Rize’de çayı, Söke’de pamuğu, Isparta’da gülü konuşuyoruz. Neden? Çünkü bu ürünler sadece bölge tarımına değil aynı zamanda bölge ekonomisine yön veriyor. Bulundukları yörede yalnızca çiftçinin değil tüm halkın ekonomik, sosyal ve kültürel yapısını etkiliyor. Düne kadar daha çok patates ile anılan İzmir’in Ödemiş ilçesi ise artık yeni bir ekonomik olgu ile temsil edilmeye başlandı. Süt üretim, ticaret ve sanayii bundan böyle ilçe ekonomisinin temel dinamiği haline geldi. Özellikle yerel seçimler öncesi bütün adayların bu gerçeği bilerek kampanyalarını yürütmeleri kendi çıkarlarına olur.
TARIM BULUŞMALARI - Anadolubank’ın Ocak ayında başlattığı “Tarım Buluşmaları”nın ilki Aydın’ın Söke ilçesinde yapılmıştı. Bölge ekonomisinin can damarı pamuk sektörünün bütün tarafları bir araya gelmiş, beyaz altının güncel sorunları ve beklentileri tartışmışlardı. Büyük ilgi gören toplantıların ikincisi de Ödemiş’te yapıldı. Ticaret Odası’nda gerçekleşen etkinlikte bu defa süt sektörünün paydaşları Anadolubank’ın düzenlediği ortak akıl toplantısında buluşmuş oldu.
TÜRKİYE BİRİNCİSİ - Çiftçinin yanı sıra sanayici, mandıracı, kooperatif temsilcileri, üretici birlikleri, tarım teşkilatı temsilcileri, muhtarlar ve ilçe yöneticilerinin katıldığı Tarım Buluşması’nda bütün yönleriyle süt sektörü ele alındı. Tabii en çok üzerinde durulan konu günde yaklaşık 900 tonluk üretimin ilçe ekonomisine sağladığı katma değerin öneminin daha iyi anlaşılmasıydı. Gerçekten de bu husus nedense tam olarak ya bilinmiyor ya da farkına varılmıyor. İşte bu toplantı her şeyden önce farkındalık sorununun çözümüne katkıda bulundu.
BÜYÜK GELİR KAYNAĞI - İki saat süren tartışma ve görüşmeler sırasında çok sayıda katılımcı söz alarak süt sektöründe yaşanan sorunlara değindi. Tabii yanı sıra çözüm arayışları ve beklentiler de dile getirildi. Bütün bunları bir başka yazımda ayrıntısıyla değerlendirmek istiyorum. Bugün yalnızca Ödemiş ilçesinde süt ekonomisinin yarattığı katma değerin büyüklüğü hakkında kısa bilgi vermekle yetineceğim. Günde yaklaşık 900 ton üretim dedik, bunu da ortalama 1 lira üzerinden hesaplarsak 900 bin liralık bir değer elde ederiz. Yıla baktığımızda da kabaca 325 milyon lira gibi mali büyüklük ortaya çıkar. Üretilen sütün bir kısmının da peynir, yoğurt ve ayran benzeri mamullere dönüştüğünü hesaba katarsak, ilçe ekonomisi herhalde 1 milyar liraya ulaşan bir gelir elde ediyor demektir. Bunun analizini ayrıca yapacağım.
ÖDEMİŞ VE SÜT - Anadolubank Tarımsal Bankacılık Bölümü Başkanı İlhan Küçükahmetler ise yaptığı açış konuşmasında, “Tarım Buluşmaları”nın her ay farklı bir konu başlığıyla devam edeceğini belirterek şu bilgileri verdi: “Her ay değişik bir ilçede başta çiftçimiz olmak üzere sektör temsilcileri ile buluşmayı sürdüreceğiz. Gördüğümüz ilgiden çok memnun kaldığımızı her vesile ile söylüyorum. Ödemiş ilçesinde süt hayvancılığının stratejik öneminin ortaya konulmasında küçük de olsa bir payımızın olması bizleri çok mutlu eder. Tarım sektörüne yeni bir soluk getirdiğimizi düşünüyorum. Çünkü farklı ve yararlı bir iş yapıyoruz. ‘Çiftçinin Yol Arkadaşı’ sloganımız çok tuttu, çiftçimiz bu samimi yaklaşımı benimsedi. Biz de onları klasik bankacılığın dışında bir bakış ve destek anlayışı içinde kucaklıyoruz.”
