Sedef Batı
Arda Sayıner 
Nil KARAİBRAHİMGİL
Hakan GENCE
Son Güncelleme:
Kartallar Boğaz’dan uçar
İstanbul, yırtıcı kuşların Avrupa’daki en büyük göç yollarından biri. Her yıl iki kere gerçekleşen göçler ilkbaharda Sarıyer sırtlarından izlenebiliyor. Doğa Derneği ve Doğa Turizm, bu yıl ilk kez "Sıfır Yok Oluş" kampanyası dahilindeki "İstanbul’un Kartalları" projesinde, sizleri göç eden yırtıcı kuşlar ve leyleklerle buluşturuyor.
İlki geçtiğimiz hafta gerçekleşen "Boğaziçi-İstanbul’un Kartalları" gezisinin ikincisi bu pazar yapılacak.
İstanbul Boğazı, hem kara hem de su kuşları açısından önemli bir göç noktası. Çünkü göçmen kuşlar, karada oluşan sıcak hava termalleri yüzünden göçlerini denizler yerine karadan geçerek yapmayı tercih ediyor. Her yıl iki kere gerçekleşen göçler, ilkbaharda mart sonları ve haziran ayı başlarında Sarıyer sırtlarından, sonbaharda eylül ve kasım ayları arasında Çamlıca tepelerinden izlenebiliyor. Şimdiye kadar kuş gözlemcileri ve fotoğrafçıların bireysel olarak gerçekleştirdiği gözlemler bu sene ilk kez organize hale geldi.
Doğa Turizm ve Doğa Derneği’nin ortaklaşa düzenlediği "İstanbul’un Kartalları" projesi kapsamında, göç eden kuşları daha yakından tanıyarak izlemeniz için "Boğaziçi-İstanbul’un Kartalları" gezisi düzenleniyor. İlki 15 Nisan’da gerçekleşen turun, ikincisi 22 Nisan Pazar günü yapılacak. Tur kapsamında leylek, kartal, şahin, doğan, delice, çaylak ve akbaba gibi kuş türlerini görmeniz mümkün.
GÖZLEM ÜSTÜNE BALIK-EKMEK
Gezinin buluşma yeri Harbiye Açık Hava Tiyatrosu’nun önü. Saati 08.00. Sarıyer’deki gözlem alanına gidene kadar Doğa Turizm Sorumlu Müdürü Özgür Koç ve Doğa Derneği Genel Müdürü Güven Eken, kuşların göçü ve Boğaziçi hakkında bilgiler verecek. Sarıyer sırtlarında, daha önce kurulmuş teleskoplarla gözlem gerçekleşecek. Saat 12.00’ye kadar sürecek gözleme, Sarıyer sahilinde balık ekmek yenerek iki saat mola verilecek. Ardından fotoğraf makineniz veya dürbünlerinizle güneşin ve boğazın tadını istediğiniz gibi çıkarabileceksiniz. Tur saat 18.00’de son bulacak.
Gözlemleyeceğiniz kuşların gözlem sırası veya türleri hava şartlarına göre değişiklik gösterebiliyor. Özgür Koç önceki turda ilk olarak bülbüllerle karşılaştıklarını söylüyor: "Bülbüllerin ardından kara çaylağını, boğazı boydan boya geçen yelkovan kuşlarının oluşturduğu sürüleri ve öğlen saatlerine doğru havanın ısınmasıyla şahinlerle arı şahinleri gözlemledik. Bir süre sonra kartallar geçmeye başladı. Gezinin ilk kartalı göçte çok yaygın bir tür olmayan küçük kartal oldu. Gözlem boyunca yılan kartalı, büyük orman kartalı, küçük orman kartalı, balık kartalı ve küçük kartalın yanı sıra leylek, saz delicesi ve kuzgun da gördük."
Tur sırasında açıkhavada olacağınızı gözönüne alarak yanınızda ince bir mont götürmeyi unutmayın. Ayrıca fotoğraf makinesi ve dürbün de almanızda yarar var. Tura katılım ücreti 50 YTL. Detaylı bilgi için, 0212 245 74 22
NELER GÖRECEKSİNİZ
KÜÇÜK ORMAN KARTALI Bu mevsimde boğazda en sık görülen kartal türü. İri, hantal ve orantılı bir kartal. Havada süzülürken ve dönerek yükselirken geniş kanatlarını aşağıya doğru hafifçe büker. Bu kanat tutuşu orman kartallarına has bir özelliktir. Erişkinin rengi koyu kahverengi kanatlarının ön hattı açık, arka kısmıysa koyu renkte olur. Uçarken iki renkli görünür. Geniş yapraklı ormanlarda üreyip açık arazilerde ve tarım alanlarında beslenir.
