2. Abdülhamid’in Yıldız’a dönüşü

9 Şubat’ta Resmi Gazete’de ‘Yıldız Teknik Üniversitesi Sultan 2. Abdülhamid Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği’ yayımlandı. Yönetmelikte merkezin amaçları, ‘Sultan 2. Abdülhamid hakkında yapılacak araştırma faaliyetlerini desteklemek, tanıtıcı bilimsel araştırma ve etkinliklerin yapılmasını teşvik etmek, toplantılar aracılığı ile yurtdışında çalışmaların duyurulmasına yardımcı olmak’ olarak belirlendi. Konuyla ilgili Hürriyet’e konuşan Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İsmail Yüksek, “Benim fikrim olarak gelişti. Sultan 2. Abdülhamid’i gündeme getirelim diye bir kaygımız olmadı. Tarihten ders çıkarmak, tarihimizi bilmek için çalışmalar yaptık. Tarihimize nasıl katkı yaparız, gençlere faydalı olur mu diye düşündük” dedi. Prof. Dr. Yüksek merkezle ilgili şu bilgileri verdi:

“Teknik bir üniversite olmamıza rağmen fen-edebiyat fakültesi, tarih bölümlerimiz var. Geçtiğimiz günlerde de Sultan 2. Abdülhamid Sempozyumu düzenledik. O etkinlik, bu merkezin kurulmasının bir aşamasıydı. Yıldız Sarayı içinde merkez kampüsümüz yer alıyor. Saraya ait bir üniversiteyiz. Geçtiğimiz aylarda restore edilen köşkler var, bunlar kullanılmazsa ölüyor. Bu birimleri öğrenci eğitiminde kullanmak mümkün değil.
O dönemde sarayda kullanılan şehzade köşklerinden birinin restorasyonunu yaptık, araştırma merkezi olarak kullanmak istedik. Valilik destek verdi. İç dekorasyonu daha çok bağışlarla şekilleniyor. Kalkınma Bakanlığı’ndan alınan desteğin 400 bin lirası buraya aktarıldı. YTÜ’ü bünyesinde 30’a yakın merkez var. 1800-1900’lü yıllara, 2. Abdülhamid dönemine ait bir merkezin kurulması fikri gelişti. 1980’li yıllarda öğrenci olarak girdiğim üniversitede 30 yılım geçti. Burada birçok eser korundu, tadilatı yapıldı. Bu konuda hassasiyet gösterdim, eserlerin canlı kalması için bu fikri düşündüm. Farklı üniversitelerden tarihçileri davet ettik. ‘Tarihimize nasıl katkı yaparız, gençlere faydalı olur mu diye 10 akademsiyenle konuştuk, tartıştık.

Dijital kütüphane kurulacak

Bu konuda bilim insanları bir araya gelsin, tarihle ilgili olumlu, olumsuz araştırmalar yapsınlar istedik. Merkezde o döneme yani 1800’lü yıllara ait dijital fotoğraf müzesi kurulacak. Osmanlı coğrafyasında II. Abdülhamid döneminde inşa edilen yapıların prototiplerleri yapılacak. Hangi bina neden yapılmış, nasıl yapılmış? Günümüzde nasıl kullanılıyor? Bunların bilinmesini sağlayacağız. O yıllarda yazılmış bütün eserleri dijital ortama aktararak kütüphane kuracağız. Yani II. Abdülhamid zamanına ait bir araştırma ortamı olacak bu birim. Bu merkez gelecek aylarda aktif olarak faaliyete geçtiğinde halka ve öğrencilere açık olacak. Sultan II. Abdülhamid ile ilgili Türkiye’de açılan ilk merkeziz. Üniversitede olarak Sultan II. Abdülhamid’i gündeme getirelim diye bir kaygımız olmadı. Tarihten ders çıkarmak, tarihimizi bilmek için bu tür çalışmalar yapmak, tarihçilere bunun gibi akademik ortamlar yaratmak önemli.”

***

2. Abdülhamid’in 33 yıllık yönetim merkezi

Yıldız Teknik Üniversitesi’nin de bir bölümünde yer aldığı Yıldız Sarayı, Sultan 2. Abdülhamid döneminde imparatorluğun yönetim merkezi oldu. Osmanlı İmparatorluğu’nun 34’üncü padişahı olan 2. Abdülhamid (1842–1918) padişahlık yaptığı 1876-1909 tarihlerinde Osmanlı Devleti’nin ana sarayı olarak Yıldız’ı kullandı. Saray, Boğaziçi’ne hâkim tepeler ve vadileri kaplayan geniş alan üzerinde yüksek duvarların çevrelediği avlular içinde köşkler, bahçeler ve çeşitli komplekslerden oluşuyor. Zaman içinde Harp Akademileri için de kullanılan saray binalarının bir kısmı halen askeri tesis olarak faaliyet gösteriyor. Diğer bölümler ise Yıldız Teknik Üniversitesi, Belediye, Milli Saraylar idaresi, İslam Tarihi Sanatları ve Kültürleri Araştırması Organizasyonu’na tahsisli.