İZMİR’de siyasi partilerin belediye meclis üye listeleri belli oldu. Tarım ve gıda alanında Türkiye’nin en önde gelen ili olan İzmir’de siyasi partiler bu gerçeği yok saydılar. Nasıl mı? Sektör temsilcilerine ilçe belediye, dolayısıyla da büyükşehir belediyesi meclis listesinde yer alma şansı verilmedi. Bu durumda iki seçenek var. Ya siyasi parti yönetimleri İzmir’i hiç tanımıyor veya ayda yaşıyorlar! Peki Ziraat Mühendisleri İzmir Şubesi Başkanı Ferdan Çiftçi, Kimya Mühendisleri Odası Ege Bölge Şube Başkanı Saadet Çağlın, Gıda Mühendisleri İzmir Şubesi Başkanı Reha Keskinoğlu ve İzmir Tarım Grubu (İTG) Başkanı Mahmut Eskiyörük neler söylüyor?
Bunu kabul etmiyoruz
Ferdan Çiftçi, “30 Mart 2014 tarihinde yapılacak Yerel Yönetim seçimlerinde meclis üyeliklerinde yine tarım kesimi temsilcileri yok sayılmıştır. 6360 sayılı yeni Büyükşehir Yasası ile il sınırlarının büyükşehir sınırı olması ile büyükşehir belediyesinin en önemli görevlerinden biri kırsal kesime, tarım kesimine yapacağı hizmetler ve uygulamaları nedeniyle çiftçilerin bundan nasıl etkileneceğidir. Bu görevi daha önce yürüten ve kırsala yapılacak yatırımları yapan İl Genel Meclisinin kaldırılacak olması konuyu daha önemli hale getirmektedir. İzmir’de de yeni büyükşehir yasası ile önemli tarım havzalarımız olan Bakırçay ve Küçük Menderes havzaları da İzmir Büyükşehir sınırları içerisine girecektir. Hal böyleyken Büyükşehir meclisinde komisyonlarda görev yapacak meclis üyeleri içerisinde Ziraat Mühendisi, Veteriner Hekim ve Gıda Mühendisine yer verilmemiş olması önemli bir eksikliktir ve tüm siyasi partilerin tarım kesimine bakışını göstermektedir. Ziraat Mühendisleri Odası olarak bunu kabul etmiyoruz. Tarım temsilcilerine aday listelerinde neden yer verilmediğini tüm siyasi partilere soracağız. Yerel seçimler sonucunda oluşacak meclis çalışmalarını fiilen izleyerek bu çalışmaların takipçisi olacağız” diyor.
Büyük eksiklik
Saadet Çağlın da, “Bütünşehir uygulaması ile tarıma dayalı ekonomiler ile ön plandaki ilçelerimizin yerelde kalkınmaları için gerekli projeler daha da önem kazanacak. Bu projeler tarım ve gıda sektörünün aktif uzman temsilcilerinin bakışıyla, toplam fayda yönünden en yüksek nitelik düzeyine ulaşacak. Ancak sektör uzmanlarına seçilme fırsatının tanınması büyük bir eksikliktir. Dolayısıyla da çok önemli bulduğum, halk sağlığı sorunu yeterince dikkate alınmamıştır. Tarım temsilcilerine yerel yönetici adayları içinde yer verilmemesini, halkın sağlıklı beslenmesi temel ihtiyacının karşılanması açısından olumsuz bir gelişme olarak değerlendiriyorum” diye konuşuyor.
Görüşümüz alınmıyor
Reha Keskinoğlu ise, “Dünya nüfusunun sürekli artış göstermesi ve adaletsiz beslenme dağılımı tarım ve gıda sektörünün stratejik değerini ön plana çıkardı. İnsanın en temel ihtiyaçlarından biri olan gıdanın tarladan-çatala bir zincir içerisinde olduğu artık herkes tarafından benimsenmiş ve önemi anlaşılmıştır. Türkiye’de tarım sektörü çok büyük sosyal ve ekonomik bir olgudur, fakat durum böyle iken tarım politikası oluşturulurken üreticilerin görüşlerinin alınmadığı da bir gerçektir. Bu anlamda yerel yönetimlerin halkın içinden tüm kesimlerin sesinin duyurulacağı bir platform olması gerekliliğinden hareketle tarım sektörünün, sadece üreticilerin değil bu sektörde söz sahibi birliklerin, STK’ların ve ilgili meslek odalarının da temsil edilmesi bir demokrasi gerçeğidir. Ne yazık ki hiçbir yerel yönetim bu hususu dikkate almamakta sadece siyasi kaygılarla yönetimlerini ve meclislerini oluşturmakta” ifadesinde bulunuyor.
