Genetik ve stres hastalığı tetikliyor
Güncelleme Tarihi:
Şarkıcı Işın Karaca geçen hafta sosyal medya hesabından saçkıran olduğunu açıkladı. ‘Saçkıran’ (alopesi areata) saçın ya da yüz ve vücuttaki kılların döküldüğü, bağışıklık sisteminin kendi hücrelerine saldırdığı bir hastalık. Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen hastalıkla ilgili sorularımızı uzmanlar yanıtladı.
Saçkıran nedir, nasıl ortaya çıkar?
◊ Saçkıran, saç foliküllerindeki hücrelere beyaz kan hücrelerinin saldırması ve bunun sonucunda bu hücrelerin küçülmesi ve saç üretiminin yavaşlamasıyla ortaya çıkar. Normal şartlar altında vücudu virüs ve bakteri gibi durumlardan koruyan bağışıklık sistemi, bazen vücudun saçlı alanlarına saldırır. Ne yazık ki bu saldırının nedeni kesin olarak bilinmiyor. Ancak stresin bu süreçte etkili olduğu düşünülüyor. Saç dökülme hızı ve görülen alanın büyüklüğü her hastada farklıdır. Tedavi edilen bölgede saçlar uzadığında, yeniden saçkıran görülebilir. Tiroit, vitiligo, lupus eritematozus (kelebek hastalığı), atopik egzama gibi otoimmün hastalıkları olan kişilerde rastlanma olasılığı daha fazladır. Cinsiyet ve yaş farkı gözetmeyen bu hastalık, sebep olduğu görünüm nedeniyle hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir hatta psikolojik sorunlara yol açabilir. Bulaşıcı değildir. (Doç. Dr. Özlem Karabudak Abuaf)
Hastalık nasıl seyreder?
◊ Alopesi areata’lı olgularda aile öyküsü bulunması genetik yatkınlığı gösterir. Özellikle şiddetli hastalık formlarında bu yatkınlığa daha sık rastlanır. Hastalık seyri her hastaya göre değişkenlik gösterebilir ve önceden kestirilemez. Ancak bazı durumlarda hastalığın daha uzun seyirli ve daha şiddetli seyredebileceği öngörülebilir. Bu durumlar; eşlik eden atopik dermatit, tırnak tutulumu, erken çocukluk döneminde başlaması, yaygın tutulum, aile öyküsünün varlığı, eşlik eden down sendromu olabilir. Tırnak tutulumunda el ve ayak tırnaklarında topluiğne ucu gibi çöküklükler (yüksük tırnak) görülebilir. Ayrıca beyaz benekler, ince çizgilenmeler, parlaklığın kaybolması ve kırılmalar olabilir. (Doç. Dr. Anıl Gülsel Bahalı)
Tekrarlar mı?
◊ Hastalık tekrar edebilir, bazen kendiliğinden gerileyebilir, bazen de ilerleyerek tüm saçlı deriyi ve diğer vücut kıllarını da tutabilir. (Doç. Dr. Anıl Gülsel Bahalı)
Nasıl tedavi edilir?
◊ Burada kişiye uygun tedavi uygulanması esastır. Yaygınlığına bağlı olarak saçın döküldüğü kısma bağışıklık sistemini baskı altına alan kortizonlu krem veya losyon, problemli alana uygulanan kortizonlu iğneler ya da ağızdan verilen kortizonlu tabletler önerilebilir. Bu tedavilere, muayenenin ardından dermatolog karar verir. 6-12 ay içinde genellikle saçlar yeniden uzamaya başlar. (Doç. Dr. Özlem Karabudak Abuaf)