YEREL seçimden önce çıkarılması beklenen yeni yargı paketinde satır arasında kalan çok önemli bir değişiklik yer alıyor. Buna göre, sosyal medyada işlenen hakaret suçları uzlaştırma kapsamından çıkarılarak ön ödeme kapsamına alınacak.
Bu suçlar için getirilecek yeni yargılama modeli büyük tartışma yarattı. Önce paketteki bu düzenlemenin detaylarına göz atmak gerekiyor.
- UZLAŞTIRMA KALKACAK: Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) ‘hakaret’ başlıklı 125/2 maddesinde değişiklik yapılacak. Bu suçlar uzlaştırma kapsamından çıkarılacak ve ön ödeme kapsamına alınacak. Düzenleme aynen yasallaşırsa; sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçlarında mağdurun şikâyeti üzerine fail hakkında soruşturma işlemleri başlatılacak. Şikâyete tabii olan hakaret suçunda şikâyet süresi 1 yılı geçemeyecek.
- GÜNLÜK 100 TL PARA CEZASI: Şüphelinin kimlik tespiti yapılarak ön ödeme belgesi gönderilecek. Ön ödemenin alt sınırı 3 ay 15 gün hapis olacak. Hakaret suçu TCK’nın 125/3 maddesi kapsamında ve kamu görevlisine karşı işlenmişse 1 yıl 2 ay (365+60 gün hapis) olarak uygulanacak. Bu alt sınırın karşılığı para cezası günlük 100 TL üzerinden hesaplanarak faile ön ödeme belgesi bildirilecek.
- ÜÇ TAKSİTTE ÖDENECEK: Fail, sosyal medyadan işlediği hakaret suçundan kurtulmak için ön ödeme yapacak. Ön ödemede belirtilen para üç eşit taksit halinde ödenebilecek. Ön ödemenin yapılmasıyla ilgili savcılık takipsizlik kararı verecek. Örneğin sosyal medyadan yaptığı hakaret yüzünden 3 ay 15 gün hapis cezası verilmesi gerektiği belirlenen bir failin cezası, günlüğü 100 TL’den 10 bin 500 lira olarak belirlenecek. Bu miktar faile ön ödeme belgesinde bildirilecek. Ceza tutarı 3 bin 500’er TL şeklinde üç eşit taksitte ödenebilecek.
- RIZA ARANMAYACAK: Ön ödeme sürecinde mağdurun rızası aranmayacak. Ön ödeme şartını 10 gün içinde yerine getirenlere savcılıkça otomatik takipsizlik kararı verilecek. Artık fail hakkında ceza davası açılmayacak ve dosya kapatılacak.
-
"Siteden daire alırken mevcut ve olası aidat miktarlarını hesaba katın. Örneğin 3-4 giriş kapısı, 5-6 tane yüzme havuzu varsa bu kadar büyük bir sitede aidatların yüksek olması kaçınılmazdır. Çok sayıda tesisi, personeli olan merkezi sistemle ısınan, lüks bir siteden daire alıyorsanız yüksek aidat ödemek zorunda kalacağınızı baştan kabullenmiş olursunuz.
KİM NASIL BELİRLER
Yıllık aidat nasıl belirlenir? Genellikle yönetim kurulu tarafından o yıl yapılacak yatırım ve demirbaş alımı gibi işler, personel ücretleri, ortak alanların aydınlatma-ısınma, bakım-onarım giderleri, yönetim-muhasebe-danışmanlık giderleri gibi giderler ile geçen dönemde gerçekleşen giderler güncel koşullar ve olası fiyat artışları gibi etkenler dikkate alınarak bir yıllık genel bütçe (işletme projesi) yapılır. Bu işletme projesi Genel Kurul’da (GK) görüşülür ve karara bağlanır. İşletme projesi doğrultusunda Yönetim Planı’ndaki (YP) yasal düzenlemeye, YP’de bir düzenleme yoksa KMK’nın 20. Maddesi’ne göre hesap yapılarak her bağımsız bölümün aylık ödeyeceği miktar aidat belirlenir.
