığını, önümüzdeki yıllar başka haklarınızın da olduğunu unutmayın.

Ailelere tavsiyeler:
- Çocuğunuzu abartıya kaçmayacak şekilde motive etmelisiniz.
- Onu başarabileceğine inandırın.
- Büyük bir beklenti içerisinde olmadığını hissettirmelisiniz. Yoksa üzerinde büyük bir yük oluşturmuş olursunuz. Maddi, manevi fedakarlıkları çok fazla dile getirmek çocukları borçlu psikolojine sokuyor.
- Olumsuz senaryolar üzerinde konuşmaktan kaçının.
- Başkalarıyla kıyaslama yapmayın.
- MEB, ÖSYM ve Sağlık Bakanlığı’nın yaptığı uyarıları net bir şekilde çocuğunuza anlatın.
- Salgınla ilgili gerekli önlemlerin alındığını sadece sınava odaklanması gerektiğini anlatın.