YILAN KARTALI Uçarken etkileyici bir görüntüsü olan iri ve özel bir kartal türü. Yere yakın mesafelerde süzüldüğü için yakından görmek mümkün. Yavaş ve sabit kanat çırpar. Süzülürken kanatlarını düz tutar veya aşağıya büker. İri yuvarlak ve sarı gözleriyle baykuşa benzer bir kafası var. Erişkinlerin kanatlarının üstü ve başı parlak kahverengi, alt tarafı beyaz ve çok ince koyu çizgili. Kuyruğunda koyu renkli dört çizgi var.
ŞAHİN Ülkemizde göç döneminde sıkça görülür. Kısa ve geniş kafalı, orta büyüklükte, sık görünen ve yaygın bir şahin cinsi. Kısa sayılabilecek geniş bir kuyruğa ve süzülürken hafif "V" biçiminde tuttuğu oldukça uzun kanatlara sahip. Çok değişken olmakla birlikte büyük çoğunluğunu üst tarafı koyu kahverengi, alt tarafı açık renkli, boynunda açık renkte bir kolye görüntüsü var. Kanat altı çok desenli, kanat uçları koyu renkte oluyor.
ARI ŞAHİNİ Uzun kanatlara sahip bir tür. Erişkinin üst tarafı grimsi, kuyruğunun dibinde koyu renkli iki çizgi var ve gözleri sarı. Denizlerin dar geçiş yerlerinde büyük sayılarda bir araya gelip sürüler oluşturuyor, bu nedenle göç zamanı dışında rastlamak zor.
LEYLEK Göç denince ilk akla gelen kuş. Büyük uzun bacaklı ve kama gagalı. Rengi beyaz, kirli kahverengi ve griye kadar değişebilir. Kanatlarının arka kısmı siyah, gagası ve bacakları kırmızı renge sahip. Uçarken başını ileri doğru uzatır, uzun düz ve parmak şeklindeki kanatlarıyla muhteşem bir uçucu. Göç zamanında binlercesi bir araya gelir ve hava akımının olduğu boğazlarda toplanır.
ATMACA Kartal ve şahinden küçük ama çevik bir yırtıcı. Yuvarlak kanatları, uzun ve dar kuyruğu, kısa ve kalın kafasıyla küçük ve hızlı bir kuş avcısı. Üst tarafları mavi gri, yanakları ve göğsü parlak turuncu. Dişisi grimsi kahverengi renginden ayırdedilebilir. Alt tarafı soluk beyaz ve çok ince gri çizgileri var. Kısa mesafedeki hızlı takipler yaparken ve süzülürken kanat ucunu çoğu kez arkaya doğru büker ve bir kama görüntüsü alır.
İstanbul Boğazı, hem kara hem de su kuşları açısından önemli bir göç noktası. Çünkü göçmen kuşlar, karada oluşan sıcak hava termalleri yüzünden göçlerini denizler yerine karadan geçerek yapmayı tercih ediyor. Her yıl iki kere gerçekleşen göçler, ilkbaharda mart sonları ve haziran ayı başlarında Sarıyer sırtlarından, sonbaharda eylül ve kasım ayları arasında Çamlıca tepelerinden izlenebiliyor. Şimdiye kadar kuş gözlemcileri ve fotoğrafçıların bireysel olarak gerçekleştirdiği gözlemler bu sene ilk kez organize hale geldi.
Doğa Turizm ve Doğa Derneği’nin ortaklaşa düzenlediği "İstanbul’un Kartalları" projesi kapsamında, göç eden kuşları daha yakından tanıyarak izlemeniz için "Boğaziçi-İstanbul’un Kartalları" gezisi düzenleniyor. İlki 15 Nisan’da gerçekleşen turun, ikincisi 22 Nisan Pazar günü yapılacak. Tur kapsamında leylek, kartal, şahin, doğan, delice, çaylak ve akbaba gibi kuş türlerini görmeniz mümkün.
GÖZLEM ÜSTÜNE BALIK-EKMEK
Gezinin buluşma yeri Harbiye Açık Hava Tiyatrosu’nun önü. Saati 08.00. Sarıyer’deki gözlem alanına gidene kadar Doğa Turizm Sorumlu Müdürü Özgür Koç ve Doğa Derneği Genel Müdürü Güven Eken, kuşların göçü ve Boğaziçi hakkında bilgiler verecek. Sarıyer sırtlarında, daha önce kurulmuş teleskoplarla gözlem gerçekleşecek. Saat 12.00’ye kadar sürecek gözleme, Sarıyer sahilinde balık ekmek yenerek iki saat mola verilecek. Ardından fotoğraf makineniz veya dürbünlerinizle güneşin ve boğazın tadını istediğiniz gibi çıkarabileceksiniz. Tur saat 18.00’de son bulacak.