Aidat paylaşımında Yönetim Planı önemli mi? Aidatın hakkaniyete uygun paylaşılmasını temin için YP’nin çok özenli ve sitenize özgü hazırlanmasını sağlamalısınız. İnşaat aşamasında bir konut alıyorsanız YP’nin hazırlanmasında etkin olmaya çalışmalısınız. Bunu satış sözleşmesine koymalısınız. Arsa sahibiyseniz de aynı şekilde yazılı onayınız olmadan inşaatın yapımını üstlenen yüklenicinin YP’yi tapuya veremeyeceğini yazabilirsiniz. Her iki halde de buna uyulmaması halinde yüklü miktarda cezai şart eklersiniz.
Yönetimin aidatı artırma yetkisi var mı? Ödenecek aidatın miktarını da belirleyen işletme projesi, çoğunlukla yönetici/yönetim kurulu tarafından hazırlanıyorsa da esas olarak aidat miktarının ne olacağına Kat Malikleri Kurulu karar veriyor. GK’ya katılan malikler işletme projesini kabul etmişse; katılmayanlar da kendilerine tebliğ edildiğinde iptal davası açarak mahkemeden işletme projesinin iptaline ilişkin bir karar veya uygulamanın durdurulmasına ilişkin bir tedbir kararı almamışlarsa; işletme projesi ile belirlenen yeni dönem aidatının artışı herkes tarafından kabul edilmiş olur. İşletme projesini Yönetim Kurulu hazırlamışsa ve bunu tebliğ alan malikler 7 gün içerisinde itiraz etmemişlerse, o işletme projesi de kesinleşmiş sayılır.
YÖNETİCİ ZAM YAPABİLİR Mİ
Yönetici ek bütçe hazırlayabilir mi? Aidat zammı yapabilir mi?
Ankara, İstanbul, İzmir başta birçok kentin çeşitli semtlerinde hizmet veren zincir spor kulüplerinden bekledikleri hizmeti alamayan okurlarımdan şikâyetler geliyor. Önce okurum U.D.’nin Çankaya İlçe Hakem Heyeti’ne yaptığı o başvurusu: “... Spor Kulübü ile 14 Ocak 2023’te bir yıl taahhütlü üyelik yenilemesi yaptım. Bana bütün kulüpleri kapsayan bir yıllık üyelik paketi verdiler. Aylık 523.8 TL taksitlerle toplamda 6 bin 285 TL ödedim. Bu kulübü evime yakın mesafede olduğu için tercih ettim. Şirket, geçen haziranda kulübü yenileme kararı aldı. Bana da 30 Mayıs’ta tadilata girildiği şeklinde mesaj gönderildi. 4 Haziran 2023 günü tuvalet ve banyosu kullanılamayarak tadilata başlanan spor salonu, 24 Haziran’da da 1 Ağustos tarihine kadar tamamen kapatıldı. 1 Ağustos 2023 tarihinde açılan spor kulübü bu kez de ayıplı bir şekilde hizmet vermeye başladı. Islak alandaki pisuvarlar hizmete açılmadı. Duş alanların eğimi yanlış yapıldığından zeminde yoğun su birikintileri yaşandı. Tesisatların yanlış bağlanması nedeniyle duşlarda sorun yaşandı. Üyeler sağlıksız koşullarda duş ihtiyacını zorlukla karşılayabildi.
ARABAMLA GİTMEK ZORUNDA KALDIM
Evime 800 metre uzaklıktaki kulübe gidemedim. Başka bir şubeye araba ile gitmek zorunda kaldım. Ancak uzaklığından dolayı da haftada 3-4 gün olan kulüp kullanım sıklığım azaldı. 6-30 Temmuz tarihleri arasında sadece sekiz kez diğer kulübü kullanabildim. Kulüp tarafından yaşanılan mağduriyetimin artı ekstra ay üyelik veya mağduriyet yaşatılan günlerin ücret iadesi şeklinde karşılanmasını saygılarımla arz ederim.”