Çok büyük hata
Türkiye genelinde yaşanan kuraklık tehlikesi ve barajlardaki su seviyesinin düşmesi İzmir’de tarım sektörünü ne ölçüde etkileyecek? Gıda güvenliği alanında son gelişmeler ne durumda? Denetimler devam ediyor mu? İzmir’de EKÜY (Entegre ve Kontrollü Ürün Yönetimi) çalışmalarında son durum ne? 2013 yılında başlatılan Süt Eylem Planı için bu yıl hangi çalışmalar yapılacak? Bu ve benzeri konularda geniş kapsamlı bir basın toplantısı düzenleyen İzmir İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Ahmet Güldal ile yürütülen faaliyet ve projeleri konuştuk.
KAYGIYA GEREK YOK - Ahmet Güldal, “Türkiye genelinde yaşanan kuraklık tehlikesine ve barajlardaki su seviyesinin düşmesine rağmen, İzmir’de kaygı verici bir durum söz konusu değil. Evet, il genelinde bu yıl önceki yıllara göre yağış miktarı azaldı ancak henüz bu tablonun tarım sektörü ve çiftçimizi rahatsız edecek boyuta ulaştığını söyleyemeyiz. Yağış azlığının Şubat ve Mart aylarındaki yağışlar ile telafi edilebileceğini düşünüyorum. Ayrıca sulamada teknik yöntemler kullanılmak ve tasarrufa uyulması kaydıyla İzmir’de tarımsal olarak önemli bir sorun yaşanmaz” diyor.
GIDA DENETİMİ - Güldal, “İzmirlilerin güvenilir gıda tüketmesi için kontrolleri sıklaştırdık. 2013 yılında gıda işletmelerine yönelik 27 bin 366 adet denetim gerçekleştirildi. 2014 yılında ise en az 30 bin denetim yapmak istiyoruz. Hazırlıklarımız bu yönde. İzmirlilerin güvenilir gıda tüketimi konusunda hassas davrandığını biliyoruz ve tabii bundan memnunuz. Vatandaşlarımızın gıda konusundaki şikayetlerini iletebildikleri ‘ALO 174 Gıda Hattı’na geçen yıl İzmir’den 3 bin 350 şikayet geldi. Biz İzmirlilerden gönüllü denetçi olmalarını, gıda üretiminin, satışının ya da tüketiminin yapıldığı yerlerde karşılaştıkları olumsuzlukları ‘ALO 174 Gıda Hattı’nı arayarak bize bildirmelerini rica ediyoruz. İl Müdürlüğü olarak geçen yıl İzmirlilerden gelen 3 bin 350 şikâyetin 3 bin 282’si değerlendirmeye alarak, denetimini gerçekleştirdik” diye konuşuyor.
ORGANİK TARIM - İzmir’in organik tarımın merkezi sayıldığını ifade eden Güldal, 2013 yılında 2 bin 431 organik tarım üreticisinin, toplam 16 bin 821 hektarlık alanda 137 ürün çeşidi ile 68 bin 550 ton organik ürün yetiştirdiğini söylüyor. Güldal, ayrıca ‘Zeytin, pamuk, incir, mısır ve üzüm’ün il genelinde en çok yetiştirilen organik ürünler arasında yer aldığını kaydederek EKÜY projesi yoluyla zirai ilaç kalıntısıyla mücadelesi yaptıklarını vurguluyor. Halen 13 ilçede yürütülen projeye 2013 yılında 1173 üretici dâhil olmuş. Zirai ilaç kalıntısının önüne geçmeyi amaçlayan proje sayesinde geçen yıl 21 bin 522 dekarlık alanda 10 farklı üründen 116 bin 325 tonluk ürün elde edilmiş. Yanı sıra proje kapsamında 34 bin 979 üreticiye SMS ile bilgilendirme ve hatırlatma sağlanmış.