Gözlemleyeceğiniz kuşların gözlem sırası veya türleri hava şartlarına göre değişiklik gösterebiliyor. Özgür Koç önceki turda ilk olarak bülbüllerle karşılaştıklarını söylüyor: "Bülbüllerin ardından kara çaylağını, boğazı boydan boya geçen yelkovan kuşlarının oluşturduğu sürüleri ve öğlen saatlerine doğru havanın ısınmasıyla şahinlerle arı şahinleri gözlemledik. Bir süre sonra kartallar geçmeye başladı. Gezinin ilk kartalı göçte çok yaygın bir tür olmayan küçük kartal oldu. Gözlem boyunca yılan kartalı, büyük orman kartalı, küçük orman kartalı, balık kartalı ve küçük kartalın yanı sıra leylek, saz delicesi ve kuzgun da gördük."
Tur sırasında açıkhavada olacağınızı gözönüne alarak yanınızda ince bir mont götürmeyi unutmayın. Ayrıca fotoğraf makinesi ve dürbün de almanızda yarar var. Tura katılım ücreti 50 YTL. Detaylı bilgi için, 0212 245 74 22
NELER GÖRECEKSİNİZ
KÜÇÜK ORMAN KARTALI Bu mevsimde boğazda en sık görülen kartal türü. İri, hantal ve orantılı bir kartal. Havada süzülürken ve dönerek yükselirken geniş kanatlarını aşağıya doğru hafifçe büker. Bu kanat tutuşu orman kartallarına has bir özelliktir. Erişkinin rengi koyu kahverengi kanatlarının ön hattı açık, arka kısmıysa koyu renkte olur. Uçarken iki renkli görünür. Geniş yapraklı ormanlarda üreyip açık arazilerde ve tarım alanlarında beslenir.
YILAN KARTALI Uçarken etkileyici bir görüntüsü olan iri ve özel bir kartal türü. Yere yakın mesafelerde süzüldüğü için yakından görmek mümkün. Yavaş ve sabit kanat çırpar. Süzülürken kanatlarını düz tutar veya aşağıya büker. İri yuvarlak ve sarı gözleriyle baykuşa benzer bir kafası var. Erişkinlerin kanatlarının üstü ve başı parlak kahverengi, alt tarafı beyaz ve çok ince koyu çizgili. Kuyruğunda koyu renkli dört çizgi var.
ŞAHİN Ülkemizde göç döneminde sıkça görülür. Kısa ve geniş kafalı, orta büyüklükte, sık görünen ve yaygın bir şahin cinsi. Kısa sayılabilecek geniş bir kuyruğa ve süzülürken hafif "V" biçiminde tuttuğu oldukça uzun kanatlara sahip. Çok değişken olmakla birlikte büyük çoğunluğunu üst tarafı koyu kahverengi, alt tarafı açık renkli, boynunda açık renkte bir kolye görüntüsü var. Kanat altı çok desenli, kanat uçları koyu renkte oluyor.
ARI ŞAHİNİ Uzun kanatlara sahip bir tür. Erişkinin üst tarafı grimsi, kuyruğunun dibinde koyu renkli iki çizgi var ve gözleri sarı. Denizlerin dar geçiş yerlerinde büyük sayılarda bir araya gelip sürüler oluşturuyor, bu nedenle göç zamanı dışında rastlamak zor.
LEYLEK Göç denince ilk akla gelen kuş. Büyük uzun bacaklı ve kama gagalı. Rengi beyaz, kirli kahverengi ve griye kadar değişebilir. Kanatlarının arka kısmı siyah, gagası ve bacakları kırmızı renge sahip. Uçarken başını ileri doğru uzatır, uzun düz ve parmak şeklindeki kanatlarıyla muhteşem bir uçucu. Göç zamanında binlercesi bir araya gelir ve hava akımının olduğu boğazlarda toplanır.
ATMACA Kartal ve şahinden küçük ama çevik bir yırtıcı. Yuvarlak kanatları, uzun ve dar kuyruğu, kısa ve kalın kafasıyla küçük ve hızlı bir kuş avcısı. Üst tarafları mavi gri, yanakları ve göğsü parlak turuncu. Dişisi grimsi kahverengi renginden ayırdedilebilir. Alt tarafı soluk beyaz ve çok ince gri çizgileri var. Kısa mesafedeki hızlı takipler yaparken ve süzülürken kanat ucunu çoğu kez arkaya doğru büker ve bir kama görüntüsü alır.