HAKEM HEYETİ HAKLI BULDU
Çankaya İlçe Tüketici Hakem Heyeti, 25 Aralık 2023’te şikâyette bulunan U.D.’yi haklı buldu. Kararda, “ayıplı hizmet”in, “sözleşmede belirlenen süre içinde başlamaması veya taraflarca kararlaştırılmış olan ve objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan hizmet” olduğu vurgulandı. Kararda, tüketicinin spor salonunu tadilatta olduğu süre içinde kullanamamasını ve evine daha uzak bir başka şubesine araba ile gitmek zorunda kalmasını, sözleşmeye aykırı “ayıplı hizmet” kabul etti. Hakem heyeti, uyuşmazlık tutarı ve taksitle ödenen bir yıllık üyelik ücreti olan 6 bin 285 liranın tüketiciye geri ödenmesine karar verdi.
KARAR NE ANLAMA GELİYOR
Üye oldukları spor salonundan, imzaladıkları sözleşmedeki yazılı hizmetleri belirlendiği şekilde alamayan spor salonu mağduru tüketiciler yönünden bu karar lehe örnek niteliği taşıyor. Tüketicilerin 2024 yılı için 104 bin liralık parasal sınırın altındaki uyuşmazlıkların çözümü için il ve ilçe hakem heyetlerine başvurarak hak aramaları gerekiyor.
TEK TIKLA VE ÜCRETSİZ
1 Ocak’ta yürürlüğe giren yeni kanuna ilişkin gelen tüm soruları vergi uzmanı Avukat Dr. Burak Aslanpınar yanıtladı.
-Yeni kanunun kapsamı ne? Kısa süreli konut kiralamalarda kurallar 1 Ocak 2024’te yürürlüğe giren 7464 sayılı kanun ile silbaştan yazıldı. Söz konusu kanunun adında “Konutların turizm amaçlı kiralanması” ifadesi yer alıyor. Ancak bu kanun yalnızca turizm bölgelerindeki değil kısa süreli günlük, haftalık, aylık, sezonluk konut kiralamalarının tamamını ilgilendiriyor.
-İzin belgesi alınması gerekiyor mu? Tapu sicilinde konut amaçlı kayıtlı olan veya üzerinde konut amaçlı kat irtifakı ya da kat mülkiyeti bulunan her türlü bağımsız bölüm yeni düzenlemenin kapsamı dahilinde. Tapuda “mesken”, “ev” ya da “konut” ifadeleri varsa ve bu konut 100 gün veya altında süreli kiralanacaksa ‘izin belgesi’ alınması gerekiyor.
-Yapı kayıt belgesi varsa durum ne? Tapuda “arsa”, “tarla”, “bahçe” gibi ifadeler olmasına karşın bu gayrimenkul hakkında imar affı kapsamında düzenlenen “yapı kayıt belgesi”nde “konut” veya “ev”şeklinde ifadeler bulunuyorsa kısa dönemli kiralama yapılabilir. Ancak yine ‘izin belgesi’ alınması gerekir.
KİM NEREDEN NASIL ALACAK
-İzin belgesi için nereye başvurulacak?
İşte en çok merak edilen konulardaki yanıtlar...
-Genel Kurul nedir ve neden bu kadar önemlidir? GK’lar sitedeki en yetkili organdır. Sitedeki yönetimsel bütün işlerin kararı GK’da alınır. Aidat dediğimiz Kat Mülkiyeti Kanunu’ndaki (KMK) tanımı ile “ortak gider avansının” yani aylık ödentinin kaç lira olacağı dahil sitenin nasıl yönetileceğine ilişkin tüm hususlar GK’larda kararlaştırılır. Yönetici, denetçi GK’da seçilir. GK süresi bitmeden de yöneticinin görevine son verebilir. Ortak alan ve tesislerin nasıl kullanılacağı, otoparkın nasıl kullanılacağı, şarj istasyonu kurulup kurulamayacağı gibi bütün sorunlar GK’larda görüşülür ve karara bağlanır. Sitelerde uyulması gereken kurallar bütünü olan ve kat irtifakı/kat mülkiyeti kurulurken tapuya verilen Yönetim Planı’nda (YP) yapılacak değişiklikler dahi GK’da kararlaştırılır. Siteler ve apartmanlar genellikle GK’larını ocak ayında yapar. O nedenle ocak ayına GK ayı diyebiliriz.