SÜT EYLEM PLANI - Güldal son olarak şu değerlendirmeyi yapıyor: “Bilindiği gibi İzmir süt üretiminde birinci sırada yer alıyor. 2013 yılında il genelinde başlatılan ‘Süt Eylem Planı’ çerçevesinde yürütülen çalışmaların ivme kazanmış durumda. 2012 yılı itibarıyla İzmir’de üretilen sütün tamamına yakını soğuk zincire alındı. 2013’te ise uygulamaya konulan ‘Süt Verimi ve Kalitesinin Artırılması Projesi’ kapsamında ise Küçük Menderes Havzası’nda bulunan 8 bin 476 süt sığırı işletmesinde yaklaşık 16 bin kişiye bizzat işletmelere gidilerek eğitim verildi. Çok önem verdiğimiz ‘Çiğ Sütün Toplanması ve Pazarlanması’ projesi yoluyla da üretici ve üretici örgütleri vasıtasıyla sanayie arz edilen çiğ sütün alım ve satımı ile ilgili kurallar belirlenerek hayata geçirildi. Bu proje ile üretim ve pazarlamada sürdürülebilirliğin, çiğ sütte fiyat istikrarının sağlanması ve korunmasını hedefliyoruz. Diğer yandan 2006 yılında 13 işletme ile başlayan il genelinde hastalıktan ari işletme oluşturma çalışmaları sonucu bugün sayı 49’a ulaştı. Mevcut ari işletmelerdeki hayvan sayısı 18 bin 901’dir, ayrıca 49 işletmenin 7’si onaylı süt işletmesi konumunda olup, burada AB mevzuatına uygun süt üretimi gerçekleştirilmektedir. Yıl içerisinde ari işletme sayısını 49’dan 100’e, AB onaylı işletme sayısını da 7’den 20’ye çıkarmayı planlıyoruz. İŞKUR ve Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Birliği ile birlikte ‘Sürü Yöneticisi Eğitimi Projesi’ eliyle il genelinde 820 kişiyi sertifika sahibi yapmak istiyoruz. Bu sayede organik hayvancılığın en büyük sıkıntılarından biri olan organik yem ihtiyacını, üretimi artırarak gidermeyi hedeflemekteyiz. Bu arada özellikle önem verdiğimiz
kooperatifçiliğe olan desteklerimiz sürecek. 2014 yılı içerisinde İzmir’e 10 kooperatif daha kazandırmayı düşünüyoruz.”
Dünya çapında gıda fuarları var. Almanya’da Köln’de ya da Fransa ve Japonya gibi ülkelerde böyle fuarlar düzenleniyor. Ama bunlar gerçekten uluslararası nitelik taşıyan çok önemli etkinlikler. Son zamanlarda Dubai Gıda Fuarı da büyük ilgi çekmeye başladı. Yıllardan beri yazar ve TV programlarımda söylerim, neden bizde de artık bu ölçekte gıda fuarları yapılmaz, gıda alanında müthiş bir potansiyele sahip olduğumuz halde niçin bu özelliğimizi küresel hale getiremeyiz? Tabii bir yandan gerçekçi olmamız da gerekiyor. Bu işler öyle göründüğü kadar kolay değil. Sahip olunan potansiyel tek başına yetmiyor. Organizasyon yeteneği de şart. Ancak ben şahsen bu hususta çok karamsar değilim. Sadece biraz zamana ihtiyacımız var. Bundan böyle sıra Türkiye’de diye düşünüyorum. Un, yağ ve şeker fazlasıyla mevcut, helvayı yapmanın vakti geldi. Halen İstanbul’da iki gıda fuarı yapıldığını biliyoruz. Şimdi de Türkiye’nin tarım ve gıda alanında en önde gelen ili olan İzmir’de bir gıda fuarı düzenlenmesi planlanıyor. Organizasyonu gerçekleştirecek Gençiz Fuarcılık Genel Müdürü Osman Gençer ile yeni Fuar projesini konuştuk.
İzmir bunu hakediyor
Osman Gençer, “FOODEX 2014 İzmir Gıda ve Gıda Teknolojileri Fuarı’nı 23-26 Ekim 2014 tarihinde İzmir Uluslararası Fuar Alanı’nda hayata geçireceğiz. Bunun için hem umutlu hem heyecanlıyız. Çünkü İzmir zaten böyle bir Fuarı çoktan hak ediyordu. Bildiğiniz üzere gıda ve gıda teknolojileri inanılmaz bir genişlik ve çeşitliliğe sahip bulunuyor. Aslında gıda endüstrisinin önü çok açık. Üstelik Türkiye ve Ege Bölgesi bu bakımdan çok şanslı. Biz Gençiz Fuarcılık olarak bu etkinliğimizin ülke çapında ilgi göreceğine inanıyoruz. Yanı sıra Ege Bölgesinin gıda firmaları ve markalarının da Foodex İzmir’e büyük destek vermesini bekliyoruz. Bu projemizle Türk gıda sektörünün üretim ve pazarlama gücünü ortaya koyacağız. Katılımcı firmalarımızı nitelikli profesyonellerle buluşturacağımız, yeni pazarlara ulaştıracağımız, katılımcılarına ve ziyaretçilerine çok yönlü iş fırsatları sunacak organizasyonumuz
Türkiye’den ve dünyanın dört bir yanından kolayca ziyaret edilebilecek üç kıtayı buluşturan kentimizde gerçekleşecek. Bunun gerek ulusal gerekse yerel firmalarımız açısından önemli bir fırsat olacağını düşünmekteyiz” diyor.
