Vehim ve aşkla dolu ilişkilerin romanı

‘Büyük aşk romanı’ olarak sunulan ‘Son Yıldız’ Mehmet Rauf’un son dönem eserlerinden. Mehmet Rauf 1926’da hayranlarından, öğretmen Muazzez Hanım’la evlenmiş. Muazzez Hanım, ikinci evliliğindeki gibi romanlarını okuyarak kendisine âşık olan genç bir kadın. Mehmet Rauf’tan 28 yaş küçük. Mehmet Rauf evliliğinin hemen ardından ilk felcini geçirmiş ve sağ kolunu kullanamaz hale gelmiş. Felç gelmeden önce yazmaya başladığı ve bir bölümünü tefrika edilmek üzere gazeteye yolladığı romanı ‘Son Yıldız’ı eşine dikte ederek tamamlamış.
25 Ocak 1926’da Vakit gazetesinde tefrika edilmeye başlayan roman 26 Haziran 1926’ya dek sürmüş. 131 tefrikadan oluşan roman hemen ertesi yıl kitaplaşmış. Romanın Latin alfabesine çevrim yazısını hazırlayan, kapsamlı bir önsöz ve notlarla zenginleştiren Güneş Sezen ve Çimen Günay-Erkol, ‘Son Yıldız’ın bizzat Mehmet Rauf tarafından “Eylül’den bile kuvvetli ve şahsiyetli bir eser” olarak değerlendirildiğini belirtiyor. Ama roman ilk yayımlanışından sonra unutulmaya terk edilmiş. Günümüze dek bir daha basılmamış. Bunun nedeni, en önemli eserlerini Servet-i Fünûn dergisindeki olgunluk devrinde veren yazarın, ‘Son Yıldız’ı İkinci Meşrutiyet’ten sonraki sükût ve unutuluş devresinde yayımlatması sanırım. Bu devrede hem dilinin ve anlatımının değiştiği hem de konularının farklılaştığı belirtiliyor. Artık çok okunmak kaygısıyla yazmaktadır, üslup ve anlatımı ihmal eder ve eserlerinde platonik aşktan çok maddi aşk ön plana çıkmıştır. Mehmet Rauf’un ‘Son Yıldız’ı böyle övmesinin altında yatan neden, edebi çevrelerdeki ‘Eylül’den sonra bir daha onun ayarında bir eser veremediği kanısı olabilir.

Üçlü aşk hikâyeleri Mehmet Rauf’un en sevdiği konu, romanlarında hep aşk üçgenlerini ele almış. ‘Son Yıldız’ da böyle bir roman. Mehmet Rauf, Şehrah gazetesinin sahibi Fahri Cemal, avukat Şefik Bey’in genç eşi Perran ve Perran’ın yıllar sonra ortaya çıkan gençlik aşkı Fuat İlhami arasındaki aşk üçgenini anlatıyor.
Şehrah gazetesinin sahibi ve başyazarı Fahri Cemal hem çok tanınmış hem siyasi açıdan güçlü hem de zengin, 50’li yaşlarda biridir. Bu özelliklerinin yanında tam bir beyefendidir ve kadınların kalbini fethetmeyi iyi bilir. Yoksul bir ailenin çok zor durumda olan güzel kızı Perran, avukat Şefik Bey’le bir çıkar evliliği yapmıştır. Evliliğin ilk dönemlerindeki güzel sayılabilecek günlerden sonra aralarındaki ilişki iyice zayıflamış, çift aynı evde farklı hayatlar yaşamaya başlamıştır. Beyoğlu gecelerinde metreslerine harcadığı paralarla ünlü avukat Şefik Bey, Fahri Cemal’in, karısına ilgisini çıkar vesilesi olarak kullanır. Onların ilişkilerine göz yumar ve bu sayede Fahri Cemal’in ve gazetesinin avukatı olarak büyük paralar kazanmaya başlar. Perran da Fahri Cemal’le yaşadığı ilişkiden mutludur. Kendisini gerçekten anlayan ve her anlamda kraliçeler gibi davranan, para ve lükse boğan bir adamla, herhangi bir endişe olmadan, adeta toplumun gizli onayını almış bir şekilde hayatını yaşamaktadır.

Günlerini balolarda, davetlerde geçirmektedirler. Tek sıkıntı, sevdiğinden yaşça çok büyük olan Fahri Cemal’in Perran’ı hemen herkesten kıskanması ve sıkı bir şekilde kontrol etmesidir. Perran, sevdiğinin böyle davranmasından şikâyetçi değildir, aksine kocasının ilgisizliği karşısında Fahri Cemal’in bu aşırı kıskançlığı onu hoşnut bile etmektedir.
Bu üçlü ilişki Perran’ın gençlik aşkı Fuat İlhami’nin ortaya çıkışı ile bozulur. Perran ve Fuat İlhami kısa ama hoş bir gençlik aşkı yaşamıştır. Fuat İlhami’nin Kafkas Cephesi’nde savaşmak için yola çıkacağı sırada da dönüşte evlenmek için birbirlerine söz vermişlerdir. Ama Fuat İlhami’nin bindiği geminin Ruslar tarafından batırılması ile şehit olduğu haberi gelince planlar bozulmuş, Perran da kendine yeni bir hayat kurmuştur.

Ölüm haberinden sekiz yıl sonra Fuat İlhami, Pera Palas’taki bir baloda ortaya çıkar. Perran mutlu yaşamını sağlayan Fahri Cemal’in şefkat ve ilgisi ile Fuat İlhami’nin saf aşkı arasında kararsız kalır. Fahri Cemal’le Napoli’ye yapacakları uzun seyahat Perran’a bir çözüm olarak görünür. Ama aşkını kalbine gömemez ve İstanbul’a dönmenin yollarını arar. Bu sırada zaten en ufak tavırdan hemen bir anlam çıkaran aşırı kıskanç Fahri Cemal de Perran’ın halindeki değişimi fark etmiştir. İstanbul’a dönüş ise bambaşka gelişmelere gebedir.
20’li yılların, işgal İstanbul’unun Batı özentisi çevrelerinin balo, davet ve eğlencelerde geçen hayatını yansıtan ‘Son Yıldız’, ‘Anna Karenina’yı anımsatan olay örgüsüne sahip bir aşk romanı. Rahim Tarım’ın yazarın hayatını ve sanatını ele aldığı kitabında belirttiği gibi Mehmet Rauf’un eserlerindeki aşırı hassasiyet (santimantalizm), alınganlık, marazi ruh hali, sonu intihara varan karşılıksız aşklar, kadın, evlilik, ihanet, kıskançlık, hastalık, ölüm fikri ve bunların sebep olduğu kötümserlik gibi tüm temaları içeren bir roman. Mehmet Rauf’un sunduğu gibi ‘Eylül’den bile kuvvetli ve şahsiyetli bir eser değil ama ilgi ve merakla okunacak bir klasik.

SON YILDIZ -
Büyük aşk romanı
Mehmet Rauf
İletişim Yayınları, 2021
531 sayfa, 59 TL.