Coğrafya şiirdir!

Hep kader olacak değil ya, bazen de şiir olur! Ya da kaderse zaten şiir olur! Usta şair Hidayet Karakuş, ‘Özel Coğrafya Dersleri-Çakıl Taşı’ (Bilgi Y.) kitabını zenginleştirerek yeniden yayımladı. 70’li yılların önde gelen şairlerinden Karakuş, zamanla roman ve özellikle çocuk yazınında da ürünler verdi, ödüller aldı. Karakuş, ‘Kül Kahvesi’nde (Bilgi) de seçme şiirlerini sundu.

Karakuş için şiir Türkçedir. Şiir yazarken diline özen göstermeyi, titizlenmeyi de şiire sayar. Böylece ortaya kırışıksız bir gökyüzü gibi duru ve çarşaf gibi uzanan bir denizin pırıltısını taşıyan şiirler çıkar. Karakuş’un az yazması da titizlenmesinden bana kalırsa.
‘Özel Coğrafya Dersleri’ndeki bir bölümün ‘Çocuk Coğrafyası’ olması Karakuş’un duyarlılık coğrafyasını yansıtması açısından çok önemli. Mardin’de katledilen 12 yaşındaki Uğur çocuk (Kaymaz) için yazdığı ‘Mardinli Çocuk’ şiiri ağıt yakıcılığında. İnsan okurken kendini acıyla ağıt mırıldanırken bulabilir, “köy köye söyledi/ sokak sokağa/ kurşun havaya söyledi/ yürek kaçağa/.../ ev eve söyledi/ uğur göğe/ gök annesine söyledi/ şiir uğur’a”. Coğrafya çocuktur Felluce’de, Mardin’de, İzmir’de.
Coğrafya yurttur, yurt sevgisidir, kitabın ‘Savaş Boylamı’ bölümündeki şiirler de bu sevgiyle yazılmıştır, ‘Çuval’, ‘Kandahar’, ‘Çakıl Taşı’ şiirinde “yurdumun sularında parlattın/ yüzünü yüreğini/ nehir yataklarında düşler içinde/ sellerde sesin bulanık/ kar sularında yıkana yıkana/ ışığınla yalnız yattın” diye seslenir, “aşkım arkadaşım” dediği çakıl taşına.
Kana kana içtiğimiz ‘Şiir Gözeleri’ unutulur mu? Külebi’den Dağlarca’ya, Karacaoğlan’dan Nâzım Hikmet’e, “kunduranın sayası sahtiyandan/ merhametli kalbin kadar yumuşak/ biliyorum sevgilinin yüzünü okşar gibi/ okşayacak türkçe’nin sesini ellerin”.
Kitabın hiç kuşkusuz en ‘güncel’ şiiri ‘zeytin annem kömür babam’, zeytinin madene peşkeş çekildiği günlerde, anamız olan karagözlü zeytin aşkına bu şiiri oturup hem gözle hem gönülle hem de birlikte ses sese okumak şarttan da öte a dostlar! “zeytin/ kökleriyle sever babanı dedi birinde/ ben gözlerimle severdim/ gözleri ormanlar gibi ıslak”.
‘Özel Coğrafya Dersleri’nden ilk anladığımız, coğrafya şiirdir!

Yazı Zaman’dır!
‘Saatin Arka Yüzü’ (Bilgi), Türkçenin tüm önde gelen öykü ödülleriyle onurlandırılan Mehmet Zaman Saçlıoğlu’nun kısa denemeleri. Şiirden, adından, gibiden, öyküden, elbet zamandan söz eden ve içtenliğiyle gülümserken alttan alta ya da bıyıkaltından gülümsemesiyle diyelim göz kırpan okuma parçaları.

Zaman dostumuzun öykü, roman, şiir yazmasından ve hocalığından da nasibini almış yalınyürek söyleyişiyle akıp giden, Zaman’ın su gibi akıcı yazısının da hakkını veren denemeler. Aynı zamanda çaktırmadan yaratıcı yazarlık atölyesi de! Hangisi mi, hadi birini söyleyeyim, ‘Öykü ve Eşiği’ yazısı.
‘Şiir Unuttuklarımızdır’ yazısını okur elbette okur, ama şairlerin de okuması gerekir. Belki onlar da unuttukları kimi şeyleri bulur! Şiiri mi? Belli mi olur? Belki onu da! “Bir şair, bilgisiyle yazmaktan kaçınır. Bilmediklerini arar. Sonunda, unuttuklarına ulaşır. Edebiyat, yeni sözlerden çok, yeni biçimlerin sanatıdır. Belki o da değildir, yalnızca bir anımsamadır. Unutulmuşların yeni bir biçimde anımsanması.” (s.12)
Hele ‘Böyle düşünmemiştim’ yazısındaki anlattıkları hangi yazarın başına gelmemiştir! Tasarladığımız öyküden, yazıdan bambaşka bir şey çıkması! Bu, Zaman dostumuzun dediği gibi aslında ‘eğlenceli bir iştir!’
Kitabı da, onun kişiliğinin de yansıdığı gibi, eğlenceli ve iyiyürekli. ‘Sunuş’ da sayılabilecek ‘Başlangıç’ yazısında “Saatin ön yüzünde guguk diyen bir kuş, saniye sektirmemeye çalışarak koşuştursa da, zamanı herkes için anlaşılabilir bir birime dönüştürmeye uğraşsa da, arka yüzünde öznel olduğunu bilen bir Zaman’ın yazılarıdır bunlar”.
Alçakgönüllülükle yazılmış bu cümleler şimdiki zamanın ruhunu değil elbette ama sevgili dostumuz “Zaman’ın Ruhu’nu çok güzel yansıtıyor. Tüm yazılarına, şiirlerine sinmiş aydınlık, şakacı, dost, iyicil bir ruh. Hele adıyla ilgili ‘Adım kimi gösterir?’ yazısı, şahane bir gülmece öyküsü.
Diyeceğim, Mehmet Zaman Saçlıoğlu güzelce denemiş, siz de okumayı denemekten çekinmeyin e mi sevgili okur dostumuz!