Katılımcılar kimler
Öncelikle bir Danışma Kurulu oluşturuldu. Katılımcı, ziyaretçi ve etkinliklerin ağırlıklı olarak ele alındığı ilk toplantya Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İzmir İl Müdürü Ahmet Güldal, Türkiye Lokantacılar ve Pastacılar Federasyonu Genel Başkanı Aykut Yenice, Ege Un Sanayicileri Derneği Başkanı Haluk Tezcan, Ege İhracatçılar Birliği Genel Sekreter Yardımcısı Emre Çoğulu ve Fuarlar Şubesi Uzmanı Özlem Gökkan Vural, İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ercan Korkmaz ve AR-GE Müdürü Mustafa Yağcıoğlu, İzmir Ticaret Odası Fuarlar Masası Şefi Uğur Sülün, Büyükşehir Belediyesi Tarım, Park ve Bahçeler Dairesi Başkanı Ziya Çavdar, Ege Genç İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Halil Nadas, Türkiye Perakendeciler Federasyonu Ege Şubesi Genel Koordinatörü Hüseyin Değirmencioğlu, Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Hülya Yılmaz ve Kimya Mühendisleri Odası Ege Şube Başkanı Saadet Çağlın katıldı.
Geniş profil
Sportif başarılar veya başarısızlıklar olağan şeylerdir. Bugün kaybedersiniz, yarın kazanırsınız. Bir spor kulübüne ‘Büyük’ sıfatını verebilmeniz için farklı ve başka özellikler gerekir. “Büyük Altay”ın niçin kurulduğunu anlarsak, büyüklüğün nereden kaynaklandığı ortaya çıkar. Altay Kulübü tam 100 yaşındadır. 1914’teki kurucuları Celal Bayar, Mustafa Necati Uğural ve Vasıf Çınar’dır. Sadece bu isimler bile doğuştan sahip olunan “Büyük Misyon”un tarihe yüklediği özel anlam ve önemi anlatmaya yeter. Halkapınar Şehitliği’ni bilirsiniz, orada “Vatan ve Namus” yazar. İşte bu üç dev ismin yanı sıra bu köşede sayamadığım çok özel insanlarla tarih sahnesinde buluşan, “Vatan ve Namus” ideali ve ülküsü, Altay Kulübü’nü Türkiye’ye armağan ettikten 9 yıl sonra 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’ni kurmuştur. Alsancak semti Gül Sokak’ta çiçeği burnunda yeni hukukçu ve ilk başkan Mustafa Necati’nin yazıhanesinde hayata geçen Büyük Altay, aslında ‘Genç Cumhuriyet’in ta kendisidir.
ALTAY’IN ANLAMI
“Al”, Türk lehçelerinde “yüksek”, “yüce” ve “kudret” anlamlarına da gelir. Altay dağının adı aynı maksatla söylenmiş olup, Al = yüce-yüksek, tay = tağ/dağ demektir, Al-tay = yüce-ulu dağ, yüksek dağ anlamındadır. Dolayısıyla Türkiye’de başka hiçbir kulübün sahip olmadığı bir kuruluş misyonunu üstlenen Altay, 1. Dünya Savaşı ortamında İzmir ve Ege’de “Millici” başka ifadeyle milleti kucaklayan bir kutsal davanın ateşleyicisi olarak tarihi bir rol oynamak için varolmuştur. Altay adı ise ayrımcı ve ötekileştirici olmayan bir “Türklük” mücadelesini, “Millici” bir hareketi temsil etmek üzere konulmuştur. Bütün bu gerçekleri iyi bilmek gerekir ki, “Büyük Altay” ifadesinin derin anlamı apaçık ortaya çıkabilsin. Bu arada bir hususu da açıklığa kavuşturmakta fayda var. Atatürk’ün Altay Kulübü’nün kuruluşuyla bir ilgisi ne yazık ki bulunmamaktadır. Ne yazık ki demekteki kastım keşke olabilseydi anlamındadır. Ancak çok geçmeden Altay’ın kahraman kurucularının hemen hepsi başta Mustafa Necati olmak üzere Ulu Önder’in en yakın dava arkadaşları olarak tarihe imza atmışlardır. Bu yüzden Altay, ayrıcalıklı bir kulüptür. Böyle şan ve şeref herkese nasip olmaz.