-Yeni yapılan site ve apartmanda kim toplar? Apartmanlarda arsa sahibinin veya yüklenicinin çağrısıyla malikler toplanır ilk yönetim ve denetim organını seçerler.
ÇAĞRI MERASİMİNE UYMAK ŞART
-Usulüne uygun çağrı yapılması neden gerekir? GK çağrısı usulüne uygun yapılmazsa alınan kararlar doğru ve yeterli sayı ile alınmış olsa bile bir malik dava açtığında salt bu nedenle iptal edilebilir. Özellikle olağanüstü GK’larda yönetim planında belirtilen tarih dışında yapılan her GK, “Olağanüstü Genel Kurul”dur. Çağrı merasimine uyulmaması kesin iptal nedenidir.
-Çağrı merasimi nasıl yapılır? GK tarihinden en az 15 gün önce taahhütlü mektupla veya elden imza karşılığı “Genel kurulun nerede, ne zaman, hangi saatte yapılacağı ve gündem maddelerinin neler olduğu, ilk toplantıda çoğunluk sağlanmaması halinde 2. toplantının ne zaman yapılacağını” bildirilerek tebligatta bulunulur.
WHATSAPP’TAN
YARGITAY Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, Türkiye Cumhuriyeti Başsavcılığı adıyla yeniden yapılandırılması uzun zamandır tartışılıyor. Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca, 2023-2024 yeni adli yılı açılış konuşmasında, devlet zirvesinin önünde bir kez daha ülke başsavcılığı önerisini gündeme getirdi. Önce Akarca’nın önerisi neydi anımsayalım: “Karşılaştırmalı hukukta genellikle ülke başsavcılığı sistemi mevcut olup özellikle Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi gereği adli makamlar arasındaki denkliğin de tesisi gerekir. Tüm bu ihtiyaçlara cevap verebilmek amacıyla Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, ‘Türkiye Cumhuriyeti Başsavcılığı’ olarak yeniden yapılandırılmalıdır.”
Oya Armutçu, Bekir Şahin ile makamında görüştü.
YARGITAY BAŞKANI ÖNERDİ
Bu öneriyle ilgili merak edilenleri Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin ile konuştum. Makamında ziyaret ettiğim Başsavcı Şahin, bakın hangi değerlendirmeleri yaptı: “Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı olarak bizim görevimiz sadece Yargıtay ile sınırlı değil. Anayasasa Mahkemesi Başsavcısıyız. Yüce Divan yargılamalarında başsavcılık görevini yapıyoruz. Uyuşmazlık Mahkemesi’nde başsavcı olarak görev yapıyoruz. Üst düzey kamu görevlilerinin ilk derece yargılamalarında savcılık görevini yürütüyoruz. Aynı zamanda siyasi partilerin kapatılması da bizim görev alanımıza giriyor. Aslında fiilen ülke başsavcısıyız. Sadece isim olarak Yargıtay Başsavcısı olarak adlandırıyoruz.
YURTDIŞINDA TEMSİL BİZDE
Uluslararası Savcılar Birliği’nde Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil ediyoruz, oranın üyesiyiz. Birçok ülke ile mutabakat zabıtları imzalıyoruz. Ama şöyle bir durum var. Mesala Azerbaycan adına başsavcılık bir metine imza atınca, altında Azerbaycan Başsavcısı yazıyor ve öyle imza atıyor. Almanya Federal Başsavcısı diye imzalıyor. En son İngiltere ile mutabakat zaptı imzaladık. O da İngiltere Galler Kraliyet Başsavcısı diye yazdı ve imza attı. Biz bu zapta Yargıtay Başsavcısı olarak yazdık. Muadillik anlamında bir denklik olmuyor mutabakat zabıtlarının imzalanmasında.
