Kreatinin nedir? Neden yükselir?

Vücuttaki kreatinin düzeyi kan ve idrar testi yapılarak belirlenir. Kreatinin düzeyi yaşa ve cinsiyete göre değişebilir.

KANDA YÜKSEK KREATİNİN DÜZEYİ NE ANLAMA GELİR?

Kreatinin yüksekliğinin başlıca sebebi böbreklerinizin düzgün çalışmamasıdır. Ayrıca dehidratasyon (vücudun susuz kalması), bol protein tüketmek ve dışarıdan kreatinin içeren ilaçlar almak kreatinin düzeyini artıracaktır.

Aşağıda sıraladığımız durumlar böbrek fonksiyonlarını bozarak kreatinin artışına neden olabilirler:

• İlaca bağlı nefrotoksisite (ilaca bağlı böbrek hasarı): Antibiyotikler, tansiyon ilaçları, kanser ilaçları, idrar söktürücüler, lityum, mide ilaçları)
• Pyelonefrit (böbrek iltihabı): Çok yüksek ateş, yan ağrısı ve karın ağrısı, mide bulantısı, kötü kokulu, bulanık idrar yapma ile kendini belli eden hastalıktır.
• Glomerulonefrit (yüksek tansiyon, vücutta ödem ve idrarda kanama şeklinde kendini gösteren hastalık)
• Şeker hastalığı: Tip 1 ve tip 2 diyabet her ikisi de böbrek hasarı yapabilir.
• Yüksek tansiyon: Yüksek tansiyon böbreğin etrafındaki damarlara zarar vererek böbrek fonksiyonlarının bozulmasına neden olabilir.
• Ateroskleroz (damar sertliği)
• Kalp yetmezliği: Nefes almada zorluk veya nefes darlığı, yorgun veya bitkin hissetmek, karın, bacak veya ayaklarda şişme.
• Kalp hastalığı
• İdrar yollarının tıkanması: böbrek taşları, tümörler ve prostat büyümesi idrar yollarında tıkanıklığa neden olabilir. Bu durumda idrar böbrekte birikerek hidronefroz adı verilen bir hastalığa neden olur. Belirtiler yanlarda ağrı, sık ve ağrılı idrar yapma, idrarda kan görme, az idrar yapmak, halsiz ve yorgun olmak şeklindedir.
• Akut ve kronik böbrek yetmezliği: Böbrek fonksiyonları bozulduğunda kreatinin yükselir. Belirtiler: Özellikle alt vücudunuzda sıvı tutulması, az miktarda idrar yapmak, zayıf veya yorgun hissetmek, baş ağrısı, bilinç bulanıklığı, konfüzyon, mide bulantısı, uyku problemi, kas krampları, kaşıntılı hissetmek, nefes darlığı, göğüs ağrısı
• Tiroid hastalıkları
• Otoümmün hastalıklar
• Çok yorucu egzersiz yapmak
• Rabdomyoliz
• Gut hastalığı
• Şoka bağlı böbreklere giden sıvı miktarının azalması

KREATİNİN YÜKSEKLİĞİ NE GİBİ BELİRTİLERE YOL AÇAR?

Kreatininin düzeyiniz yüksekse şu belirtileri görebilirsiniz:

• Özellikle bacaklarda ödem
• İdrar miktarının azalması
• Halsiz ve yorgun hissetmek
• Bilinç bulanıklığı
• Mide bulantısı
• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Kalpte ritm bozukluğu
• Kas krampları
• Göz etrafında şişlik

KREATİNİN DÜZEYİNİ NORMAL TUTMANIN VE DÜŞÜRMENİN YOLLARI NELERDİR?

Yukarıda sıraladığımız belirtileri kendinizde ya da bir yakınınızda görüyorsanız derhal doktora gitmelisiniz. Hekiminiz gerekli testleri yaptıktan sonra sorunun neden kaynaklandığını tespit edecek ve tedavi düzenleyecektir. Ayrıca evde kendi kendinize yapabileceğiniz bazı şeyler bulunmaktadır. Bunlar:

• Kreatinin içeren takviye ilaçlar kullanmayın. Bazı sporcular atletik performansı artırmak için bu tip ilaçları kullanmaktadır.
• Protein alımınızı azaltın. Özellikle pişmiş kırmızı et çok miktarda kreatinin içerebilir. Aşırı proteinli diyet uygulayanlarda serum kreatinin düzeyi artabilir.
• Lif alımınızı artırın: Yapılan çalışmalar kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda diyetle lif alımının artırılmasının serum kreatinin düzeylerinin düşmesine yardımcı olduğunu göstermiştir.
• Bol su için.
• Tuz alımınızı azaltın
• Reçetesiz satılan ağrı kesicileri kontrolsüz kullanmaktan kaçının.
• Sigara içmeyin
• Kan şekerinizi dengede tutun.
• Alkol alımınızı sınırlandırın.