ANADOLUBANK’ın “1. Tarım Buluşması” geçtiğimiz hafta Söke’de gerçekleşti. Başta çiftçiler olmak üzere pamuk sektörünün önde gelen temsilcilerinin yoğun ilgi gösterdiği toplantıdan önemli mesajlar çıktı. Anadolubank Tarım Bankacılığı Bölüm Başkanı İlhan Küçükahmetler ve Söke Ticaret Borsası Başkanı Salih Deniz Günal’la toplantının sonuçlarını görüştük.
ÇİFTÇİNİN YOL ARKADAŞI - İlhan Küçükahmetler, “Anadolubank olarak tarım ve gıda sektörüne büyük önem vermekteyiz. Tarım bankacılığında ise sakin ve güçlü adımlarla ilerliyoruz. Kendimizi ‘Çiftçinin Yol Arkadaşı’ diye nitelendirmemiz, daha doğrusu böyle bir yaklaşımla sektörel çalışmalarımızı yürütmemiz çiftçilerimiz tarafından ilgiyle karşılandı. Bunu Söke’de de gördük. Çünkü yol arkadaşlığı, Anadolu’nun kültürü ve mayasında var. Bankamızın stratejisi çiftçilerimizle her zaman dostluk ve dayanışma içinde olmak, vefa duygusunu hep ön planda tutmaktan geçiyor. Onların dertleriyle dertlenmek, çözüm beklentilerini yüksek sesle dile getirme arayışlarına destek olmak istiyoruz. İşte Anadolubank’ın ‘Tarım Buluşmaları’ bu amaçla başladı ve her ay Anadolu’nun bir başka köşe köşesinde yeni bir konu başlığıyla devam edecek. Bilindiği gibi pamuk çok önemli bir ürün. Katma değeri çok yüksek. Söke bölgemiz ise pamuktan hiç vazgeçmedi, iyi de yaptı. Söke Ticaret Borsası’nın destekleriyle böylesine ses getirici bir etkinliğe
katkı vermiş olmaktan dolayı çok mutluyuz” diyor.
HAYAT KAYNAĞI – Salih Deniz Günal ise, “İsmail Bey, toplantıyı siz yönettiniz ve gördünüz ki, pamuk sadece Söke tarımı için değil, aynı zamanda bölge ekonomisi için de hayat kaynağı konumunda. Yaklaşık 400 bin dönümlük ovamızın neredeyse tamamında pamuk ekiliyor. Çiftçimiz pamuk tarımında çok başarılı, verimde yüksek değerler alıyoruz. Ama maliyetler bizi perişan ediyor. Toplantıda hemen bütün katılımcılar söz aldı, kendi bakış açılarıyla sorunlar ve beklentiler konusunda görüşlerini ortaya koydular. Tabii her geçen gün artan maliyetlerin en ciddi sorun olduğu hususunda geniş mutabakat var. Yanı sıra uygulanan ithalat politikası pamuk çiftçisi açısından olumsuz bir tablo yaratıyor. Ayrıca her isteyenin istediği ülkeden pamuk ithal ediyor olması yine bizleri olumsuz yönde etkiliyor. İthal ürünün sadece mahlıç pamuk olması sebebiyle yan ürünler diğer ülkelerde kalıyor, bu da ülke ekonomisini kayba uğrattığı gibi bir de cari açığı yükseltmekte” diye konuşuyor.
SONUÇLAR ORTADA - Salih Deniz Günal, “Türk Ekonomisinde Pamuğun Yeri ve Önemi” konu başlığını taşıyan Söke toplantısının sonuçlarını ise şöyle değerlendiriyor: “Sürdürülebilir üretim için gerekli/yeterli prim verilmeli. 50 kuruşluk destek mutlaka artırılmalı ve çiftçinin beklentisi karşılanmalı. Mazot, gübre, ilaç gibi temel girdilerde KDV-ÖTV çerçevesinde vergi maliyetlerinin iadesi sağlanmalı. Pamukta ithalat aldı başını gidiyor. Gümrüklerdeki kontrolsüz ithalat kesinlikle denetim altına alınmalı. Destekleme primleri çiftçi tarlaya inmeden ödenmeli ki, üretim hazırlığı yapan çiftçi biraz nefes alsın ve alışverişini yapabilsin. Son olarak çok önem verdiğimiz bir konu ‘Söke pamuğunda markalaşma’dır. Bunun ön şartı da pamuk kalitesinin yükseltilmesi olacaktır. Yükselen ürün kalitesi ile bir ‘Söke markası’ yaratmak mümkün hale gelecektir diye düşünüyoruz. Tabii bunun başka şartları da var ama markalaşmayı gerçekleştirdiğimiz takdirde hem katma değer, hem de çiftçimizin geliri artacak. Bu vesile ile Anadolubank’
a sektör temsilcilerini bir araya getirdiği için teşekkür ediyorum.”