DÜNYADA DAHA ETKİLİ OLUR
Peki sahipli-sahipsiz hayvanların hukuken muayene ve tedavi hakları neler? Veterinerlerin tarifenin üstünde fahiş fiyat talep etmeleri hukuka uygun mu? Bu durumda hayvan sahipleri haklarını korumak için ne yapabilirler? Bu sorularınıza Ankara Barosu avukatları Görkem Alyanak ve Özenç Afacan yanıt verdi. Alyanak ve Afacan’a göre veteriner faturasında indirim istenebilir.
HER İLE ASGARİ ÜCRET TARİFESİ
“Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği İle Odalarının Teşekkül Tarzına Ve Göreceği İşlere Dair Kanun’a göre veteriner odaları, bölgelerin özelliklerini ve hastalıkların çeşitlerini dikkate alarak, her ilde ayrı olmak üzere veteriner hekimlik asgari ücret tarifesi hazırlamakla yükümlüdürler. İl veteriner odalarının bu yükümlülüğü, veteriner odası yönetim kurulu tarafından yerine getirilir. Veteriner odası yönetim kurulu tarafından hazırlanan bu asgari ücret tarifesi, Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi tarafından tasdik edilir ve uygulanır.
TARİFE ALTINDA ÜCRET ALAMAZ
Türk Veteriner Hekimleri Birliği Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Uygulama Yönetmeliği’ne göre veteriner hekimler, asgari ücret tarifelerine uymak zorundadırlar. Veteriner hekimlerin, gerekli gördükleri durumlarda muayene ve tedavi ücreti almama hakları vardır. Ancak veteriner hekimlerin ücret almaları durumunda alacakları ücret, asgari ücret tutarından az olamaz. Asgari ücret tarifesinin altında ücret aldığı tespit edilen veteriner hekimlere idari para cezası kesilir.
KANUNDA RAKAMSAL ÜST SINIR YOK
Buna karşılık, veteriner hekimlerin hasta sahiplerinden alabilecekleri muayene ve tedavi ücretinde rakamsal bir üst sınır ne yazık ki kanunda düzenlenmemiştir. Veteriner hekimlerin her iş için talep edebilecekleri azami tutarların da ücret tarifesinde gösterilmesi gerekir.
Maalesef yılbaşı gibi tüketimin yoğunlaştığı dönemlerde sahte içkiden kaynaklanan can kaybı vakalarıyla daha sık karşılaşılıyor. Okurlarımdan başta rakı olmak üzere sahte içkiyi basit bir şekilde anlamanın yolu var mı soruları geliyor. Sahte içki satıp ölüme neden olan kişilere nasıl ceza verildiği merak ediliyor. Bu konuyu uzmanlara ve Tarım ve Orman Bakanlığı yetkililerine sordum.
DENETİMLER SIKILAŞTIRILDI
- Uzmanlar tüketicileri bilinçli olmaları konusunda uyarırken, devlette milyarlarca lira vergi kaybına neden olan sahte/kaçak içki ile mücadele için denetimleri sıkılaştırdı. Güvenlik birimleri ve Tarım ve Orman Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı personelinden oluşan denetim ekipleri, yılbaşı öncesinde perakende ve açık alkollü içki satış noktalarına yönelik denetimlerini arttırdı. Bu denetimlerde satışa sunulan içkilerin üzerindeki bandroller kontrol ediliyor. Tereddütlü görünen özellikle ambalajı bozulmuş ürünlerden numuneler alınarak analize gönderiliyor. İçişleri Bakanlığı, 81 ilde eş zamanlı operasyonlar düzenleyip tonlarca kaçak etil alkol ve içki yakaladı.
HAPİS CEZALARI ARTIRILMALI
- Uzmanların sahte ve kaçak üretimin engellenmesi ile ilgili önerileri özetle şöyle:
- Yeni mevzuat değişikliği ile sahte ve kaçak üretenlerin, izinsiz ve yetkisiz etil alkol satanların daha fazla hapis cezası ile cezalandırılması sağlanmalı.
