Türkiye’deki en ‘Sakin Åžehirler’

‘Sakin Şehirler’, metropollerin boğuculuğuna inat geleneksel yaşam biçimlerini ısrarla koruyor. Buralarda hız değil, tam bir yavaşlık ve sükûnet hâkim.
Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesi, geçen haftalarda Finlandiya’da düzenlenen Cittaslow Uluslararası Koordinasyon Komitesi toplantısında ‘Cittaslow’ (Sakin Şehir) unvanını aldı. Böylece Türkiye’de bu ağa dahil yerleşim sayısı dokuza çıktı. Sakin Şehir tanımı, doğa ve kültür değerlerini koruyan, el işlerinden mutfağa geleneksel özelliklerini yaşatan, modern dünyanın hız saplantısına inat sakin kalmayı tercih eden yerleri ifade ediyor. Cittaslow Birliği birçok kriteri değerlendirerek üye kabul ediyor. Daha çok Avrupa’dan başvuru alan bu özel birliğe son yıllarda Türkiye’den de giderek artan bir talep var.
Cittaslow, toplam 25 ülkede 166 üyesi bulunan bir yerel kalkınma modeli. Bu ÅŸehirlerin baÅŸlıca özellikleri şöyle sıralanabilir: Nüfusun 50.000’den az olması. Geleneksel mimarinin korunması ve eserlerin restore edilmesi. Taşıt trafiÄŸinin azaltılması ve yayalaÅŸtırmaya önem verilmesi. Fast food yerine yerel ürünlerin ön plana çıkarılması. Organik tarımın desteklenmesi. Gürültü ve hava kirliliÄŸinin önlenmesi. Geri dönüşüm, yenilenebilir enerji, tasarruf... Kısaca Sakin Åžehirler, metropollerin boÄŸucu ortamında bunalanlar için adeta bir sükûnet vahası.Â
Her şey 1980’li yıllarda İtalya’da başladı. Fast food restoranlarının yaygınlaşmasına karşı çıkan bir grup cesur insan, yerel yiyeceklerin önemini vurgulayan ‘Slow Food’ hareketine hayat verdi. Ardından bu ‘yavaşlama’ şehirlere de yansıdı ve 1999’da Cittaslow doğdu. İlk Sakin Şehir, İtalya’daki Chianti’ydi. Cittaslow zamanla uluslararası saygınlığı giderek artan büyük bir sivil harekete dönüştü. Sembolü ise doğanın acelesi en az canlılarından salyangoz oldu.

SAYILARI DOKUZ OLDU

Seferihisar
Ä°zmir’in Seferihisar ilçesi, Türkiye’deki ilk Sakin Åžehir. 2009 yılında Cittaslow ağına dahil olan Seferihisar, Ege Denizi kıyısında bir balık, üzüm ve zeytin diyarı. Önemli bir turizm merkezi olmasına raÄŸmen yerel deÄŸerlerini, geleneksel kıyı yerleÅŸimi karakterini korudu ve bu özelliÄŸiyle bölgede bir cazibe merkezine dönüştü. Özellikle Sığacık Mahallesi’yle ünlü.Â

Gökçeada
Türkiye’nin en büyük adası Gökçeada, Ege Denizi’nde bir sessizlik limanı. Geniş plajları, tarihi taş evleri, festivalleriyle ünlü Gökçeada, Türkiye’nin en batı noktası ve güneşin en son battığı yer. Geniş bağlara ve zeytinliklere sahip Gökçeada, son yıllarda organik tarım projeleriyle de dikkat çekiyor. Ayrıca sualtı güzellikleriyle cazip bir dalış merkezi.

Akyaka
Muğla’nın Ula ilçesine bağlı bir belde Akyaka. Gökova Körfezi’ndeki bu huzur mekânı mavi yolculukların en önemli durakları arasında. Yakın zamana kadar küçük bir balıkçı köyü olan Akyaka denizle iç içe yaşıyor. Tertemiz kıyılarıyla, otların ve deniz ürünlerinin bolca yer aldığı mutfağıyla ziyaretçilerini büyülüyor.

Taraklı
Sakarya’nın Taraklı ilçesi, baÅŸarıyla koruduÄŸu mimari dokusuyla göz dolduruyor. Eski konaklar, camiler, hanlar, dar sokaklar insanı geçmiÅŸ zamanlara yolculuÄŸa çıkarıyor. AÄŸaçların gölgesinde oturup bir kahve içmenin keyfi benzersiz. YemyeÅŸil tepelerin çevrelediÄŸi ilçe tertemiz havasıyla da cazip.   Â

Yenipazar
Aydın’ın en küçük ilçelerinden biri Yenipazar. Temiz sokakları, tarihi evleri, doÄŸal güzellikleri ve Ege havasıyla ziyaretçilerine huzur veriyor. Antik dönemde Karia bölgesinde bulunan ilçe arkeolojik kalıntılar da barındırıyor. Verimli topraklarla çevrili Yenipazar’da tarım hâlâ en önemli uÄŸraÅŸ. Pidesinin de ünlü olduÄŸunu hatırlatalım.Â

Yalvaç
Yalvaç, doğal güzellikler açısından Türkiye’nin en şanslı illerinden biri olan Isparta’nın ilçesi. Sultan Dağları eteklerindeki Yalvaç, tarihte sayısız medeniyet ağırladı. Birçok yerde unutulmaya yüz tutan el sanatları burada hâlâ yaşatılıyor; dericilik, keçecilik, demircilik ve daha nicesi. Yalvaç geleneksel mahalle fırınları ve mutfak kültürüyle de kendinden söz ettiriyor.

Vize
Kırklareli’nin Vize ilçesi ormanları, ÅŸelaleleri, gölleri, Karadeniz sahiliyle tam bir cennet. Tarihi eserler açısından da çok zengin olan ilçede camiler, antik tiyatro ve kale önemli yapıtlar arasında. Vize’nin sembolü ise saÄŸlık kaynağı ıhlamur. Ä°lçede son yıllarda yemek kültüründen arkeolojiye birçok konuda projeler yürütülüyor.Â

PerÅŸembe
Ordu’daki Perşembe’nin bir tarafında yemyeşil dağlar, bir tarafında engin mavilik uzanıyor. Karadeniz’in en güzel ilçelerinden biri olan Perşembe elbette öncelikle balığıyla ünlü ama ot yemeklerini de unutmamak gerek. Bisiklet ve yürüyüş parkurları ilçenin doğasını keşfetmenizi sağlıyor, tertemiz plajlar ise ilçenin bir diğer cazibesi.

Halfeti
Türkiye’nin en yeni Sakin Şehri, Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesi. Fırat Nehri kıyısında, medeniyetin doğduğu topraklarda yer alan Halfeti çok sayıda tarihi eser barındırıyor. Halfeti çevresinde nehir Birecik Barajı yüzünden yükselmiş durumda. Fırat’ta tekne turu yapmak, özel gözlem noktalarından kuşları seyretmek, yürüyüş parkurlarına açılmak, balık yemek, geleneksel mimariyi incelemek yapılacaklar listesinin ilk sıralarında.