Geçtİğİmİz yılın Haziran ayında gerçekleştirilen “İzmir Tarım ve Gıda Zirvesi” diğer illere de örnek oluyor.
İzmir İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Ahmet Güldal’ın yönetimindeki bir ekip tarafından düzenlenen Zirve, büyük başarı kazanınca, benzer çalışmalar Bakanlıkca destek görmeye başladı. İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Salih Köksal ile yürütülen çalışmaların yanı sıra 20 - 23 Mart 2014 tarihlerinde Kuşadası’nda yapılacak “Aydın Tarım ve Gıda Zirvesi”ni konuştuk.
Salih Köksal, önce Türkiye’nin çok önde gelen tarımsal bölgelerinden biri Aydın hakkında şu genel bilgileri veriyor: “İl geneline baktığımızda gıda, tarım ve hayvancılık sektöründe önemli artışlar yaşıyoruz. Büyük Menderes ırmağının suladığı bereketli ovalar üzerinde 800 bin 700 hektar alanda kurulu ilimizin yüzde 49’unda yani 395 bin 494 hektarında tarım yapılır. Toplam 16 ziraat odasına kayıtlı 128 bin çiftçi faaliyet gösteriyor. İlimiz özellikle incir, kestane, zeytin ve zeytinyağı, çilek, enginar, süt ve besi hayvancılığı, pamuk, kuru gıda, su ürünleri alanlarında ülke ekonomisinde önemli bir paya sahip bulunuyor. Aydın ili toprak, iklim, topografik yapı ve ekolojik özellikleri sayesinde polikültür tarıma çok elverişli bir bölge. Tarımın her kolunda yetiştiriciliğin yapılabildiği güçlü bir potansiyele sahip. Diğer yandan son yıllarda özellikle süt hayvancılığı ve arıcılıkta da ciddi gelişmelere tanık oluyoruz. Aydın 16 ilçe, 37 belde ve 490 köyden oluşuyor. Kırsal nüfus 1 milyon 006 bin 541 olan genel nüfusun yüzde 39’unu oluşturuyor. İl nüfusunun yüzde 55’i ise geçimini tarımdan sağlamakta. Ekonomik hayatın temelini oluşturan tarımın ağırlığı sanayi ve ticaret sektöründe de yoğun olarak hissediliyor. Öyle ki sanayi tesisleri üretiminin yüzde 90’ı doğrudan veya dolaylı olarak tarıma dayalı. Dolayısıyla tarımsal sanayi ve gıda sektörünün il ekonomisi içindeki payının stratejik konumda olduğunu söyleyebiliriz.”
Geleceği planlamak
Bundan sonra gelecek yılları planlamak istediklerini söyleyen Köksal, sözlerine şöyle devam ediyor: “Artık önümüzü görmek istiyoruz. İzmir bu konuda öncü rolü oynadı ve yaptığı başarılı etkinlik ile tarım ve gıdada yol haritası belirledi. Biz de aynı stratejiyi uygulayacağız. Bu yönüyle 20 - 23 Mart tarihlerinde Kuşadası’nda hayata geçecek Zirve için çok ayrıntılı bir çalışma içine girdik. Bitkisel Üretim, Hayvansal Üretim ve Gıda Sektörü olarak üç ana kulvarda değerlendirmelerimizi yapıyoruz. Aydın ilimiz söz konusu alanlarda nasıl bir strateji belirlemeli, ne yönde bir gelişme sağlanmalı, hangi ürünler ve hangi sanayilerde öncelikler ortaya çıkmalı? İşte üç gün boyunca hep bunları tartışacağız, sektör temsilcileri ve uzmanlar ile birlikte Aydın’ın tarım ve gıda vizyonunun nasıl olması gerektiğini ele alacağız.”
Yöntemler belirleniyor
Şu anda üç ana konu başlığının komite başkanlarının tespit edildiğini, onların da komitede görev yapacak sektör temsilcilerini ve izlenecek yöntemleri belirlediğini anlatan Köksal, “Gördüğünüz gibi bütün bunlar çok yenilikçi gelişmeler. Aydın İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğümüz tüm çalışanları ile birlikte bir yanda çiftçilerimize destek olabilmek için var gücü ile çalışıyor, öte yandan da Aydın ilinin tarım ve gıda geleceğini planlamaya uğraşıyor. Çünkü Aydın o kadar büyük bir potansiyele sahip ki, biz bunu en akılcı biçimde değerlendirmek zorundayız. Sonuç itibarıyla Tarım Artı işbirliğiyle düzenlenen 1. Aydın Tarım ve Gıda Zirvesi, sektörün büyük buluşmasına sahne olacak, aynı zamanda inanıyoruz ki Aydın ekonomisi için de çok önemli bir aşamayı oluşturacak” dedi.
Okurlarımız iyi biliyor, tarım – sanayi entegrasyonunu çok sık işliyorum. Çünkü katma değer ve zenginlik buradan geçiyor. Aydın’ın Koçarlı ilçesinde faaliyet gösteren Özaltın Tarım İşletmeleri Sanayi ve Ticaret AŞ Genel Müdürü Kasım Kutlu Öz ile firmanın faaliyet ve projelerini konuştuk.
Öz, “Firmamız 2000 yılında faaliyetlerine ilk olarak zeytinyağı işletmesi ile başladı. Kontüni sistem zeytinyağı işletmemiz faaliyetlerini daha sonraki yıllarda artırarak, Koçarlı/Dedeköy’ün yanı sıra Çulhalar köyünde de ikinci zeytinyağı işletmesini kurdu. İzleyen yıllarda ise Aydın merkez Kalfaköy’de bulunan işletmeyi de bünyesine alan firmamız, zeytinyağı işleme tesislerinin sayısını 3’e çıkarmış bulunuyor. Sonuç olarak zeytinyağı üretim ve ayrıca ihracat faaliyetlerimiz bütün hızıyla devam etmekte” diyor.
Tohumda iddialı
Öz, “Bunun yanında 2003 yılında yine Koçarlı/Dedeköy yerleşkesinde 38 adet rollergin tip çırçır makinasından oluşan pamuk çırçır tesisini hayata geçirdik. 2007 yılında bu tesise 3 adet sawgin tip tesis ilave ederek işletme kapasitesini artırdık. 2012 yılında ise Söke ilçesinde 60 adet rollergin tip makinadan oluşan çırçır fabrikamızı, 2013 yılında Diyarbakır bölgesindeki sawgin tesisimizi hizmete soktuk. Toplamda 3 bin dekara yakın alanda pamuk ve buğday tohumu yetiştiriciliklerini son sistem alet ve ekipmanlarla gerçekleştiriyoruz. Üretimin tamamı tecrübeli ziraat mühendisi ekibimiz sayesinde elde ediliyor. Birçok çiftçiyle de sözleşmeli üretim yaparken, çiftçimize mazot, gübre gerektiği zaman da alet ve ekipman desteği sağlıyoruz” diye konuşuyor.
Bayer'le işbirliği
“2004 yılında 3 adet delinter ve buna bağlı sistemden oluşan ve dünya çapında üretim kalitesine sahip delintasyon tesisini faaliyete soktuk” ifadesinde bulunan Öz, sözlerine şöyle devam ediyor: “Bu yıldan itibaren 10.000 ton/yıl delinte tohum işleme kapasitesine sahip işletmemiz Bayer Cropscience ile işbirliği halinde çalışmalarına devam ediyor. İşletmemizde Bayer Cropscience firması adına üretilen pamuk tohumları Türkiye iç pazarına ve dünyanın birçok ülkesine ihraç edilmekte. Ayrıca işletmemiz 2011 yılında tohum işleme kapasitesini iki katına çıkarmış olup, son derece modern ve kaliteli tohum işleme - paketleme özelliği ile de adından söz ettirmektedir. Büyük önem verdiğimiz Ar-Ge çalışmalarımız genelde pamuk tohumculuğu üzerine yoğunlaştı. Uzun yıllar ve zahmetli çalışmalar gerektiren faaliyetler sonucunda günümüz itibariyle yerli sermaye ile geliştirilmiş firmamıza ait 4 adet özgün pamuk tohumu çeşidi için üretim izni alındı, üretim ve tescil faaliyetleri de hızla sürüyor. Çalışmalarımızın sürdürülebilirliği için ayrıca ciddi bir gen bankası oluşturduk. Bu gen bankası içerisinde 2 bin 500’den fazla ileri hat yer alıyor. Bunların tümü gen kaynaklarıyla bütün özellikleri belirlenmiş, gerektiği anda istediğimiz özelliğe cevap verebilecek çeşitliliktedir. Çalışmalarımızın tümü TÜBİTAK ve Sanayi Bakanlığı kurumları ile projelendirilmektedir.”
Hedef Afrika
